Tophypotheken, waarbij de lening even groot is of hoger dan de waarde van het huis, zijn een typisch Nederlands fenomeen. Maar Nederlandse banken moeten zich de blaren op de tong praten, om te voorkomen dat de Europese Centrale Bank ingrijpt.
Nederlandse grootbanken komen binnenkort onder toezicht te staan van de Europese Centrale Bank (ECB) en die kijkt met heel andere ogen naar een bijzondere karaktertrek van de Nederlandse hypotheekmarkt: de tophypotheek.
Waar je in landen als Duitsland 20 tot 30 procent eigen geld mee moet brengen als je een huis koopt, kun je in Nederland nog altijd je huis volledig financieren met een hypotheeklening.
De tophypotheek wordt weliswaar iets afgebouwd tot maximaal 100 procent van de woningwaarde in 2018, maar verder wil het kabinet Rutte niet gaan.
Banken: tophypotheek geen gevaar
Nederlandse banken vinden dat ook niet nodig, en wijzen daarbij graag op andere bijzonder aspecten van de hypotheekmarkt. Zo zijn de netto-rentelasten voor Nederlandse huiseigenaren vanwege de hypotheekrenteaftrek vaak lager dan in andere landen en is er geen sprake van uit de hand lopende wanbetalingen.
Onderstaande grafiek laat zien dat de verliezen bij Nederlandse banken wegens wanbetalingen op hypotheken weliswaar zijn opgelopen, maar dat Nederland er internationaal niet slecht uitspringt met de wanbetalingspercentages.
(klik voor uitvergroting)
Toch zijn Nederlandse grootbanken bezorgd, als ze dit najaar onder het vergrootglas worden gelegd door de Europese Centrale Bank (ECB). Die kijkt wellicht met een heel andere blik naar de risico's: veel hypotheken staan in Nederland immers 'onder water' door de daling van de huizenprijzen in de afgelopen jaren. Dat wil zeggen: de hypotheekschuld is hoger dan de waarde van de woning.
Hypotheken onder water
Nederlandse banken beseffen in ieder geval dat ze iets uit te leggen hebben: "We zullen daarbij vooral antwoord moeten bieden op de vraag hoe het kan dat de schuldniveaus ten opzichte van inkomen en woningwaarde hoog zijn terwijl de betalingsachterstanden bij klanten en verliezen bij banken in internationaal opzicht laag zijn", stelt de Nederlandse Vereniging van Banken donderdag in een speciale studie over de Nederlandse hypotheekmarkt.
Onderstaande grafiek geeft bijvoorbeeld aan dat de Nederland relatief zwak scoort bij de verhouding tussen de hoogte van de hypotheek ten opzichte van de waarde van het huis (in jargon: Loan-to-Value). Hypotheekleningen liggen gemiddeld op meer dan 80 procent van de woningwaarde.
(klik op grafiek voor uitvergroting)
De bankenlobby wijst er onder meer op dat Nederlanders niet alleen hoge hypotheekschulden hebben, maar ook veel sparen, onder meer via de pensioenopbouw. Verder kent Nederland volgens de banken wel degelijk strenge inkomenseisen bij de verstrekking van leningen en kun je niet, zoals in de VS, weglopen van je huis als je de hypotheekschuld niet meer kunt betalen.
Banken: angst voor hogere buffereisen
Wat banken vooral willen voorkomen is dat de Europese Centrale Bank eist dat ze meer eigen geld achter de hand moeten houden, om eventuele problemen met Nederlandse hypotheken op te vangen. Dat zou kunnen betekenen dat banken hogere financiële buffers moeten opbouwen dan ze nu van plan zijn.
Op zich hoeft dat geen ramp te zijn, maar bankbestuurders in Europa zijn erg huiverig om bijvoorbeeld kapitaal op te halen door nieuwe aandelen uit te geven. Aandelenemissies leiden doorgaans door koersdalingen van beursgenoteerde bedrijven, omdat de winst over meer aandelen verdeeld moet worden.
Voor de genationaliseerde grootbanken ABN Amro en SNS ligt de situatie wat dit betreft overigens wel een slag anders, dan voor het beursgenoteerde ING.
Oeps! We konden je formulier niet vinden.
Lees ook
Hypotheekachterstand: wat kun je doen?
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl
