Hoewel het dankzij internet kinderspel is om zelf je vakantie te regelen, kiezen de meeste Nederlanders voor een georganiseerde reis. Maar wat als je tijdens zo´n vakantie letselschade oploopt? Wie is dan aansprakelijk?

Afgelopen week waren ruim zestig vakantiegangers met een touringcar op weg naar Parijs, toen de bus plotseling moest afremmen voor een file. Een vrachtwagen reed met hoge snelheid achterop, waarna 24 mensen met verwondingen naar het ziekenhuis moesten.

Zo’n ongeluk komt gelukkig niet vaak voor, maar valt nooit uit te sluiten. De vraag is dan hoe het zit met de aansprakelijkheid bij een pakketreis: een van tevoren georganiseerde reis, met vervoer en overnachting.

Dergelijke reizen zijn populair. Uit onderzoek van vakantiebeoordelingssite Zoover blijkt dat 69 procent van de Nederlanders het prettig vindt als zaken als vervoer en onderdak vooraf door anderen wordt geregeld.

Reisorganisatie aansprakelijk

Volgens de wet is de reisorganisator ‘verplicht om de reisovereenkomst uit te voeren overeenkomstig de verwachtingen die de reiziger op grond van de reisovereenkomst redelijkerwijs mocht hebben.’ Als de reis niet conform die redelijke verwachtingen verloopt, is de reisorganisator verplicht om de schade van de reiziger te vergoeden.

De schade door dood of letsel moet volledig worden vergoed. Bij vermogensschade (dus schade aan spullen), zijn wel beperkingen van aansprakelijkheid mogelijk.

Ook alle organisaties die de reisorganisatie inschakelt bij de uitvoering van de reisovereenkomst, vallen onder haar aansprakelijkheid. Denk bijvoorbeeld aan het hotel waar je overnacht of een busmaatschappij die de transfer van het vliegveld naar je vakantieappartement uitvoert.

Je hoeft dus niet zelf in conclaaf met een Spaans hotel of een Italiaanse busmaatschappij of met een buitenlandse verzekeringsmaatschappij, als een van deze bedrijven tekort schiet.

Ongelukkige val van glijbaan

Een duidelijk voorbeeld is een letselschadezaak waarbij een vrouw rugletsel opliep na een onfortuinlijk tochtje van een waterglijbaan in een Turks resort. De rechter oordeelde dat de glijbaan niet aan de veiligheidseisen voldeed. Hoewel de glijbaan niet van de reisorganisatie was, was de organisatie tóch aansprakelijk en moest deze de schade dan ook vergoeden.

De aansprakelijkheid van de reisorganisator is niet absoluut. Er gelden namelijk drie uitzonderingen: persoonlijke verwijtbaarheid, diensten van derden en overmacht.

Verwijtbaarheid reiziger

Als de schade aan de reiziger zelf is te wijten, is de reisorganisator niet aansprakelijk. Als je bijvoorbeeld ziek wordt nadat je in een Zuid-Europees land water uit de kraan hebt gedronken, kun je de reisorganisator hier niet zomaar op aanspreken.

Je hoort te weten dat de hygiëne in sommige landen minder goed is dan in Nederland. De reisorganisator moet je wel zo goed mogelijk hebben geïnformeerd over dergelijke risico's.

Niet inbegrepen in reis

Ook als de problemen zijn toe te rekenen aan een andere partij die niet bij de levering van de in de reis begrepen diensten is betrokken, vis je achter het net. Als je bijvoorbeeld ter plaatse een excursie boekt, is geen sprake van een van tevoren georganiseerde reis en is de reisorganisatie dus ook niet aansprakelijk.

Ook bij een ongeval met een scooter die je ter plaatse zelf hebt gehuurd, kun je niet bij de reisorganisatie aankloppen. Hetzelfde geldt voor een voedselvergiftiging die je oploopt in een restaurant waar je op eigen gelegenheid hebt gegeten.

