ANALYSE – Het zou voor de volgende Britse premier weleens onmogelijk kunnen worden om via een no deal-Brexit de Europese Unie te verlaten. Parlementsleden van verschillende partijen zijn van plan later deze maand wetgeving in te voeren die een no deal-Brexit moet voorkomen.
Enkele kandidaten die in de race zijn om Theresa May op te volgen, inclusief de grote favoriet Boris Johnson, hebben gezegd dat zij een no deal-Brexit zullen proberen door te voeren op 31 oktober, de huidige exitdatum. Ook als het Parlement tegen is.
Oppositiepartij Labour is van plan een stemming te forceren waarmee de parlementsleden controle krijgen over de parlementaire agenda per 25 juni. Oppositionele parlementsleden hebben dan vanaf die dag de mogelijkheid wetgeving te introduceren waarvan zij geloven dat die een no deal-Brexit kan voorkomen.
De motie heeft de steun van verschillende partijleiders: Jeremy Corbyn van Labour, de leider van de Liberal Democrats Vince Cable en Ian Blackford, de fractieleider van de Schotse Nationale Partij in Londen. Ook het Conservatieve parlementslid Oliver Letwin steunt het initiatief, wat wellicht duidt op bredere steun onder de Tories. Er lijkt dus een meerderheid in het Lagerhuis te zijn.
Toch lukte het woensdagavond niet om meteen een meerderheid te krijgen voor de motie, omdat er onvoldoende steun bleek van afvallige Conservatieve parlementsleden. Die wilden vooralsnog geen kleur bekennen, zolang de leiderschapsrace voor de opvolging van Theresa May nog loopt.
Parlement opzij schuiven voor no deal-Brexit
Twee van de tien kandidaten voor het leiderschap van de Conservatieven, Dominic Raab en Ester McVey, hebben gezegd dat ze bereid zijn het Parlement te schorsen om de Brexit doorgang te laten vinden.
Volgens hun rivaal Rory Stewart, staatssecretaris voor Ontwikkelingssamenwerking, zou dit ongrondwettelijk en illegaal zijn. Critici waarschuwen dat een schorsing van het Parlement de Britse koningin in een politieke rol zou dwingen, omdat zij toestemming moet geven voor schorsing.
Andere kabinetsleden, inclusief Theresa May, vinden dat het VK niet zonder een deal uit de EU kan stappen, tenzij zo'n stap door het Parlement is goedgekeurd.
De nieuwe premier zou een no deal-Brexit kunnen proberen te forceren door feitelijk niets te doen. Als tegelijkertijd zittingen van het Lagerhuis worden geschorst, betekent dit dat parlementsleden ook geen eigen, bindende voorstellen kunnen indienen. Dat willen parlementariërs van diverse partijen voorkomen.
