De politie heeft afgelopen vrijdag in het Drentse Nijeveen de grootste cocaïnewasserij van Nederland ontmanteld. Zeventien personen zijn gearresteerd, waaronder dertien Colombianen.

De ontdekking van het drugslab komt niet als een verrassing. In Nederland worden aan de lopende band drugslabs opgerold.

Toch komt de recherche mankracht en middelen tekort om alle drugscriminaliteit aan te pakken.

De kraak van de geheime chatdienst EncroChat eerder dit jaar bevestigde het beeld van Nederland als narcostaat.

De politie heeft vrijdag in een omgebouwde paardenmanege in Nijeveen de grootste cocaïnewasserij in Nederland ooit ontmanteld.

In het drugslab werd cocaïne via een chemische proces onttrokken uit zogenoemd dragersmateriaal, zoals houtskool. De politie heeft zeventien verdachten aangehouden, meldt ze dinsdag. Daaronder zijn volgens RTV Drenthe dertien Colombianen, drie Nederlanders (waarvan eentje ook een Colombiaans paspoort heeft) en een Turk.

De politie sluit meerdere aanhoudingen niet uit. De verdachten worden woensdag en donderdag voorgeleid aan de rechter-commissaris.

“Het betreft hier het grootste cocaïnelaboratorium dat ooit in Nederland is aangetroffen”, zegt hoofdinspecteur André van Rijn van de Landelijke Faciliteit Ondersteuning Ontmanteling.

"Gezien het aantal mensen dat er werkte, de installatie(s), de grootte, de inrichting en de apparatuur, schatten we de productiecapaciteit op 150 tot 200 kilo cocaïne per dag. Dit aantal kilo’s staat gelijk aan een straatwaarde van tussen de 4,5 en 6 miljoen euro (onversneden)."

In de wasserij vond de politie tienduizenden liters aan chemicaliën en zo'n 100 kilo cocaïne. De ontmanteling van het lab duurde drie dagen, omdat het chemische proces uiterst voorzichtig gestopt moest worden en het materiaal moest worden afgevoerd.

Bij de manege waren ook slaapvertrekken en recreatieruimten gebouwd. De politie pakte zestien verdachten op in de Drentse plaats, onder wie de eigenaar van het terrein.

De politie viel dezelfde dag ook loodsen binnen in Elshout en in Apeldoorn. In deze laatste plaats vond de politie nog eens 120.000 kilo houtskool die nog gewassen moest worden. In Apeldoorn is een verdachte aangehouden.

Buitenlandse criminelen produceren drugs in Nederland

De ontdekking van de megacocaïnewasserij komt niet als een verrassing. In Nederland worden aan de lopende band drugslabs opgerold. Daarbij gaat het niet alleen om cocaïne, maar ook om synthetische middelen als methamfetamine (crystal meth), xtc en speed.

Steeds vaker arresteert de politie daarbij ook criminelen uit het buitenland. In juni rolde de politie een groot drugslab op in het Gelderse Herwijnen en hield daarbij twee Mexicaanse mannen en een Nederlandse man aan.

Op 10 mei gebeurde dat in Achter-Drempt en op 25 mei in Willemsoord. Daar werden toen een Colombiaan, Amerikaan en Mexicaan aangehouden. Op 26 mei werden drie Mexicaanse mannen veroordeeld tot zes jaar gevangenisstraf voor betrokkenheid bij grootschalige productie en bezit van drugs in een bedrijfspand in Wateringen. Zij waren in februari vorig jaar aangehouden in het lab.

De recherche komt mankracht tekort om de drugshandel aan te pakken

In 2018 constateerde de Nederlandse Politiebond al dat de recherche mankracht en middelen tekortkomt om haar werk goed uit te voeren.

Drugscriminelen worden vaak ongemoeid gelaten en nestelen zich in legale bedrijfstakken. Onzichtbare misdaad die niet direct slachtoffers maakt, zoals drugshandel, dreigt aan het zicht van de politie te worden onttrokken.

"Nederland voldoet aan veel kenmerken van een narcostaat. Rechercheurs zien dat kleine criminelen zich ontwikkelen tot rijke ondernemers die zich vestigen in de horeca, huizenmarkt, middenstand, reisbureaus", aldus het rapport Noodkreet Recherche!. "Slechts 1 op de 9 criminele groepen kan met de huidige mensen en middelen worden aangepakt."

