Op de Olympische Winterspelen van Beijing wordt bij de ski- en snowboardonderdelen voor het eerst uitsluitend gebruik gemaakt van kunstsneeuw. En dat zal in de toekomst waarschijnlijk steeds vaker het geval zijn.

“Wat mensen deze weken zien op hun televisieschermen – kunstsneeuw voor alle sporten – is wat hoogstwaarschijnlijk de standaard gaat worden voor de Winterspelen, tenzij we heel snel de klimaatverandering gaan aanpakken”, zegt directeur Mario Molina van de Amerikaanse milieugroepering Protect Our Winters tegen Insider.

Uit een in januari gepubliceerd rapport blijkt dat veel van de plekken waar normaal gesproken de Winterspelen worden georganiseerd, snel te warm zullen worden voor wintersporten. Tenminste, als de wereld niet heel snel drastisch de uitstoot van broeikasgassen terugdringt en zich aan de afspraken van het klimaatakkoord van Parijs uit 2015 gaat houden. Van de 21 plaatsen die eerder de Winterspelen hebben georganiseerd, kunnen er rond 2050 nog maar tien rekenen op sneeuw bij een scenario van ‘hoge uitstoot’. In 2080 zijn dat er nog maar acht.

Kunstsneeuw is op de lange termijn geen oplossing

Er valt wereldwijd steeds minder sneeuw nu de luchttemperaturen stijgen, zegt geografe en sneeuwspecialist McKenzie Skiles van de Universiteit van Utah tegen Insider. In plaats daarvan krijgen we vaker regen.

"De hogere temperaturen zorgen er ook voor dat de sneeuw sneller smelt", zegt Skiles. "Dus we hebben zowel minder sneeuw aan het begin van de winter, omdat er minder valt, en we raken het eerder kwijt tegen het eind van het seizoen omdat het sneller smelt."

In Zhangjiakou, een stad op zo'n 150 kilometer afstand van Beijing, vinden deze weken de Olympische ski- en snowboardonderdelen plaats. Het is daar erg koud, maar droog. Daarom maakt de stad gebruik van sneeuwmachines. In de afgelopen veertig jaar viel er gemiddeld slechts 7.9 millimeter aan winterse neerslag per jaar.

"We kunnen aan Beijing zien hoe de toekomst van de Olympische Winterspelen eruit kan gaan zien bij een scenario van opwarming, ongeacht de plek waar ze worden gehouden", zegt Molina. Ook andere plekken zullen in toenemende mate gebruik maken van kunstsneeuw voor olympische evenementen, denkt hij. Maar volgens hem is dat geen duurzame oplossing: voor kunstsneeuw zijn ook nog altijd lage temperaturen en een lage luchtvochtigheid nodig, anders bevriest het niet.

Ook is er veel energie en water nodig om kunstsneeuw te produceren. Dat heeft veel gevolgen voor het milieu. Volgens Skiles maken veel skigebieden gebruik van sneeuwkanonnen, die water verzamelen om daar later sneeuw van te maken. Maar zonder die bron is het wellicht nodig water af te tappen van de lokale watervoorziening.

Wintersporten zullen veranderen bij minder sneeuw

Kunstsneeuw heeft ook invloed op de prestaties van olympische sporters en verhoogt het risico op blessures. "Kunstsneeuw gedraagt zich anders dan natuurlijke sneeuw", zei de Amerikaanse langlaufster Rosie Brennan onlangs tegen NPR. "Het is meestal veel steviger, wordt sneller ijzig en heeft een sneller oppervlak."

Het is moeilijk te voorspellen hoe de toekomst van de Winterspelen er exact uit komt te zien. Daarbij zal iedere sport op een andere manier geraakt worden door de klimaatverandering. Maar dat het moeilijker wordt om sneeuwsporten te herbergen is wel zeker. Zo zullen langlaufevenementen op grotere hoogte gehouden moeten worden, omdat het risico op gebrek aan sneeuw steeds groter wordt in de lager gelegen gebieden waar ze nu meestal plaatsvinden. En er zullen minder plekken in staat zijn wintersporten te verwelkomen en in plaats daarvan indoorskibanen bouwen, zoals Ski Dubai.

Molina hoopt dat de Winterspelen van Beijing, waar wereldwijd honderden miljoenen mensen naar kijken, het bewustzijn over klimaatverandering vergroot en regeringen en bedrijven dwingt om het probleem aan te pakken.

"De opwarming vindt nu plaats", zegt Skiles. "Maar op veel plaatsen valt nog steeds sneeuw en is het nog steeds mogelijk om te skiën. Als we de uitstoot terugdringen en de oorzaak van klimaatverandering aanpakken, kunnen we de opwarming vertragen en minimaliseren. We hoeven geen sombere toekomst te hebben als we nu actie ondernemen."

LEES OOK: Nieuwe olympische wintersport alleen voor vrouwen: razendsnel afdalen in de monobob – Karlien Sleper verdedigt in Beijing de Nederlandse eer