- Na lang onderhandelen ligt er een akkoord op tafel over de handelsbetrekkingen tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk na de jaarwisseling.
- Dat er nu een akkoord ligt, betekent niet dat alles geregeld is. Het Europese Parlement en de Europese Raad moeten zich nog buigen over de voorlopige overeenkomst die 2.000 pagina’s telt.
- Daarna moeten zowel de Britten als de EU nog aan de bak voor de daadwerkelijke implementatie van alle afspraken.
Onderhandelaars van de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk hebben na lang onderhandelen en veel uitstel een handelsakkoord gesloten. Dat maakte de Britse regering bekend.
De aankondiging van de Brexitdeal liet geheel in de traditie van de onderhandelingen ook donderdag nog lang op zich wachten.
Premier Boris Johnson zou omstreeks 09.00 uur een persconferentie geven na en telefoontje met Ursula von der Leyen. Dat tijdstip werd al gewijzigd in 11.00 uur, maar daarna voor onbekende tijd uitgesteld.
Op het laatste moment zou er nog onenigheid zijn over de laatste afspraken over visserij. De toegang van vissers uit EU-lidstaten tot Britse wateren is een van de lastigste thema’s in de onderhandelingen over een nieuw handelsverdrag.
'De klok tikt niet langer', aldus EU-onderhandelaar Michel Barnier
Het Verenigd Koninkrijk verliet eind januari de Europese Unie, maar was tot het einde van dit jaar gebonden aan bestaande afspraken van het landenblok. Het uitblijven van nieuwe afspraken over handel dreigde grote chaos en kostbare handelsbelemmeringen te veroorzaken na de jaarwisseling.
"Deze overeenkomst maakt een nieuwe relatie mogelijk tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europse Unie, een die we altijd hebben gewild", stelt een woordvoerder van de Britse regering over het akkoord dat er nu dan toch ligt. "Een florerende handelsrelatie tussen een soeverein Verenigd Koninkrijk met zijn Europese partners."
De Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen noemde de overeenkomst "eerlijk en gebalanceerd". Von der Leyen waarschuwde tegelijkertijd dat er instrumenten zijn ingebouwd in de deal om de naleving van de gemaakte afspraken af te dwingen. Zo kunnen partijen aan beide kanten van het Kanaal elkaar quota's of invoerheffingen opleggen als de overeenkomst wordt geschonden, antwoordde ze op vragen van een journalist.
EU-hoofdonderhandelaar Michel Barnier was vooral opgelucht dat er een akkoord ligt, dat nu nog door EU-lidstaten en het Europees Parlement moet worden beoordeeld. "De klok tikt niet langer", zo zei de Fransman, die het akkoord ongeëvenaard noemde. Hij wees erop dat in korte tijd nieuwe afspraken over handel, luchtvaart, innovatie en klimaatverandering zijn gemaakt.
Het speet hem wel dat het Verenigd Koninkrijk voorlopig nog geen afspraken wilde maken over gecoördineerd buitenlands beleid, defensie en ontwikkelingshulp. Ook het einde van de Britse deelname aan het Erasmus-uitwisselingsprogramma voor universiteiten vond hij jammer.
Akkoord moet nog goedgekeurd worden door de EU-lidstaten
PvdA-Europarlementariër Kati Piri is opgelucht maar waarschuwt tegelijkertijd dat de details van het zeer omvangrijke akkoord nog niet bekend zijn.
Het Europees Parlement moet zich nog buigen over de vraag of de overeenkomst of delen hiervan voorlopig goedgekeurd kunnen worden. In het nieuwe jaar zal worden gestemd over het gehele pakket, maar niet voordat alle onderdelen goed zijn bestudeerd, benadrukt Piri, die tevens Brexit-rapporteur van het Europees Parlement is.
"Dit 2.000 pagina’s tellend document gaat onze toekomstige relatie met het Verenigd Koninkrijk op vele niveaus bepalen", zegt de politica. "Tot dusver hebben we geen enkel woord gezien dat op papier is gezet. Het is dus van belang dat de komende weken alle onderdelen goed worden bestudeerd, voordat het Europees Parlement overgaat tot goedkeuring van het verdrag."
Ook EU-president Charles Michel houdt nog een slag om de arm. "Nu is het aan de Europese Raad en het Europees Parlement om dit onderhandelaarsakoord te analyseren voordat ze groen licht geven."
Michel zegt dat de EU, net als in de Brexitonderhandelingen van de afgelopen jaren, zich de komende tijd als een eenheid zal opstellen. "Voor onze burgers en bedrijven is een allesomvattende overeenkomst met onze buurman, vriend en bondgenoot de beste uitkomst."
Britse premier viert Brexitdeal als overwinning
De Britse premier Boris Johnson viert de handelsdeal voor de periode na de Brexit als een overwinning. Op Twitter zette hij donderdagmiddag een foto van zichzelf met de handen juichend in de lucht. Daarbij schreef hij: "De deal is rond."
Even later benadrukte hij in een persconferentie hoe goed het is dat de Britten de controle over hun eigen wetten, grenzen en viswateren hebben teruggenomen.
"Ik ben erg blij u vanmiddag te kunnen vertellen dat we de grootste handelsovereenkomst tot nu toe hebben gesloten, ter waarde van 660 miljard pond per jaar, een uitgebreide vrijhandelsovereenkomst in Canadese stijl", aldus de Britse regeringsleider.
Johnson benadrukte dat de deal zal helpen om Britse banen veilig te stellen. Ook zullen Britse bedrijven volgens hem straks nog meer met de Europese Unie kunnen handelen dan nu al het geval is.
Hij wees er ook op dat er in het akkoord een clausule is opgenomen die beide partijen in staat stelt om op een gegeven moment alsnog handelstarieven in te stellen. Dit is volgens de premier bedoeld voor het geval dat er later toch nog onenigheid ontstaat over het gelijke speelveld voor bedrijven.
Het Britse Parlement stemt op 30 december over de deal.
