De opkomst van China als werkplaats van de wereld duurde ruim vier decennia en luidde een tijdperk in van globalisering en geïntegreerde toeleveringsketens.

Maar de dominante positie van China als goedkoop productieland voor elektronica en andere spullen begon af te brokkelen rond 2018, toen voormalig president Donald Trump een handelsoorlog startte tegen het land. Dit heeft internationale bedrijven er op hun beurt toe aangezet geopolitieke risico’s opnieuw te beoordelen.

Vervolgens kwam de coronapandemie die in China leidde tot een zeer strikt lockdownbeleid. Hierdoor werd het gevaar van de afhankelijkheid van China als exclusieve productielocatie nog sterker onderstreept voor westerse bedrijven. “COVID zorgde zeker voor een omslag”, vertelde Ashutosh Sharma, onderzoeksdirecteur bij marktonderzoeksbureau Forrester, eerder in december aan Insider.

De gevolgen van de handelsoorlog die Trump startte, zijn intussen nog steeds voelbaar. President Joe Biden heeft de hoge Amerikaanse invoertarieven die Trump aan China oplegde niet teruggedraaid. In oktober legde hij zelfs exportcontroles op voor het verzenden van apparatuur naar Chinese fabrieken die geavanceerde chips maken. Dit belastte de toch al gespannen relatie nog meer.

Gevolg is dat multinationals nu meer dan ooit hun bedrijfsrisico's proberen af te dekken door hun toeleveringsketens te diversifiëren. Dit zijn vijf landen die daarvan profiteren.

5 landen die zich aandienen als alternatief voor China met goedkope industriële productie

5 landen die zich aandienen als alternatief voor China met goedkope industriële productie

  • Een Indiase werknemer werkt aan een airconditioning unit in de Panasonic 'eco ideas' fabriek in Jhajjar in Haryana op 12 december 2012.

    India probeert China voorbij te streven met hoogwaardige productie

    India is een natuurlijk alternatief voor China als locatie voor goedkope productie. Techgigant Apple heeft al een deel van zijn iPhone-productie naar India verplaatst en onderzoekt of ook zijn iPad-productie naar het Zuid-Aziatische land kan worden verhuisd.

    Maar er zijn nog steeds aanzienlijke hindernissen. Hoewel de Indiase regering het land aantrekkelijker wil maken voor buitenlandse investeerders, is het nog steeds moeilijker om zaken te doen in India dan in China, deels vanwege de bureaucratie en trage besluitvorming.

    Sajjad Hussain/AFP/Getty Images

  • Werknemers van een kledingfabriek werken in een fabriek in Hanoi, Vietnam.

    Vietnam ondergaat sinds 1986 snelle economische hervormingen, die aanzienlijke resultaten hebben opgeleverd.

    Vietnam ondergaat – net als China – sinds 1986 ook snelle economische hervormingen. Dit transformeerde het land volgens de Wereldbank van “een van de armste landen ter wereld tot een economie met gemiddelde inkomens in één generatie”.

    In 2021 trok Vietnam meer dan 31 miljard dollar aan buitenlandse investeringen aan. Ongeveer 60 procent van de investeringen ging naar de productie- en verwerkingssector.

    Vietnam is vooral sterk in de productie van kleding, schoeisel, elektronica en elektrische apparaten.

     

    Manan Vatsyayana / AFP

  • Natawut Lorboon werkt aan de productielijn van Dunan Metals Thailand Co, Ltd, in de Thais-Chinese Rayong industriezone in de provincie Rayong, Thailand, 8 november 2022.

    De buitenlandse investeringen in Thailand verdrievoudigden tussen 2020 en 2021 doordat fabrikanten vertrekken uit China.

    Thailand heeft zich in de waardeketen van de productie opgewerkt en is een productiehub voor auto-onderdelen, voertuigen en elektronica, waarbij multinationals als Sony en Sharp zich hier hebben gevestigd.

    Het zijn niet alleen internationale bedrijven. Zelfs in China gevestigde bedrijven verplaatsen delen van hun toeleveringsketen naar Thailand. Bedrijven die zonnepanelen produceren, zoals het in Shanghai gevestigde JinkoSolar, verplaatsen hun productie naar Zuidoost-Azië om te profiteren van lagere kosten en om politieke spanningen te vermijden, meldde de South China Morning Post in juli 2022.

     

    Rachen Sageamsak/Xinhua/Getty Images

  • Vrouwen die kleding maken in Bangladesh.

    Bangladesh profiteert van de verschuiving van de toeleveringsketen naar China. Het wil nu een groter stuk van de taart.

    Zelfs voordat de COVID-19 blokkades de Chinese productiesector lamlegden, was Bangladesh een rijzende ster in de kledingindustrie.

    De opkomst van Bangladesh was vooral te danken aan de stijgende arbeidskosten in China. Het gemiddelde maandsalaris van een arbeider in Bangladesh is 120 dollar of minder dan een vijfde van de 670 dollar die een fabrieksarbeider in Zuid-China verdient, vertelde Mostafiz Uddin, eigenaar van de Bengaalse kledingfabrikant Denim Expert, aan Insider.

    De kledingindustrie van Bangladesh is een belangrijke pijler van de economie van het land. Het land is na China ook de grootste exporteur van kleding ter wereld.

     

    Mustasinur Rahman Alvi/Eyepix Group/Future Publishing via Getty Images

  • Een bediende controleert flessen op een productielijn in de Coca-Cola bottelarij in Nilai aan de rand van Kuala Lumpur.

    Maleisië benut kansen die ontstaan doordat bedrijven uit China wegtrekken.

    Maleisië heeft ten minste 32 projecten aangetrokken die vanuit China zijn verplaatst, aldus de Malaysian Investment Development Authority in juli 2020.

    Zelfs vóór de pandemie waren de investeringen in technologie in Maleisië echter al gestegen als gevolg van de lagere arbeidskosten en de handelsspanningen tussen de VS en China. Een belangrijke deal was onder meer een investering van  339 miljoen dollar door de Amerikaanse chipgigant Micron over een periode van vijf jaar vanaf 2018. Ook Jabil, een Amerikaans bedrijf dat iPhone-hoesjes maakt, heeft zijn activiteiten in Maleisië uitgebreid.

     

    Manan Vatsyayana/AFP/Getty Images

1  / 5

LEES OOK: Nederland gaat naar verluidt export chiptechnologie naar China verder beperken