De Panama Papers hebben een opvolger gekregen in de vorm van de Paradise Papers.  Gelekte documenten van een juridisch adviesbureau in Bermuda zijn terechtgekomen bij de Süddeutsche Zeitung. De krant heeft de documenten gedeeld met het International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ). Dat is dezelfde organisatie die de publicatie van de Panama Papers coördineerde afgelopen jaar.

De verzameling van 13,4 miljoen documenten werpt licht op de manier waarop multinationals en rijke individuen schuiven met hun geld. De gegevens zijn afkomstig van het juridische bureau Appleby en de firma Asiaciti Trust uit Singapore.

Wat is een belastingparadijs?

Hoewel er geen algemeen geaccepteerde definitie is van het begrip ‘belastingparadijs, gaat het om jurisdicties waar buitenlandse bedrijven en individuen minimale belastingverplichtingen hebben.

De allerrijksten op aarde hebben naar schatting zo’n 10 procent van het mondiale nationale inkomen weggestopt in belastingparadijzen, zo berichtte Business Insider’s Pedro Nicolaci da Costa afgelopen september.

Volgens een berekening van de organisatie Tax Justice Network uit 2015 is er tussen de 21 duizend miljard dollar en 32 duizend miljard dollar aan privaat vermogen weggestopt in belastingparadijzen of jurisdicties met een ‘licht’ belastingregime.

Mag het?

Vermogen wegsluizen naar zogenoemde 'offshore' (buitenlandse) locaties is niet illegaal. Critici stellen echter dat het illegale activiteiten faciliteert, omdat het zicht op financiële transacties wordt verdoezeld.

Uit documenten die opdoken via de Panama Papers bleek dat bankrekeningen in belastingparadijzen worden gebruikt door onder meer Mexicaanse drugshandelaren, politieke leiders in de wereld, beroemdheden en miljardairs.

Wie duiken op in de Paradise Papers?

In de Paradise Papers duiken de namen van tal van prominente figuren op. Een kort overzicht van enkele spraakmakende gevallen:

De Amerikaanse minister van Handel Wilbur Ross, de man die in de regering van Donald Trump gaat over handelsrelaties en industriebeleid, heeft een belang in een firma die zaken doet met een gasproducent die deels in handen is van de schoonzoon van de Russische president Vladimir Poetin. Enkele aandeelhouders van de Russische firma vallen individueel onder het sanctiebeleid van de VS.

De beheerder van het vermogen van de Britse koningin Elizabeth II heeft ongeveer 10 miljoen pond uit het privé-bezit van de koningin belegd via offshore-rekeningen. Het vermogen van de Britse koningin wordt beheerd door het Duchy of Lancaster. Deze entiteit heeft geld gestald op de Kaaimaneilanden en in Bermuda. Deze fondsen zijn niet eerder opgedoken in financiële verslagen van het Britse vorstenhuis. Op zich zijn er geen aanwijzingen dat de beleggingen illegaal zijn.

Popster Madonna wordt genoemd in de Paradise Papers als aandeelhouder in een medische toeleverancier die gevestigd is in Bermuda. Het bedrijf werd daar in 1997 ingeschreven en sloot de boeken in 2013.

U2-zanger Bono, een bekend pleitbezorger van goede doelen, verschijnt ook in de Paradise Papers. Hij heeft een Maltees bedrijf gebruikt voor de financiering van een belang in een winkelcentrum in een stadje in noordoost Litouwen in 2007.

De woordvoerder van Bono geeft aan dat de popster een "passieve minderheidsinvesteerder" was in het Maltese bedrijf, totdat dit in 2015 op vrijwillige basis is opgeheven.

Bedrijven zoals Nike en Apple keren ook terug als offshore-beleggers met rekeningen in landen met zeer lage belastingen. De Europese Commissie heeft Apple afgelopen jaar opgedragen voor 13 miljard euro aan achterstallige belasting te betalen aan Ierland.

LEES OOK Er is iets vreemd aan de hand met de koersen van de grootste cryptomunten