Voor het eerst in de geschiedenis heeft er een helikopter gevlogen op een andere planeet.

De bijna 2 kilo wegende helikopter Ingenuity van NASA bereikte maandag op Mars een hoogte van ongeveer 3 meter en bleef daar zo’n 30 seconden zweven.

Het is de eerste stap op weg naar een nieuwe en veel snellere manier om planeten en andere hemellichamen in kaart te brengen.

Ruimtehelikopter Ingenuity van NASA steeg maandag op, vloog en landde weer veilig op het oppervlak van Mars. De technologie kan een revolutie betekenen voor de manier waarop we andere planeten onderzoeken.

De Ingenuity is een drone van iets minder dan 2 kilo met vier rotoren van koolstofvezel. Door met 2.500 omwentelingen per minuut rond te draaien in tegengestelde richtingen – ongeveer vijf keer zo snel als bij een helikopter op aarde – kregen de bladen genoeg tractie om de Ingenuity op te laten stijgen in de ijle atmosfeer van de rode planeet.

ingenuity flight mars perseverance skitch 2x1
Foto’s vanuit de Marsrover Perseverance vlakbij laten de Ingenuity zien in de lucht en weer terug op de grond. Foto: NASA

Het duurde een aantal uur voordat NASA de gegevens ontving die bevestigden dat de missie een succes was. Dat leidde iets voor zeven uur ’s ochtends lokale tijd tot groot gejuich in de NASA-controlekamer in Pasadena (12.52 uur Nederlandse tijd).

De helikopter steeg op tot ongeveer drie meter boven de stoffige rode bodem en bleef daar ongeveer 30 seconden hangen. Het was de eerste gecontroleerde gemotoriseerde vlucht ooit op een andere planeet.

Hoewel 3 meter misschien niet erg hoog klinkt, is het te vergelijken met een hoogte van drie keer de Mount Everest op aarde, aangezien de dichtheid van de atmosfeer op Mars maar 1 procent bedraagt van die op aarde.

Het doel van de Ingenuity was om aan te tonen dat de helikoptertechnologie werkt in de zware omstandigheden op Mars. De missie is daarom een succes.

ingenuity mars helicopter pre flight thumb 2x1
Links: De Ingenuity-helikopter van NASA op het oppervlak van Mars, gefotografeerd door de Perseverance-rover. Rechts: Een vliegende Ingenuity. Foto: NASA/JPL-Caltech/ASU

Twee camera's onderaan de Ingenuity hebben stilstaand beeld gemaakt en waarschijnlijk ook videomateriaal geproduceerd, hoewel dat er langer over doet om de aarde te bereiken.

De Perseverance-rover, die de Ingenuity naar Mars heeft gebracht, bekeek het opstijgen van de helikopter van dichtbij en heeft dat ook gefilmd.

Videomateriaal van zowel de helikopter als de Perseverance wordt binnen enkele dagen verwacht, zei NASA voorafgaand aan de vlucht.

NASA Perseverance
Foto: NASA/JPL-Caltech

Ingenuity moest autonoom vliegen, omdat signalen er acht minuten over doen om Mars te bereiken, veel te lang om de helikopter te besturen vanaf de aarde.

Hoewel het vroeg in de ochtend was in het Californische Pasadena was een groot team van NASA-ingenieurs wakker in afwachting van nieuws over de vluchtpoging.

mars helicopter ingenuity nasa gif
Foto: NASA/JPL-Caltech

Ze hebben vijf jaar gebouwd aan het helikoptertje, maar konden op het moment zelf niks doen. Het duurde zelfs tot drie uur na de vlucht voordat ze iets hoorden van de Ingenuity.

Om 6.52 uur lokale tijd kreeg de controlekamer het signaal dat de Ingenuity veilig was geland. Er klonk toen direct groot gejuich en applaus.

"We kunnen nu zeggen dat de mensheid een helikopter op een andere planeet heeft laten vliegen", zei projectmanager MiMi Aung direct nadat de bevestiging was ontvangen dat de vlucht was geslaagd. "We moeten dat echt even vieren."

Het succes van de Ingenuity betekent dat de komende maand nog vier pogingen om te vliegen worden ondernomen in toenemende moeilijkheidsgraad. Elke vlucht moet hoger en verder zijn dan de vorige.

Van tevoren zei Thomas Zurbuchen van NASA tegen Insider dat de vlucht zou bewijzen dat de ruimtevaartorganisatie "een nieuwe dimensie kan toevoegen aan de verdere ontdekking van Mars".

"Die luchtvaartdimensie opent nieuwe wetenschappelijk mogelijkheden die op dit moment alleen nog in onze dromen bestaan", zei hij.

NASA droomt over ruimtevaartdrones

mars astronauts helicopter drone skitch
Een illustratie van NASA-astronauten op Mars met links een op de Ingenuity lijkende helikopter. Foto: NASA

Ruimtehelikopters zullen in de toekomst kloven en bergen kunnen onderzoeken, grote gebieden veel sneller in kaart kunnen brengen en verkenningsvluchten kunnen uitvoeren voor astronauten.

Deze ruimtedrones kunnen vliegen "over ravijnen, door kloven en langs bergen", zegt Josh Ravich van NASA's Jet Propulsion Laboratory tegen Insider. "Rovers kunnen op rotsachtig terrein nauwelijks uit de voeten, maar helikopters wel."

NASA is al bezig met een nieuwe helikoptermissie: een helikopter genaamd Dragonfly moet in 2027 naar de maan Titan van Saturnus. Het is de bedoeling te onderzoeken of er buitenaards leven mogelijk is op de methaanrijke planeet.

dragonfly titan helicopter nasa
Een impressie van de helikopter Dragonfly op het oppervlak van Titan. Foto: NASA/Johns Hopkins APL

Dragonfly is nog maar het begin van de dromen van NASA over ruimtedrones.

"In plaats van een grote rover die een kleine helikopter meeneemt zou in de toekomst een grote helikopter een kleine rover mee kunnen nemen", zegt Ravich.

"Ik weet zeker dat onze teams alle mogelijkheden zullen onderzoeken om gecontroleerde vluchten te gebruiken voor onderzoek en exploratie", zegt Zurbuchen.

De eerste van 5 spannende vluchten

mars ingenuity helicopter rotor blades spin
De Perseverance-rover heeft de Ingenuity-helikopter gefotografeerd voor en na de rotoren rond gingen draaien. Foto: NASA/JPL-Caltech/ASU

Aangezien de vluchten van de Ingenuity demonstraties zijn van experimentele technologie, houden NASA-ingenieurs nadrukkelijk rekening met mislukkingen van nieuwe tests.

Als alles goed gaat, dan zal de vijfde en laatste poging de Ingenuity tot 4,5 meter hoogte brengen en zo'n 300 meter verder op het oppervlak van Mars.

Lees meer over ruimtevaart: