- Turkije staakt zijn verzet tegen het NAVO-lidmaatschap van Zweden en Finland, meldt NAVO-baas Jens Stoltenberg.
- Beide landen zijn al heel lang neutraal, maar vroegen na de Russische inval van Oekraïne het lidmaatschap aan van het militaire bondgenootschap.
- Turkije, Zweden en Finland hebben op de NAVO-top in Madrid een gezamenlijk memorandum ondertekend waarin ze elkaars veiligheid waarborgen.
- Lees ook: Russische militair analist noemt de dreigementen van het Kremlin tegen Finland ‘lachwekkend’ op staatstelevisie
Turkije staakt zijn verzet tegen de toetreding van Zweden en Finland tot de NAVO. Op de NAVO-top in Madrid zijn de drie landen het eens geworden over de bezwaren die Turkije aanvankelijk had. Daardoor is de weg voor de twee Noord-Europese landen vrij om lid te worden.
Turkije, Zweden en Finland hebben een gezamenlijk memorandum getekend waarin ze verklaren elkaars veiligheid te waarborgen. Dat “beantwoordt de zorgen van Turkije”, zegt NAVO-chef Jens Stoltenberg.
Zweden en Finland beslisten vorige maand dat ze zich willen aansluiten bij de NAVO, en wel zo snel mogelijk. Binnen de westerse militaire alliantie zijn ze veiliger dan met een neutrale opstelling erbuiten, denken ze sinds de Russische inval in Oekraïne. Maar ze stuitten onverwacht op verzet van Turkije.
De regering in Ankara eiste onder meer dat de twee aspirant-leden harder zouden optreden tegen de Koerdische PKK, die geldt als een terreurorganisatie, en tegen de Gülenbeweging. Ook eiste Ankara dat beperkingen voor wapenhandel met Turkije van tafel zouden gaan.
Zweden en Finland verklaren onder meer dat ze de Koerden die in Syrië tegen onder meer IS hebben gevochten niet langer zullen steunen. Turkije beschouwt hen als een arm van de PKK. Ook gaan ze voortaan als "solidaire" bondgenoten om met wapenexporten naar Turkije.
Stockholm en Helsinki zijn verder bereid om met Ankara samen te werken aan de uitlevering van terreurverdachten, zegt Stoltenberg. Maar zij blijven wel beschermd door bijvoorbeeld het mensenrechtenverdrag. Ook de Finse president Sauli Niinistö maakt de kanttekening dat zijn land "natuurlijk blijft werken volgens zijn eigen wetten".
De NAVO was er veel aan gelegen de Turkse bedenkingen snel weg te nemen. Zolang Ankara hun toetreding dwarsboomde, bleven Zweden en Finland bungelen zonder de bescherming van de NAVO. Ook klonk de luidkeels beleden eensgezindheid van de westerse militaire alliantie wat schril.
Snel toetredingsproces Zweden en Finland
De dertig NAVO-lidstaten, Turkije nu inbegrepen, zullen Zweden en Finland op de driedaagse top uitnodigen lid te worden. Dan begint toetredingsoverleg dat de twee landen voor het lidmaatschap moet klaarstomen. Maar dat hoeft niet lang te duren omdat ze al jaren heel nauw met de alliantie optrekken.
Een belangrijker obstakel vormen de parlementen van de lidstaten, die de twee hun fiat moeten geven. Vooral Nederland neemt daarvoor doorgaans veel tijd, maar de bondgenoten hebben al beloofd zoveel mogelijk haast te maken. Misschien zou het binnen een halfjaar tot een jaar rond kunnen zijn, schatten NAVO-bronnen.
De aansluiting van Zweden en Finland bij de NAVO geldt als heel belangrijk voor de verdediging tegen Rusland. Daardoor zijn de Baltische leden van het bondgenootschap niet langer geïsoleerde, makkelijke prooien. En de Oostzee, waaraan Sint-Petersburg en de Russische marinehaven Kaliningrad liggen, krijgt trekken van een NAVO-binnenzee.
