Daling van de Russische roebel duidt op economische tegenwind

ANALYSE – Afgelopen week kreeg je voor het eerst sinds april vorig jaar meer dan 80 roebels voor je euro. Dat is een opvallende ommekeer ten opzichte van de periode na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne.

Medio 2022 had het Kremlin de eigen munt namelijk in een heel stevige greep. Een groot deel van de olie- en aardgasexport mocht alleen nog maar in roebels worden afgerekend. En Russische bedrijven werden verplicht om vreemde valuta’s om te zetten in de eigen munt.

Sinds eind september vorig jaar is de Russische munt met bijna 30 procent gedaald ten opzichte van de euro. Of andersom gezegd: je krijgt steeds meer roebels per euro, zoals te zien is in de onderstaande grafiek.

Daarmee vertelt de valutamarkt een ander verhaal dan de officiële cijfers. Het Russische statistiekbureau Rosstat becijferde afgelopen week dat de Russische economie in 2022 met 2,1 procent is gekrompen. Dat is geen gevalletje Russische propaganda, want veel westerse instituten zijn het echter eens met deze analyse.

Stijging olie- en gasprijzen helpt Russische economie

De kracht van de Russische economie is voor een deel te danken aan de enorme stijging van olie- en aardgasprijzen na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne.

Daarnaast dreef Rusland vorig jaar uiteraard gewoon handel met landen die niet aan de sancties deelnamen, zoals China en Rusland. Afgelopen week werd bekend dat de Chinese premier Xi Jinping binnen enkele maanden een bezoek gaat brengen aan Moskou.

Groeicijfers uit het verleden en een politieke opsteker voor president Vladimir Poetin zeggen echter nauwelijks iets over de economische toekomst van Rusland. Dat geldt wel voor de glijvlucht van de roebel.

De koersdaling onderstreept dat de stroom aan energie-inkomsten duidelijk afneemt. Behalve door maatregelen van westerse landen komt dat ook door een daling van de internationale olie- en aardgasprijzen.

Lagere olie-inkomsten door daling olieprijs

De Russische Centrale Bank heeft onlangs de geschatte verkoopprijs van een vat Oeral-olie voor de rest van 2023 bijgesteld van 70 dollar naar 55 dollar. Om het gat in de begroting dat hierdoor ontstaat te dichten, moet de Rusland elke dag voor meer dan 100 miljoen euro aan vreemde valuta verkopen.

Een andere reden voor de zwakkere roebel is dat bedrijven door de sancties meer moeten betalen voor buitenlandse goederen om de uitgeputte voorraden aan te vullen.

Ten slotte speelt mee dat Rusland de strenge regels voor ondernemingen om vreemde valuta verplicht om te zetten in roebels, wat heeft versoepeld. Dat is ook een signaal dat bedrijven het lastig hebben, aangezien het Kremlin het liefst de eigen munt zo sterk mogelijk zou houden. De samenwerking met China kan de druk wat van de ketel halen voor het Russische bedrijfsleven.

Bovendien is het zaak om je niet blind te staren op het tempo van de economische groei, maar om ook te kijken naar de samenstelling van de groei. Het is deels te danken aan een groeiende defensie-industrie dat de krimp in 2022 niet veel groter was.

Net als de daling van de roebel, is dat een aanwijzing dat een groot deel van het land er economisch gezien minder goed voorstaat dan de recente cijfers doen vermoeden. 

Joost Derks is valutaspecialist bij iBanFirst. Hij heeft ruim twintig jaar ervaring in de valutawereld. Bekijk de video's over ontwikkelingen binnen de valutawereld op het YouTube-kanaal van iBanFirst.