- De Verenigde Staten zijn in 2023 opvallend genoeg niet in een economische recessie beland, terwijl veel indicatoren daar wel op wezen.
- Dit jaar zal het lastiger zijn om een recessie te vermijden, denkt econoom Cam Harvey.
- Harvey is de bedenker van een beroemde indicator op de rentemarkt die wordt gezien als een een voorspeller van economische tegenwind.
- Lees ook: Dit zijn de grootste risico’s voor aandelen in 2024, volgens beursexperts op Wall Street
De Amerikaanse econoom Cam Harvey verwierf faam als bedenker van een indicator die voorspellende waarde heeft bij het signaleren van economische recessies. Het gaat daarbij om de zogenoemde ‘omgekeerde rentecurve’.
Als kortlopende rentes op financiële markten hoger zijn dan langlopende rentes, geldt dat als een teken van economische tegenwind. Volgens het model van Harvey duidt een hogere rente op 3-maands staatspapier vergeleken met de 10-jaars staatsrente gedurende een periode van minimaal drie maanden als indicator van een recessie. Deze indicator heeft de afgelopen acht recessies in de VS voorspeld.
De rente op de 3-maandslening van de Amerikaanse overheid is nu al twaalf maanden hoger dan de 10-jaarsrente. Harvey, die hoogleraar is bij de Duke University en onderzoeksdirecteur bij Research Affiliates, gaf onlangs in een videopresentatie aan dat het bij de afgelopen vier recessies gemiddeld 13 maanden duurde, voordat de recessie zichtbaar werd na een omkering van de rentecurve. In zijn optiek is de kans daarmee groot dat de VS in 2024 in een economische recessie belandt.
In december 2022 gaf Harvey tegenover Business Insider aan dat hij dacht dat zijn model deze keer voor het eerst een verkeerd signaal zou afgeven. Maar in april 2023 kwam hij daarop terug en gaf de econoom aan dat hij verwachtte dat er toch een recessie zou komen. Afgelopen maand herhaalde hij dat een recessie in 2024 waarschijnlijk is.
"Gelet op de acties van de Federal Reserve om de rente te lang te hoog te houden, denk ik dat de kans op een recessie sterk is toegenomen", zei Harvey. "Ik vermoed dat we een economische vertraging niet volledig kunnen vermijden."
4 redenen waarom de VS in een recessie kan belanden
In zijn recente presentatie gaf Harvey verschillende redenen waarom hij denkt dat een recessie waarschijnlijk is. Een daarvan is dat de Amerikaanse consumentenbestedingen dit jaar zwakker zullen zijn, omdat de spaartegoeden zijn afgenomen.
Uit gegevens van marktonderzoeksbureau Bespoke Investment Group blijkt dat de spaartegoeden van Amerikaanse huishoudens terug zijn op het niveau van 2019. De consumentenbestedingen vormen bijna twee derde van het Amerikaanse nationaal inkomen en zijn daarmee een cruciale variabele voor economische groei.
Er zijn tekenen dat consumenten de hand op de knip houden, volgens Harvey. Hij wijst daarbij op het feit dat de betalingsachterstanden op autoleningen en creditcardschulden toenemen.
Foto: Federal Reserve Bank of St. Louis.
Van belang voor het nationaal inkomen zijn ook de investeringen van bedrijven, die in 2023 op jaarbasis een terugval lieten zien. Volgens Harvey draagt dit ook bij aan een zwakkere groei.
Ten derde is er volgens Harvey een verhoogd risico wat betreft de beschikbaarheid van leningen, ofwel een daling van de kredietverlening. Dit heeft ermee te maken dat een omgekeerde rentecurve de verdienmodellen van banken aantast.
Banken in de VS zien bijvoorbeeld dat klanten spaartegoeden weghalen, omdat ze een hogere rente kunnen krijgen op kortlopende geldmarktfondsen. Dit tast het liquiditeitsniveau van banken aan, ofwel de beschikbaarheid van financiële middelen om leningen te verstrekken.
Een andere kwetsbaarheid voor Amerikaanse banken is een mogelijke afwaardering van commercieel vastgoed, volgens Harvey. Dat is een risico voor banken die vastgoedfinanciering verzorgen.
"Met een kantoorleegstand van 35 procent in San Francisco en bijna 25 procent in Chicago, is deze markt aan het instorten", aldus Harvey. "Veel commercieel vastgoed is gefinancierd met bancaire leningen en banken krijgen daar in 2024 mee te maken. Dus het is geen geweldige situatie."
Banken zijn de afgelopen jaren steeds voorzichtiger geworden met aan wie ze geld uitlenen. Vooral de leennormen voor kleinere bedrijven zijn aangescherpt.
Foto: Federal Reserve Bank of St. Louis.
Tot slot doet een zwakke Chinese economie de groeivooruitzichten van de VS geen goed, volgens Harvey. De Chinese economische groei is na de zwakke jaren van de coronacrisis maar matig hersteld.
Volgens Harvey kan de Amerikaanse centrale bank nog actie ondernemen om de risico's van een recessie te beperken. "Veel bedrijven hebben maatregelen genomen, omdat ze zich realiseren dat er een grote kans is op een recessie in enige vorm dit jaar. Ik heb goede hoop dat we geen renteverhogingen meer zullen zien. Idealiter kan de Fed beginnen met het verlagen van de kortlopende rente. Als je dat bij elkaar optelt, kan de klap worden verzacht."