• Ruimtevaartbedrijf Blue Origin zegt dat oprichter Jeff Bezos volgende maand bij zijn eerste ruimtevlucht de status van astronaut krijgt.
  • Bezos steekt op 20 juli de Kármánlijn over, de denkbeeldige grens naar de ruimte.
  • Volgens academici en andere experts bestaat er echter geen consensus over waar de ruimte begint.

Jeff Bezos, de oprichter van Amazon en ruimtevaartbedrijf Blue Origin, zal in juli een ruimtevlucht maken met zijn broer en de winnaar van een veiling voor een extra plek in de raket van Blue Origin.

Lees ook: Jeff Bezos gaat op 20 juli zelf de ruimte in, samen met zijn broer Mark

De ruimtetrip van Bezos luidt een nieuw tijdperk in voor de ruimtevaart, waarin rijke particulieren de omgeving buiten de aarde kunnen verkennen. Dat roept ook de vraag op wie het recht heeft om zich een astronaut te noemen.

Worden betalende reizigers in ruimtevaartuigen als astronauten beschouwd? Of moet die term gereserveerd worden voor piloten en wetenschappers?

“We zijn in het beginstadium”, zegt topman Jim Cantrell van ruimtevaartbedrijf Phantom Space. “Ik denk dat dit zich gaandeweg zal ontwikkelen.”

Onduidelijk waar de ruimte begint

Wat meespeelt, is de voortdurende discussie over waar de ruimte eigenlijk begint. Een veel gebruikte denkbeeldige grens is de Kármánlijn, die zich op 100 kilometer boven zeeniveau bevindt.

"Zodra deze lijn wordt overschreden, wordt de atmosfeer te ijl voor normale vliegtuigen om te kunnen blijven vliegen," aldus Raman Prinja, hoofd van de faculteit Fysica en Astronomie van het University College London.

Maar academici, overheden en bedrijven hanteren verschillende definities, als het gaat om de scheidslijn tussen de aardatmosfeer en de ruimte. Sommige ruimtevaartbedrijven claimen dat ze naar de "rand" van de ruimte gaan, ook al vliegen ze ruim onder de Kármánlijn.

Volgens de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA ligt de grens op een hoogte van slechts 50 mijl (omgerekend ruim 80 kilometer). Iedereen die daarboven komt, is dus een astronaut in de ogen van de Amerikaanse regering.

De Nederlandse astronaut André Kuipers. Foto: Mikhail Metzel/EPA
De Nederlandse astronaut André Kuipers. Foto: Mikhail Metzel/EPA

Volgens Blue Origin is Bezos straks astronaut

Volgens Blue Origin gaat de ruim 18 meter lange raket die Bezos en zijn medereizigers vervoert, de Kármánlijn overschrijden. Dit is volgens Blue Origin de "internationaal erkende lijn van de ruimte."  

Lees ook: Jeff Bezos vertrouwt zijn leven toe aan een raket die pas 15 keer heeft gevlogen

"Als je de Kármánlijn naar de ruimte bent overgestoken, mag je je astronaut noemen", aldus de website van Blue Origin.

Volgens de norm van Blue Origin, zal Bezos dus een astronaut zijn. Dit geldt ook voor zijn broer Mark en een anonieme bieder die 28 miljoen dollar betaalt om mee te reizen.

Maar Prinja van het University College Londen en andere experts wijzen erop dat de Kármánlijn geen exacte grens is.

Zo zegt Edwin Turner, hoogleraar astrofysica aan de Princeton University: “Ik ben er redelijk zeker van dat er niet één vastomlijnde definitie bestaat voor ‘de rand van de ruimte." Volgens Turner kan de grens in de toekomst nog verschuiven naar een hoogte van zo'n 150 kilometer. Dan zou Bezos zijn astronautenstatus kwijtraken.

Turner hanteert een tamelijk technischere definitie van de rand van de ruimte: "Een redelijke en populaire definitie is dat het de minimumhoogte is waarop een met voldoende snelheid bewegend object zonder verdere voortstuwing één cirkelbaan om de aarde kan voltooien.” Met die definitie zou het bereiken van de ruimte afhankelijk kunnen zijn van de grootte of de vorm van een ruimtevaartuig.

Een ander probleem is dat veranderingen in de atmosfeer de scheidslijn kunnen doen verschuiven, aldus Turner.

LEES OOK: Dit is Oliver Daemen, de 18-jarige Nederlander die met Jeff Bezos de ruimte in mag nadat zijn rijke vader miljoenen betaalde voor een ticket