Een meerderheid in het Europees Parlement blijft bij haar eis dat de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie een van hun kandidaten moet zijn. Voorzitter Antonio Tajani zal dat standpunt dinsdagavond overbrengen aan de EU-regeringsleiders.
Onder anderen premier Rutte en de Franse president Macron willen iemand van buiten kunnen aandragen. Na overleg met de leiders van de politieke families zei Tajani een “transparant en democratisch debat’’ te willen met de lidstaten. “Dit is pas het begin. We moeten de weg effenen voor een politieke oplossing.”
Kandidaten voor opvolging Jean-Claude Juncker
De grootste fractie, de christendemocratische EVP, wil dat de Duitser Manfred Weber commissievoorzitter Juncker gaat opvolgen.
De tweede groep, de sociaaldemocraten, hebben Frans Timmermans naar voren geschoven. Voor geen van beiden is (vooralsnog) een meerderheid. Beide fracties hebben ongeveer 40 zetels verloren bij de verkiezingen en hebben daardoor steun nodig van bijvoorbeeld de Groenen of de liberale fractie ALDE.
ALDE-fractievoorzitter Guy Verhofstadt vindt dat het systeem van ’spitzenkandidaten’, op wie alleen in hun eigen land kon worden gestemd, niet serieus te nemen is. Voor de liberalen is het van belang dat de volgende commissievoorzitter “een brede pro-Europese meerderheid vertegenwoordigt”.
Weber zei dat de EVP bereid is tot compromissen bij de verdeling van topfuncties. "We beginnen vandaag met de dialoog. Het parlement is de plek waar de beslissingen worden genomen.”
Udo Bulllman, fractievoorzitter van de sociaaldemocraten, zei te zullen vechten voor Timmermans als opvolger van Juncker. Maar het gaat wel om de inhoud van het beleid in de komende vijf jaar, zei hij.
Rutte: eerst strategie voor Europa, dan de poppetjes
De EU-leiders moeten eerst de prioriteiten van het EU-beleid voor de komende vijf jaar bepalen en dan pas praten over de personen die daar het beste leiding aan kunnen geven, zei premier Mark Rutte vlak voor een bijeenkomst met zijn Europese liberale collega's in Brussel.
Rutte spreekt met zijn politieke verwanten in Europa voorafgaande aan een top dinsdagavond waar de EU-leiders het resultaat van de Europese verkiezingen bespreken.
"Vanavond gaat het over inhoud, over economie, klimaatverandering, migratie", zei hij. "De Europese Raad is een strategiebepalende instelling."
Rutte had eerst nog een lunchbespreking met de Franse president Macron en de (linkse) premiers van Spanje en Portugal, bevestigde hij. Een ontmoeting met bondskanselier Merkel, samen met de Belgische liberale premier Michel, staat ook op de agenda. "Wij oriënteren ons breed, met alle politieke families", verklaarde de minister-president.
EU-president Donald Tusk heeft de leiders twee dagen na de Europese verkiezingen bijeen geroepen omdat hij snel besluiten wil over de 'poppetjes' die de EU verder moeten besturen.
Zo vervalt op 31 oktober het mandaat van de Europese Commissie, het dagelijkse EU-bestuur, en moet de opvolging van de huidige voorzitter, Jean-Claude Juncker, worden geregeld. Het Europees Parlement wil dat de kandidaat daarvoor uit zijn midden komt.
Macron en Rutte zijn onder de leiders die vinden dat een kandidaat ook van buiten het parlement moet kunnen komen. "Ik heb een strakke opvatting over wie daar denk ik bij past. Maar daar laat ik me niet over uit", aldus Rutte.
Ook Macron zei het vandaag niet over de namen te willen hebben. Toch noemde hij er direct daarna drie: de liberale EU-commissaris Margrethe Vestager, de Franse EU-brexitonderhandelaar Michel Barnier en Frans Timmermans. Diens Duitse christendemocratische tegenstrever Manfred Weber sloeg hij over.
Merkel zei zich “natuurlijk” voor de kandidatuur van Weber in te zetten. Wel toonde zij zich bereid tot compromissen bij de verdeling van de topbanen. Volgens de kanselier is er nog veel tijd om voor de volgende top op 20/21 juni met voorstellen te komen. Tijdens het diner zal sprake zijn van een “eerste uitwisseling” van ideeën, aldus Merkel.
