Consumenten zijn nog niet bereid meer te betalen voor duurzame landbouwproducten als er een goedkoper alternatief is.
Dit heeft volgens markttoezichthouder ACM deels te maken met het feit dat negatieve milieu-effecten van niet-duurzame landbouwproducten niet zijn verwerkt in de prijs.
Volgens de ACM kan gekeken worden naar een lagere btw voor biologische landbouwproducten, maar moet er ook aan de aanbodzijde iets gebeuren.
Consumenten zijn nog niet bereid meer te betalen voor duurzame landbouwproducten als er een goedkoper alternatief is. Dat belemmert het verder verduurzamen van de landbouw, concludeert de Autoriteit Consument & Markt (ACM) na onderzoek onder consumenten.
De ACM deed het jaarlijkse onderzoek op verzoek van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) en het is deels uitgevoerd door Wageningen Economic Research.
“In de monitor is gekeken naar de kosten die boeren moeten maken om over te schakelen naar het produceren van biologische producten. De meerkosten die boeren daarbij maken verdienen zij nu nog terug doordat een groep consumenten bereid is om een hogere prijs te betalen voor deze producten. Maar als het aanbod van biologisch geproduceerde producten toeneemt, moeten meer consumenten bereid zijn een hogere prijs te betalen. En dat is op dit moment de grootste belemmering”, zegt ACM-voorzitter Martijn Snoep in een persverklaring.
Tegenover De Volkskrant geeft Snoep aan dat in zekere zien ook sprake is van marktfalen, om dat de negatieve milieu-effecten van niet-duurzame landbouw niet in de prijs van die producten is verwerkt. “Negatieve externe effecten voor het milieu zitten niet in de prijs van gangbaar voedsel inbegrepen. Dit is een algemeen probleem met duurzaamheid in de landbouw, en wij zien dit aspect als marktfalen.”
Een probleem dat ook meespeelt is dat de Nederlandse landbouw sterk op de export is gericht. Omschakeling naar meer duurzame vormen van landbouw door Nederlandse agrariërs zou dus ook vereisen dat de betalingsbereidheid voor duurzamere producten in het buitenland toeneemt, volgens de ACM.
In Europa zouden duurzaamheidskeurmerken meer moeten samenwerken zodat meer mensen in andere landen bereid zijn te betalen voor duurzaam geproduceerd eten.
Lagere btw voor biologische producen en beperking van niet-duurzame landbouw
Subsidies voor boeren die duurzaam produceren en een btw-verlaging op duurzame producten voor consumenten zouden kunnen helpen, denkt de ACM.
De ACM denkt dat er ook productiebeperkende maatregelen nodig zijn wat betreft de niet-duurzame landbouw. "Voorbeelden daarvan zijn afspraken tussen boeren en binnen productieketens om aan hogere duurzaamheidsnormen te voldoen, verhoging van wettelijke minimumduurzaamheidseisen binnen de Europese Unie of in Nederland, vrijwillige uitkoop van boeren die regulier produceren en niet kunnen omschakelen of, in het uiterste geval, onteigening van boeren. In de praktijk zal het gaan om een combinatie van maatregelen die vallen binnen deze oplossingsrichtingen", aldus de ACM.
