• Techmiljardair Elon Musk is niet de eerste met kritiek op het verdienmodel dat Apple hanteert voor de App Store.
  • Tal van bedrijven hebben geageerd tegen de 30 procent afdracht die Apple bij verkopen van derden in de App Stort eist. Deze commissie staat bekend als de “App Store belasting”.
  • Pogingen om via rechtszaken of met hulp van toezichthouders verandering af te dwingen in het verdienmodel van Apple zijn tot nog toe gestrand.
  • Lees ook: Elon Musk klaagt dat Apple nauwelijks nog adverteert op Twitter en zich schuldig maakt aan censuur

Techmiljardair Elon Musk, de kersverse eigenaar van chatdienst Twitter, lanceerde deze week een publieke aanval op Apple. Hij haalde hierbij de “geheime” 30 procent afdracht aan voor alle in-app transacties op het iOS-platform van Apple.

Musk is een nieuwkomer in de jarenlange strijd tegen het lucratieve verdienmodel van Apple. In de afgelopen jaren hebben kleine app-ontwikkelaars, CEO’s van grote bedrijven en alles daartussenin geprobeerd om het ‘monopolie van Apple’ op de betaalmethode in de App Store te doorbreken.

Apps voor besturingsysteeem iOS kunnen alleen uit de App Store worden gedownload; en alle betalingen voor en in die apps moeten via het betaalsysteem van Apple worden afgehandeld.

Musk is misschien wel de meest prominente persoon die Apple durft uit te dagen. Musk wil Twitter omtoveren in een ‘alles-app‘ en daarbij komt de 30 procent afdracht aan Apple bijzonder ongelegen. Als een app de functie van sociaal medium en winkel wil combineren moet een flink stuk van de omzet aan Apple worden afgestaan.

"Het is nog nooit voorgekomen de rijkste man ter wereld dezelfde problemen heeft als een kleine app-ontwikkelaar", zegt directeur Rick VanMeter van de belangenbehartiger voor app-makers Coalition for App Fairness.

De ongekende rijkdom van Musk en zijn invloed op social media betekenen echter niet dat hij Apple tot verandering kan dwingen. De iPhone-maker heeft door de jaren heen regelgevende instanties en andere techbedrijven van zich af geslagen. Niemand heeft echt iets kunnen doen aan het betaalsysteem in de App Store.

De historische ervaring voorspelt dus niet veel goeds voor de nieuwbakken eigenaar van Twitter. 

Epic Games daagde Apple nog directer uit

In 2020 startte sleepte Epic Games, de uitgever van de mega-populaire videogame Fortnite, Apple voor de rechter in de Verenigde Staten, omdat Fortnite uit de App Store was verwijderd. De reden? Epic gaf korting aan spelers als ze hun aankopen deden zonder gebruik te maken van het betaalsysteem van Apple.

Eind 2021 oordeelde de Amerikaanse rechter grotendeels in het voordeel van Apple. Maar er was een kleine winst voor de app-makers, want Apple moest toestaan dat ze mochten linken naar alternatieve betaalsystemen. Daar is op dit moment nog onenigheid over, want zowel Epic als Apple hebben deze beslissing aangevochten. De impact van de uitkomst van de rechtszaak blijft dus vooralsnog onduidelijk.

Toch heeft de door Epic aangespannen rechtszaak wel iets veranderd: de druk op Apple neemt steeds verder toe om aanpassingen door te voeren in de betaalmogelijkheden voor de App Store.

Kort nadat de zaak van Epic bij de rechter was aangespannen, besloten enkele bedrijven, waaronder Spotify, Match Group (moederbedrijf van Tinder), Tile en Blockchain.com, de Coalition for App Fairness in het leven te roepen. Deze lobbyclub heeft als doel om te pleiten voor een eerlijke balans tussen apps en de marktplaatsen waarop ze aangeboden worden.

Apple verzet zich tegen regulering

Apple CEO Tim Cook. Foto: REUTERS/Eric Gaillard

Toezichthouders in onder meer de VS, Australië, Japan, Zuid-Korea, Rusland en andere landen met een groot aandeel iPhone-gebruikers, hebben hun pijlen inmiddels ook gericht op de beperking van betaalmogelijkheden in de App Store.

In Japan, Zuid-Korea en Nederland zijn er al wetten doorgevoerd die de "Apple -belasting" aanpakken. Andere landen, zoals het Verenigd Koninkrijk, zullen naar verwachting snel volgen.

De VS doet tot dusver nog niet mee. Er is wel een wetsvoorstel gemaakt genaamd de 'Open App Markets Act', maar dat ligt al sinds februari te wachten op behandeling in de Senaat.

Zelfs in de landen waar Apple te maken krijgt met wetten die een bedreiging vormen voor het verdienmodel van de App Store, werkt het bedrijf er niet altijd volledig aan mee. Nederlandse en Koreaanse toezichthouders blijven met Apple botsen, omdat het bedrijf nog maar weinig aanpassingen doet in zijn manier van zakendoen.

Dit alles betekent dat Elon Musk zich mengt in een gevecht dat al lang voortsleept. Het is dan ook compleet onduidelijk of hij Apple onder genoeg druk kan zetten om de techreus tot verandering te dwingen.

LEES OOK: Gerard de Graaf is de nieuwe EU-ambassadeur voor Silicon Valley: ‘Je moet hier je stropdas thuis laten om serieus genomen te worden’