Mocht de Spaanse regio Catalonië zich in een referendum uitspreken om zelfstandig verder te gaan, zouden de consequenties voor de regio wel eens groter kunnen zijn dan de Brexit voor het Verenigd Koninkrijk.
In oktober mogen de Catalanen zich wellicht uitspreken over onafhankelijkheid van Spanje, een zogenoemde ‘Catalexit’. Het is nog onduidelijk of de voorstanders werkelijk hun zin zullen doorzetten en daarmee de landelijke regering in Madrid tegen de haren instrijken.
Wat de uitkomst ook is, de consequenties kunnen enorm zijn.
Zo groot zelfs, dat ING beargumenteert dat de gevolgen wellicht die van de Brexit overschaduwen. “Net als met de Brexit”, schrijft ING-econoom Geoffrey Minne, “zou een Catalexit de regio in een langere periode van instabiliteit duwen, die negatief zal uitpakken voor de private sector.”
De grootste vraagstukken waar een onafhankelijk Catalonië acuut mee te stellen zou krijgen, draaien om Europese afspraken. Het is niet evident dat de regio automatisch lid blijft van de EU of de eurozone.
Het meest directe gevolg is dat Catalaanse huishoudens fors minder uit zullen geven. "Een recent onderzoek van Metroscopia toont aan dat 62 procent van de inwoners 'bezorgd' is over de toekomst van hun regio, terwijl slechts 31 procent 'enthousiast' is", schrijft ING. "Er zit slechts één stap tussen 'bezorgdheid' en alvast beginnen met sparen voor het geval dat. Als twee derde van alle consumenten beslist om minder aankopen te doen, dan zal dit uiteraard de vraag doen afnemen."
ING acht een bankrun niet ondenkbaar als de zorgen omslaan in paniek.
Gevolgen voor het bedrijfsleven
Onzekerheid bij ondernemers volgt op die bij consumenten. Investeringen in de regio lopen het risico te sneuvelen of in de vroeg stadium weg te kwijnen. "Voor zakelijke investeringen is onzekerheid wellicht nog relevanter dan voor consumenten, omdat elke zweem van politieke instabiliteit buitenlandse investeringen veel meer kan beïnvloeden dan binnenlandse."
Vooral een verlies van toegang tot de Europese markt schaadt de vooruitzichten van Catalaanse bedrijven. Dit werkt twee kanten op. Buitenlandse investeerders zullen terughoudender zijn, terwijl de bedrijven zelf hun (potentiële) markten niet meer of veel lastiger kunnen bedienen.
"Bedrijven die exporteren naar de EU, zullen de meeste schade ondervinden", aldus ING. "De EU was goed voor 65 procent van export en 70 procent van de investeringen in Catalonië in de laatste drie jaar."
Concluderend schrijft Minne: "De economische prijs die Catalonië moet betalen kan, relatief gezien, hoger zijn dan wat de Britten voor de Brexit moeten ophoesten. Al met al hangt de opbouw van een Catalaanse Republiek af van de goede wil van de Europese overheden - inclusief de Spaanse. Dat maakt het duur project."
