- De Verenigde Staten en de Europese Unie stellen sancties in tegen Rusland in reactie op het Russische besluit de separatistische regio’s Donetsk en Loehansk in Oost-Oekraïne te erkennen.
- De 27 EU-lidstaten werden het dinsdag unaniem eens over strafmaatregelen.
- De EU treft onder meer overheidsfunctionarissen en organisaties die betrokken waren bij de erkenning, en alle 351 leden van het Russische parlement die ermee instemden.
- Lees ook: Gasprijzen blijven langer hoog door opschorten Nord Stream 2 – benzine wordt duurder, zegt expert
De Verenigde Staten en de Europese Unie stellen sancties in tegen Rusland in reactie op het Russische besluit de separatistische regio’s Donetsk en Loehansk in Oost-Oekraïne te erkennen en er ‘vredestroepen’ naartoe te sturen. Dat hebben de autoriteiten aan beide zijden van de Atlantische Oceaan dinsdag verklaard.
Volgens de Amerikaanse president Joe Biden markeert de stap van de Russische president Vladimir Poetin “het begin van een Russische invasie van Oekraïne”, zei hij tijdens een toespraak in het Witte Huis. Hij sprak van “een flagrante schending van het internationaal recht”.
Biden kondigde strafmaatregelen aan tegen twee grote banken, Russische handelaren en aanhangers van Poetin. Hij benadrukte dat de sancties de Russische economie treffen, “niet de onze”, maar hij gaf wel toe dat het pijn kan doen.
De Verenigde Staten blijven bovendien “defensieve” wapens aan Oekraïne leveren om een Russische invasie tegen te gaan. Ook worden meer Amerikaanse troepen ingezet om NAVO-bondgenoten in Oost-Europa te versterken. “Ik heb toestemming gegeven voor extra bewegingen van Amerikaanse troepen en uitrusting, die al in Europa zijn gestationeerd, om onze Baltische bondgenoten Estland, Letland en Litouwen te versterken”, aldus Biden.
Sancties tegen Rusland van EU en VS
Eerder op dinsdag bereikten de EU-landen overeenstemming over een sanctiepakket tegen Moskou. Zij straffen 27 overheidsfunctionarissen en organisaties die betrokken waren bij de erkenning, die de EU omschrijft als een "illegale daad". Bovendien worden alle 351 leden van het Russische parlement, de Doema, die er mee instemden getroffen.
De landen van de Europese Unie stellen daarnaast sancties in tegen Russische banken die operaties in de Oekraïense regio's bekostigen. Ook wordt de defensiesector geraakt en wordt Russische toegang tot Europese kapitaalmarkten geblokkeerd.
De ministers van Buitenlandse Zaken van de EU-landen bereikten dinsdag tijdens een spoedvergadering in Parijs overeenstemming over de sancties. "Dit pakket sancties, dat unaniem is goedgekeurd door de lidstaten, zal Rusland pijn doen, en het zal veel pijn doen", zei EU-buitenlandcoördinator Josep Borrell tijdens een persconferentie in de Franse hoofdstad met de Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean-Yves Le Drian.
Ook in hun oordeel over de erkenning van de rebellenrepubliekjes Donetsk en Loehansk zijn de lidstaten eensgezind, zegt huidig EU-voorzitter Frankrijk. Er mag geen handel meer gedreven worden met de afvallige Oekraïense regio's. Volgens Borrell werkt de EU bij de sancties nauw samen met het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Canada.
Het VK kondigde eerder op de dag sancties aan tegen Russische instanties en individuen. De Britse maatregelen treffen vijf financiële instellingen, waaronder de banken Rossja en Promsvjazbank, en drie miljardairs die nauwe banden hebben met Poetin, onder wie de oligarch Gennadi Timtsjenko. Alle tegoeden die de betreffende instanties en personen in het VK worden bevroren. De Britse premier Boris Johnson wil voorkomen dat Russische bedrijven nog geld kunnen verdienen op Britse markten.
Marionettenrepublieken
Borrell denkt niet dat Rusland het bij de erkenning van de twee "marionettenrepublieken" laat. Hij vraagt zich af wat er gaat gebeuren met het leeuwendeel van Donetsk en Loehansk dat niet is "bezet door het Russische leger" maar nog in handen is van Oekraïne. De buitenlandchef waarschuwt dat "we het sanctieniveau zullen verhogen naar gelang het gedrag van Rusland". De EU houdt "munitie in onze gereedschapskist".
Minister Wopke Hoekstra van Buitenlandse Zaken is blij met de "grote mate van eenheid" tussen de lidstaten, zei hij na afloop tegen media. Afgesproken is verdergaande strafmaatregelen te nemen als de Russische regering nog verdere stappen zet. Mocht Moskou terugslaan met vergeldingsmaatregelen dan is afgesproken om de gevolgen voor de getroffen landen te beperken. Volgens Hoekstra raken deze sancties Nederland niet.
President Poetin staat overigens zelf niet op de sanctielijst. "Omdat dit is waar we nu met deze snelheid en eenheid toe konden komen", aldus Hoekstra. "Wat mij betreft is het echt een eerste stap." Met Poetin moet Europa voorbereid zijn op het meest zwarte scenario en vastbesloten en eensgezind blijven, zei de minister.
Volgens Rem Korteweg, deskundige Europees buitenlandbeleid bij Instituut Clingendael, zijn de sancties "het meest minimale dat de EU kan doen". Hij verwacht dat het aanpakken van de financiering van "agressief beleid" weinig zal uithalen en Poetin "niet zal doen beven".
Poetin heeft goedgevulde staatskas
Volgens Korteweg zal Poetin "op korte termijn geen traan laten" om de banksancties. "Poetin heeft een goedgevulde staatskas die hiervoor is bedoeld. Ook is het Russische leger wel gewend een paar maanden geen salaris te krijgen. Dit leidt niet op korte termijn tot problemen."
Ook zullen de economische gevolgen van de sancties zoals ze er nu liggen beperkt zijn, verwacht Korteweg. Het uitstellen van de ingebruikname van omstreden pijpleiding Nord Stream 2 bijvoorbeeld, zoals Duitsland dinsdag bekendmaakte, haalt ook weinig uit. "Nord Stream 2 is een blikvanger, maar economische druk die daarvan uitgaat is minimaal, want de pijpleiding is nog niet in gebruik."