Gekraakte chatberichten bevestigen het beeld van Nederland als narcostaat

De kraak van een geheime chatdienst bevestigt het beeld van Nederland als narcostaat. Nederlandse en Franse rechercheurs slaagden er eerder dit jaar in om berichten van de versleutelde chatapp EncroChat te lezen.

EncroChat verkocht telefoons waarmee mensen anoniem konden communiceren. Niet verrassend waren de toestellen – zonder camera en microfoon, maar met speciale noodknop om meteen alle data te wissen – populair in het criminele circuit. EncroChat had tussen de 50.000 en 60.000 gebruikers, onder wie ongeveer 12.000 Nederlanders en zo'n 10.000 Britten. 

Twee maanden lang lazen Nederlandse rechercheurs live mee met de gebruikers, die vrijuit spraken over liquidaties en drugsdeals. Naar aanleiding van de onderschepte berichten zijn al honderden mensen opgepakt en tientallen drugslabs opgerold.

EncroChat-berichten leiden tot de ontdekking van een martelkamer in een zeecontainer

Een van de invallen naar aanleiding van de EncroChat-berichten vond plaats op 22 juni. In een loods in het Brabantse Wouwse Plantage ontdekte de politie zeven zeecontainers. Zes daarvan waren ingericht als gevangeniscel, de andere als martelkamer.

Het onderzoek begon in april nadat een 40-jarige Hagenaar in beeld kwam wegens drugshandel en het voorbereiden van een liquidatie. Zes mannen zijn uiteindelijk opgepakt. Ze zitten vast op verdenking van onder meer het voorbereiden van ontvoering, gijzeling, zware mishandeling en afpersing.

"Het beeld van de zeecontainers is ijskoud en ronduit schokkend. De ruimten waren afgetimmerd met geluidsisolerende platen. In elk van de cellen waren aan het plafond en op de vloer handboeien aangebracht, om iemand staand met de armen omhoog te kunnen ketenen", aldus het Openbaar Ministerie.

"In een container vond de politie een tandartsstoel en voorwerpen die vermoedelijk bestemd waren om slachtoffers mee te folteren of in elk geval onder druk te zetten." Het zijn onder meer zagen, tangen, hand- en vingerboeien, tape en bivakmutsen.

Nederland is een spil in de internationale cocaïnehandel

De martelkamer toont aan dat de georganiseerde misdaad in Nederland steeds heftigere vormen aanneemt. Drijfveer is de internationale cocaïnehandel, stelde de officier van justitie vorig jaar bij het proces tegen een 56-jarige man en een 34-jarige vrouw uit Oosterhout. Het tweetal zou betrokken zijn geweest bij de import van in totaal ruim 10.000 kilo cocaïne.

"Wrang genoeg zijn er tal van voorbeelden te geven van hoe deze georganiseerde misdaad zich op de straat laat gelden", aldus de officier van justitie. "In de laatste jaren en maanden lijkt de maatschappij hier steeds vaker mee geconfronteerd te worden. De voorbeelden zijn eindeloos en lijken steeds grenzen te verleggen qua gruwelijkheid."

Nederland is een spil in de internationale cocaïnehandel, dankzij de goede infrastructuur en de centrale ligging van de Rotterdamse en Amsterdamse havens. De douane onderschepte in de eerste helft van dit jaar ruim 25.000 kilo coke, dubbel zoveel als in dezelfde periode in 2019.

Bekendste exponent van de cokehandel is ongetwijfeld Ridouan Taghi, de voortvluchtige topcrimineel die eind vorig jaar werd aangehouden in Dubai. Hij groeide uit van kleine hasjdealer op het schoolplein in Vianen tot internationale drugsbaron.

Volgens justitieminister Grapperhaus is Nederland nog geen narcostaat, maar dreigt dat binnen enkele jaren wel te gebeuren als stevig ingrijpen uitblijft. Hij lanceerde vorig jaar het plan voor een speciale narcobrigade die drugscriminelen moet aanpakken.

Volgens een peiling van Maurice de Hond na de moord op advocaat Derk Wiersum, is Grapperhaus al te laat. Bijna zes op de tien Nederlanders vindt dat Nederland is veranderd in een drugsstaat.

Lees meer over criminaliteit: