Het lukt Nederland niet om de personeelstekorten in beroepen, die essentieel zijn voor de voortgang van de energietransitie, op te vullen. Dat blijkt uit de arbeidsmarktindicator van ABN AMRO. Volgens de bank kunnen deze groeiende personeelstekorten een spelbreker worden voor de voortgang van de transitie.

Installatiemonteurs, werkvoorbereiders, calculators, isoleerders van muren, daken en vloeren en werknemers in de grond- weg- en waterbouw, zijn op dit moment ontzettend moeilijk te vinden, maar o zo belangrijk voor voor de energiedoelen die we in Nederland hebben gesteld.

Volgens economen van ABN AMRO bereikte het personeelstekort in deze beroepen in november vorig jaar een piek en was 39 procent van de vacatures onvervulbaar.

Eind december was het tekort iets gedaald, naar 36 procent. Dit maakt de personeelstekorten in deze groep aanzienlijk groter dan voor de arbeidsmarkt in totaal.

Bron: ABN AMRO
Bron: ABN AMRO

Volgens de bank spelen de grootste problemen op dit gebied in de grote steden. Zo is driekwart van de openstaande vacatures voor banen rond de energietransitie in de steden Groningen en Eindhoven onvervulbaar. In acht andere grote steden gaat het om een tekort van meer dan 50 procent.

Bron: ABN AMRO
Bron: ABN AMRO

Het nijpende tekort creëert wel meer kansen voor zzp’ers. Het aantal zelfstandige bouwinstallateurs is in rap tempo aan het toenemen. 

In de eerste drie kwartalen van 2022 werden er ruim 3.400 nieuwe bedrijven in deze sector opgericht, zo’n 30 procent meer dan in dezelfde periode een jaar eerder. De groeiperspectieven van werk rondom de energietransitie helpen daarbij.

Maar er zit ook een keerzijde aan deze groei en dat is dat zelfstandigen de arbeidsmarkt kunnen betreden zonder gekwalificeerde opleiding of certificering, wat ten koste kan gaan van de kwaliteit van het werk.

De branchevereniging Techniek Nederland waarschuwde vorig jaar al voor een toename van de gevallen van ondeugdelijk werk, bijvoorbeeld bij het installeren van zonnepanelen.

De arbeidsmarkt blijft de komende jaren krap


Naar verwachting is ook in de komende jaren, mede door de vergrijzing, sprake van een krappe arbeidsmarkt. "Naast het vergroten van de instroom en het behoud van gekwalificeerd personeel kan robotisering helpen, zoals het inzetten van drones voor onderhoud", zegt sectoreconoom Sonny Duijn van ABN AMRO.

"Daarnaast moet de aantrekkingskracht van banen in de techniek worden vergroot. Dat kan door sterker in te zetten op het welzijn van medewerkers - zoals op het gebied van veiligheid - en het flexibiliseren van arbeidstijden. Werknemers blijken daarnaast bereid van baan te wisselen. Hierdoor kan mogelijk óók meer personeel voor de energietransitie beschikbaar komen."

Om de structurele krapte in beroepen rond de energietransitie het hoofd te bieden, heeft het uitkeringsorganisatie UWV zogenoemde overstapberoepen in kaart gebracht en wordt er gekeken naar de mogelijkheden om meer mensen als zij-instromer te werven bij banen voor de energietransitie.

LEES OOK: Nederland kampt vanaf 2030 mogelijk met een stroomtekort door afhankelijkheid van wind en zon, waarschuwt netbeheerder