Ambitie kan Elon Musk in elk geval niet ontzegd worden. De geboren Zuid-Afrikaan wil met Tesla de wereld aan de elektrische auto’s krijgen. En hij is ook het brein achter SpaceX, een bedrijf dat met herbruikbare raketten de ruimtevaart betaalbaar wil maken.
Nu wil Musk Mars koloniseren. Dinsdag ontvouwde hij zijn gewaagde plannen op het International Aeronautical Congress in de Mexicaanse stad Guadelajara. Daarbij draaide het meer om mooie woorden dan om concrete plannen.
“Ik denk dat dit het meest inspirerende is dat ik me kan voorstellen”, schetste Musk. “Het leven behoort om meer te draaien dan alleen alledaagse problemen oplossen. Je moet, als je wakker wordt, enthousiast zijn over de toekomst, geïnspireerd zijn, en willen leven.”
Elon Musk zou een uitstekende motivatiecoach zijn. Zijn grootse plannen werden met gejuich ontvangen door het aanwezige publiek.
Big Fucking Rocket
Als het aan Musk ligt, landen in 2022 de eerste mensen op Mars, de enige planeet in ons zonnestelsel die volgens hem geschikt is om een kolonie te stichten. Dat moet gebeuren met de ‘Big Fucking Rocket’ en de ‘Big Fucking Spaceship’.
De raket brengt het ruimteschip in een baan om de aarde en keert binnen twintig minuten terug naar de lanceerplek. Daar wordt de raket gekoppeld aan een tank met brandstof en opnieuw gelanceerd. Het ruimteschip kan zo in drie tot vijf lanceringen bijgetankt worden in de ruimte. Daarna zet het vehikel koers naar Mars, waar het binnen drie tot vijf maanden aankomt.
Per trip kunnen er honderd mensen naar de rode planeet gestuurd worden. Zo moet het volgens Musk mogelijk zijn om binnen veertig tot honderd jaar een kolonie van een miljoen mensen te stichten die volledig in zijn eigen levensonderhoud kan voorzien.
De bovenstaande video van Musk's plannen spreekt tot de verbeelding, maar roept ook veel vragen op. Want hoe overleven de mensen aan boord van het ruimteschip de maandenlange reis? Waar gaan ze wonen op Mars? Hoe gaan ze landen op een planeet die nauwelijks een atmosfeer heeft? En hoe zijn de bewoners beschermd tegen kosmische straling?
En wellicht de belangrijkste vraag: wie gaat dit allemaal betalen? Volgens Musk kost het met de huidige technologie zo'n 10 miljard dollar per persoon om de reis naar Mars te maken. Dat moet op termijn omlaag naar 200.000 dollar.
Musk denkt met zijn zelfontwikkelde herbruikbare raketten flink te kunnen besparen op lanceringen, maar is dat genoeg om de kosten voor een reisje naar Mars met meer dan 99 procent te verlagen? Een financiële onderbouwing ontbreekt.
Belastinggeld
Feit is dat ruimtevaart een dure hobby is. Een hobby die zelfs Musk met zijn geschatte vermogen van 8,6 miljard dollar niet in zijn eentje kan financieren. De geschiedenis leert dat doorbraken bijna altijd tot stand zijn gekomen met een flinke bijdrage van overheden. Belastinggeld dus.
"We moeten wat nuchterder tegen al die Silicon Valley-pr aankijken en wat vaker een Hollandse vraag stellen als het om ruimtevaart gaat. 'Wat kost dat dan, en wie moet dat dan gaan betalen?', schrijft woordvoerder van de TU Delft, Michel van Baal, op zijn weblog. "Alle antwoorden die niet eindigen met een variant van ‘uiteindelijk de belastingbetaler’ zou ik wantrouwen."
Van Baal studeerde Ruimtevaarttechniek in Delft en was in het verleden voorlichter van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA. Hij volgt de ruimtevaart al jaren op de voet en is kritisch over de hype rond commerciële bedrijven als die van Musk. "Het frame ‘nu de ondernemers het overnemen van NASA, komt het helemaal goed’ wordt breed opgepakt. Mooi frame, het is alleen niet helemaal waar."
Reeks aan flops
Er zijn de afgelopen jaren meerdere initiatieven geweest vanuit commerciële hoek die de beloftes niet waar hebben kunnen maken. Van Baal wijst op het geflopte XCOR uit Nederland, dat beroemdheden als Doutzen Kroes en Armin van Buuren aan zich verbond. "Agressieve marketing, voor ruimtevaart heel ongebruikelijk, op basis van een ruimteschip dat nog nooit een meter gevlogen had." XCOR trok vorig jaar de stekker uit hun Lynx-programma.
Hij wijst op het ongeluk van de SpaceShipTwo, het ruimtevaartuig van miljardair Richard Branson dat in oktober 2014 neerstortte tijdens een testvlucht. Zelfs SpaceX van visionair Musk kampt regelmatig met tegenslagen. Eind augustus ging nog een draagraket op het lanceerplatform in vlammen op door een breuk in het heliumsysteem.
Van Baal wil het pr-geweld van Musk - en ook bijvoorbeeld Amazon-oprichter Jeff Bezos - doorprikken. Hij denkt dat ruimtevaart voor de miljardairs een mooie manier is om zich op de kaart te zetten. Toch prijst hij Musk ook. "Ik vind dat deze planeet wel types als Elon Musk nodig heeft", schrijft Van Baal op Twitter. "Je moet durven dromen."
Maar is hij in staat om sneller dan de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA, voor 2030, een mens op de rode planeet te zetten? Van Baal is sceptisch. "Mocht Elon Musk over 10 jaar een privaat gefinancierde astronaut op Mars zetten – wie weet – dan zeg ik publiekelijk sorry."
