Om Nederlanders sneller van het gas af te krijgen, maakt het kabinet gas duurder en stroom juist goedkoper. Per saldo zou de energiebelasting in 2020 voor een huishouden met gemiddeld verbruik met 100 euro omlaag moeten gaan. Maar het is wel even opletten bij die belofte.
In het Klimaatakkoord dat kabinet-Rutte 3 vrijdag presenteerde, staat beschreven hoe het kabinet de doelstelling wil halen om in 2030 bijna de helft (49 procent) minder broeikasgassen uit te stoten dan in 1990. Onderdeel daarvan is dat tegen die tijd 1,5 miljoen huizen van het gas af zijn.
In het huidige tempo duurt het nog 280 jaar voor Nederland volledig van het gas af is. Dus wil het kabinet huishoudens stimuleren om vrijwillig afscheid te nemen van hun gasaansluiting. In 2018 gebeurde dit in nog geen tienduizend huizen.
Energiebelasting: lagere heffing op stroom, gas duurder
Het kabinet past de energiebelasting aan “zodat een sterkere prikkel ontstaat om te verduurzamen doordat investeringen in verduurzaming zich sneller terugverdienen”, aldus het Klimaatakkoord.
Aardgas wordt 4 cent per m³ duurder in 2020 en daarna nog 1 cent per jaar tot 2026, zodat het in dat jaar 10 cent per m³ duurder is. De belasting op stroom gaat tot 2026 met 5 cent per kWh omlaag. Ook dit zal in stappen gebeuren, maar de verdeling daarvan is nog niet bekend.
In een overzicht van 72 vragen en antwoorden over het Klimaatakkoord die de Rijksoverheid publiceerde, staat te lezen dat een huishouden met gemiddeld energieverbruik er in 2020 met 100 euro op vooruitgaat qua energiebelasting. Omdat we weten hoeveel duurder het gas volgend jaar wordt, kunnen we de korting op stroom bij benadering uitrekenen.
Bij benadering, omdat het kabinet niet alleen de energiebelasting op verbruik aanpast. Ook de Opslag Duurzame Energie (ODE), die wordt geheven op basis van het stroom- en gasverbruik, gaat mogelijk omlaag. En het kabinet overweegt de algemene vermindering op de energiebelasting aan te passen. Dit is een bedrag dat je standaard mag aftrekken van de te betalen belastingen op je energierekening. In 2019 gaat het om 311,62 euro, maar dit kortingsbedrag gaat dus mogelijk omhoog.
Van belang blijft dat het kabinet de beloofde 100 euro korting op de energierekening gaat baseren op een gemiddeld verbruik. En dat betekent automatisch dat het daadwerkelijke voordeel anders uitpakt, afhankelijk van je energieverbruik. Dat illustreren we hieronder met een paar voorbeelden.
Energierekening 2020: meer korting voor grootverbruikers
Omdat precieze tarieven nog grotendeels ontbreken, zijn we er in onderstaande tabel van uitgegaan dat de 100 euro korting voor gemiddelde huishoudens volledig toe te schrijven is aan de veranderde energiebelasting op gas en stroom.
Om de verschillen per huishouden te benaderen, hebben we vijf energieprofielen samengesteld, met het volgende jaarlijkse energieverbruik:
- Laag: 500 m³ gas, 1.000 kWh stroom
- Beneden gemiddeld: 1.000 m³ gas, 2.000 kWh stroom
- Gemiddeld: 1.500 m³ gas, 3.000 kWh stroom
- Bovengemiddeld: 2.000 m³ gas, 4.000 kWh stroom
- Hoog: 2.500 m³ gas, 5.000 kWh stroom
Het gemiddelde huishouden komt op jaarbasis 100 euro lager uit als de belasting op aardgas met 4 cent per m³ stijgt en de belasting op stroom met zo'n 5 cent per kWh daalt. Passen we dat toe op alle energieprofielen, dan ontstaat het volgende beeld:
In alle gevallen gaat de energiebelasting in 2020 omlaag. Hoe groter het totale verbruik van stroom en gas, hoe hoger de korting, omdat de hogere belasting op aardgas in alle scenario's ruimschoots wordt gecompenseerd door de lagere belasting op stroom.
Dit verandert natuurlijk op het moment dat je van het gas af gaat, of verhuist naar een nieuwbouwwoning zonder gasaansluiting. De belastingkorting op je stroomverbruik wordt dan de komende jaren steeds groter, terwijl de stijgende belasting op aardgas je niet deert. Vandaar dan ook deze maatregel natuurlijk.
Het totale bedrag van je energierekening bestaat naast belastingen uit kosten voor levering, transport en meterhuur, maar het aandeel van belastingen moet je niet onderschatten.
In 2019 bestaat de energierekening volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek voor 47 procent uit belastingen.