Overmacht

De derde uitzondering is overmacht: een situatie die de reisorganisator niet had kunnen voorzien of verhelpen. Hiervan was bijvoorbeeld sprake toen bij de transfer van het vliegveld naar het hotel de buschauffeur van de ingeschakelde busmaatschappij een hersenbloeding kreeg en de bus een ravijn in stuurde.

De rechter oordeelde dat de reisorganisatie niets viel aan te rekenen. Er was namelijk ook bij de chauffeur sprake van overmacht.

Bewijslast bij reisorganisatie

Kan de reisorganisator niet aantonen dat sprake is van één van bovengenoemde drie uitzonderingen, dan is deze aansprakelijk voor de schade en eventuele juridische kosten. De bewijslast ligt dus bij de reisorganisator.

Dat ondervond een reisorganisatie die een in de zomer van 2012 voor een echtpaar een vliegreis naar Macedonië organiseerde. Tijdens de eerste douchebeurt in de badkamer van het hotel, bleek de douche te lekken, waardoor een grote plas water op de badkamervloer ontstond.

Het echtpaar klaagde hierover bij de hostess en vroeg tot twee keer toe om een andere hotelkamer, maar dat verzoek werd niet ingewilligd. Vier dagen later gleed de man na het douchen uit, kwam ten val en scheurde een spier bij zijn schouder.

De zaak kwam voor de rechter, die oordeelde dat de reisorganisatie tekort was geschoten, omdat de lekkage ondanks de klachten niet werd verholpen en ook geen maatregelen waren getroffen om de gevaarlijke situatie op te heffen, zoals het plaatsen van een antislipmat. De reisorganisatie moest daarom de schade vergoeden.

Hulp en bijstand

De reisorganisator is ook verplicht om je op haar kosten hulp en bijstand te verlenen als de reis niet verloopt zoals je redelijkerwijs mocht verwachten. Ligt de oorzaak van de problemen bij jou, dan moet de reisorganisatie je wel - voor zover redelijk - bijstaan, maar dan zijn de kosten voor jouw rekening.

Zie je een tekortkoming, zoals de lekkage in de badkamer in Macedonië, meld deze dan zo snel mogelijk bij de hostess. Is deze niet aanwezig of wordt de klacht niet opgelost, neem dan contact op met de reisorganisatie in Nederland. Stel ook een klachtenrapport op. De reisorganisatie is verplicht om hieraan mee te werken.

Direct naar de dokter

Is er schade, dan ben je verplicht om deze zoveel mogelijk te beperken. Heb je een ongeluk, schakel dan zo snel mogelijk medische hulp in; niet alleen om de schade te beperken, maar ook voor de bewijsvoering. Als er namelijk langere tijd zit tussen het ongeluk en een bezoek aan de arts, kan het causale verband tussen het letsel en het ongeluk niet meer worden aangetoond.

Wend je bovendien zo snel mogelijk tot de reisorganisatie. En vergaar zoveel mogelijk bewijsmateriaal, zoals gegevens van getuigen, bonnetjes en natuurlijk foto's.

Uiteraard moet je letselschade zo snel mogelijk melden bij de reisorganisatie; in ieder geval binnen drie maanden na het ongeluk.

Letselschade-advocaat

Als de aansprakelijkheid van de reisorganisator vast komt te staan, ben je er nog niet. De afwikkeling van de letselschade is soms een ingewikkeld proces. Zeker als je behalve met medische schade ook te maken hebt met bij voorbeeld inkomstenverlies of kosten voor huishoudelijke hulp of verzorging. Een letselschadeadvocaat is dan geen overbodige luxe.

Heb je een rechtsbijstandsverzekering, meld je dan in eerste instantie daar. In de meeste polisvoorwaarden staat opgenomen dat de verzekeraar de eerst aangewezen organisatie is voor rechtsbijstand. Schakel je op eigen initiatief een advocaat in, dan wordt dat dus niet zomaar vergoed.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl