Het is lastig te zeggen wanneer Margareta Magnusson serieus is.
Om eerlijk te zijn weet ik nog steeds niet zeker of haar nieuwe boek ‘The Gentle Art of Swedish Death Cleaning niet bedoeld is als een knipoog naar alle zelfhulpboeken rond opruimen en organiseren.
Hoe dan ook, Magnusson – een Zweedse kunstenares “ergens tussen de 80 en 100 jaar oud”- heeft een punt. Kun je jezelf niet motiveren om je huis opgeruimd te houden, denk dan even aan de last die je aan de mensen om je heen geeft als je, uhm, komt te overlijden.
Welke spullen laat je achter voor nabestaanden?
Het is iets wat ze zelf meemaakte toen haar ouders kwamen te overlijden, haar schoonouders en haar man. Talloze millennials en Gen X-ers hebben ook vandaag de dag te maken met de last (en bijbehorende kosten) van het opruimen van de meubels en andere bezittingen van hun ouder wordende ouders.
Magnusson deelt daarom een aantal vaste principes om je huis op orde te krijgen, wat je leeftijd of leefomstandigheden ook zijn.
Stel: je hebt een gênant item in je bezit - zeg een liefdesbrief van een oude liefde - denk er eens aan om er nu al afstand van te doen. "Als je denkt dat het geheim de mensen om je heen pijn doet of ze verdrietig maakt, vernietig ze dan", schrijft Magnusson.
Duidelijk.
En als tante José je een prachtige (lees: afschuwelijke) Chinese vaas geeft en je vindt 'm verschrikkelijk, houd hem dan niet. Ze hem ook niet in je woonkamer als José op bezoek komt, zegt Magnusson. Het zal haar juist motiveren om meer van dergelijke cadeaus te geven. (De Zweden gebruiken hiervoor het woord fulskåp: "een kast vol cadeaus die niet om aan te zien zijn en die je onmogelijk aan iemand anders kunt geven.")
De strategie van Magnusson is anders dan de laatste opruimtrend: het 'kondo-en' van je huis en kantoor. Een techniek vernoemd naar de Japanse opruimgoeroe Marie Kondo. Kondo moedigt mensen aan om alleen spullen te bewaren die je blij maken ('spark joy').
Rationeel opruimen
Magnusson vraagt van lezers vooral om rationeel te denken bij haar 'death cleaning'. Ze raadt dan ook aan om níet met foto's of andere emotionele zaken te beginnen. "Waarschijnlijk raak je al snel verzeild in nostalgie en graag je niks anders meer opgeruimd." Je kunt volgens haar beter beginnen met je kledingkast.
Wat betreft boeken: kun je het niet over je hart verkrijgen om je boeken te doneren of te verkopen aan mensen die je niet kent? Laat dan eerst eens vrienden en familie door je boekenkast heen gaan om boeken voor zichzelf uit te kiezen, stelt Magnusson voor.
Maar - en dit is belangrijk - onthoudt altijd dat wat voor jou misschien een schat is, een last kan zijn voor anderen. Magnusson schrijft: "Ik stel mezelf vaak de vraag: 'Gaat iemand die ik ken gelukkiger zijn als ik dit bewaar?'"
In de inleiding van het boek schrijft Magnusson dat één van haar zoons vroeg of het een verdrietig boek zou worden, aangezien het grotendeels over de dood gaat. "Nee, nee, zei ik. Het is helemaal niet verdrietig. Niet het boek en ook niet het opruimen."
