Het vrijhandelsverdrag CETA dat de Europese Unie en Canada eind oktober ondertekenden is woensdag goedgekeurd door het Europees Parlement. Als de ratificatie in Canada ook rond is, kan een groot deel van het verdrag voorlopig in werking treden.

De vrijwel volledige afschaffing van de importheffingen zal de onderlinge handel in goederen en diensten (nu zo’n 25 miljard euro) naar verwachting fors stimuleren. Het verdrag werd aangenomen met 408 stemmen voor, 254 stemmen tegen en 33 onthoudingen.

Nu moeten de nationale parlementen én meerdere regionale parlementen nog instemmen. Dat dat geen gesneden koek is, blijkt wel uit de onrust die de Walen vorig jaar wisten te veroorzaken: het Waalse parlement lag dagenlang dwars, waardoor het tekenen van het verdrag uitgesteld moest worden. De Canadese premier Justin Trudeau moest zijn vlucht naar Burssel daardoor een aantal dagen uitstellen.

Weinig steun in Nederland

Wallonië kan het akkoord nog altijd blokkeren, en het is ook niet zeker dat andere nationale parlementen zonder meer met CETA instemmen. Zo is er in Nederland ook weinig steun voor het verdrag: in het Europees Parlement stemden van de grote partijen alleen VVD, D66 en CDA voor CETA. PvdA en ChristenUnie onthielden zich van stemming, GroenLinks was tegen.

Het heetste hangijzer is het arbitragemechanisme ICS. Dat werkt buiten de al bestaande rechters om. Dergelijke systemen zijn niet ongebruikelijk in handelsverdragen, maar dat is over het algemeen om corrupte rechters in ontwikkelingslanden te ontwijken. Dat is in een verdrag met Canada en de EU helemaal niet nodig, stellen critici. Het ICS is in CETA hervormd – het is in tegenstelling tot bij andere verdragen mogelijk om in beroep te gaan, en er worden onafhankelijke rechters aangesteld. Maar de Walen vinden dat nog niet genoeg, en willen een publieke rechtbank.

De Walen zijn vorig jaar na grote druk alsnog onder voorbehoud akkoord gegaan met CETA: de handtekeningen konden toen worden gezet, omdat er een extra document aan het verdrag is toegevoegd. In die verklaring staat dat er een arbitragehof zal komen dat is “geïnspireerd op de principes van de rechtspraak in de EU en Canada, en internationale rechtbanken zoals het Internationale Hof van Justitie”.