Jeroen Dijsselbloem, voorzitter van de eurogroep, zegt dat na 2018 kan worden gekeken naar een mogelijke schuldverlichting voor Griekenland.
“Als Griekenland zich tot eind 2018 houdt aan het afgesproken hervormingsprogramma, kan de eurogroep daarna mogelijk een verlichting van de schuldenlast overwegen”, aldus Dijsselbloem, die op dit moment ook nog demissionair minister van Financiën is. “Alles wel onder de voorwaarde dat Griekenland op het pad van hervormingen blijft.”
Deze uitspraak deed hij donderdag tijdens een commissieoverleg in de Tweede Kamer tegenover de financiële woordvoerders van de andere politieke partijen, die voor het eerst in de nieuwe Kamerbezetting bij elkaar kwamen.
De Griekse staatsschuld bedraagt volgens de laatste stand van eind 2015 bijna 180 procent van het nationaal inkomen. De helft daarvan is in handen van de eurogroep en het IMF.
Sinds 2010 hebben de eurolanden en het IMF in drie opeenvolgende reddingspakketten een totaalbedrag van 326 miljard euro aan de Griekse overheid uitgeleend. Het derde reddingspakket wordt uitgekeerd in de periode van 2015 tot eind 2018.
Krimp, krimp en een héél klein beetje groei
In ruil voor de goedkope reddingsleningen beloven de Grieken te hervormen, wat neerkomt op overheidsbezuinigingen, hogere belastinginkomsten en structurele hervormingen. Van 2010 tot en met 2015 is de Griekse economie mede door deze maatregelen flink gekrompen (cijfers over 2016 zijn er nog niet).
Dijsselbloem zei tijdens het commissieoverleg dat de Griekse overheid over 2016 op het schema lag wat betreft de budgettaire afspraken. “Dus het gaat beter. De belastinginkomsten zijn hoger dan verwacht. En de Grieken stellen dat met dit tempo ook de doelstellingen voor 2017 en 2018 gehaald gaan worden”, aldus de voorzitter van de eurogroep.
Dijsselbloem noemt hervormingen op het gebied van pensioenen, de arbeidsmarkt en het belastingstelsel als de drie dingen waar op dit moment over onderhandeld wordt met de Grieken. Pas als zij daar een akkoord over hebben, gireert de eurogroep de volgende tranche naar Athene. De Grieken hebben dat geld deze zomer nodig voor de afbetaling van eerdere schulden.
Nog geen akkoord met Grieken
“Er is nog geen akkoord hierover gemaakt met de Grieken”, liet Dijsselbloem weten in de vergadering. “Er wordt wel flinke vooruitgang geboekt.”
Dijsselbloem vertelde dat nog steeds veel Grieken geen belasting betalen. "Uit cijfers van het IMF blijkt dat meer dan de helft van de Griekse bevolking de facto geen belasting betaalt. Dat komt door vrijstellingen en dergelijke. De belastingbasis moet verbreed worden."
Het IMF heeft aan het derde reddingspakket van 86 miljard euro, dat in 2015 door de eurogroep werd toegezegd, nog niets bijgedragen.
Dat komt omdat de de VN-organisatie de situatie van de Grieken somberder inziet dan de eurogroep. Het IMF denkt dat de Griekse staatsschuld niet meer houdbaar is. Volgens het instituut moet Athene zich vastleggen op een zeer stringent begrotingsbeleid over een lange reeks van jaren, óf er moet een flink deel van de huidige staatsschuld worden kwijtgescholden.
IMF is somberder
“Het IMF heeft somberdere verwachtingen over Griekenland”, gaf Dijsselbloem toe. “Overigens zegt het IMF niet dat de Grieken niet kunnen groeien, maar ze zijn negatiever over de potentie van de groei dan wij.”
Met de opmerkingen van Dijsselbloem over een mogelijke schuldenverlichting na 2018, als het derde reddingspakket tot zijn einde loopt, lijkt hij rekening te houden met het voorstel van het IMF om de schulden van het land deels af te schrijven.
De Wereldbank?
De Griekse regering kijkt op dit moment ook voor een mogelijke extra lening naar de Wereldbank, een instituut dat normaliter geld uitleent aan ontwikkelingslanden. “Er is nog geen concreet idee - nog geen officiële aanvraag. Ik weet ook niet hoe Wereldbank zelf er over denkt”, zei Dijsselbloem.
Ook is er nog de mogelijkheid dat Griekenland na het bailoutprogramma zelf geld gaat ophalen bij beleggers in de obligatiemarkten. De ECB zou dan eventueel obligaties kunnen opkopen van het geteisterde land, net zoals de centrale bank al voor tientallen miljarden doet bij andere eurolanden.
Een ding weet de de voorzitter van de eurogroep in ieder geval zeker. En dat is dat de hervormingen van Griekenland een lang traject gaan worden. “Griekenland moet echt van heel ver komen.”
