- Kunstmatige intelligentie heeft de potentie om veel goeds voor de samenleving te betekenen, maar het er kleven ook risico’s aan het gebruik.
- Met het oog op de verkiezingen van november is het nuttig om te weten welke partijen een goed inzicht in de technologie hebben en hoe ze een toekomst met AI zien.
- Business Insider geeft een overzicht van de visie van 12 politieke partijen op artificial intelligence.
- Lees ook: Duiven lossen problemen op dezelfde manier op als AI-modellen, blijkt uit onderzoek
Artificial intelligence (AI) heeft de kracht om de samenleving flink op te schudden. Zowel in positieve als negatieve zin. Er zouden banen door verloren kunnen gaan, maar AI zou ook kunnen helpen om ziektes efficiënter te bestrijden. De privacy van burgers kan onder druk komen, terwijl we anderzijds in ons dagelijks leven ontdaan kunnen worden van alle saaie, administratieve taken.
Kortom, er staat nogal wat op het spel als we naar een toekomst met kunstmatige intelligenteie kijken. Met de verkiezingen van 22 november op komst is de vraag relevant hoe politieke partijen daar over denken.
In een serie over de verkiezingsprogramma’s vergelijkt Business Insider de komende weken telkens de verschillen en overeenkomsten tussen een tiental partijen op één thema. In het eerste artikel keken we naar de vermogensbelasting op sparen en beleggen in box 3. In dit tweede deel gaat het over artificial intelligence.
Adviesbureau ADC spitte de verkiezingsprogramma’s door over technologische onderwerpen en vergeleek onder meer de standpunten over artificial intelligence.
Allereerst is het opmerkelijk dat niet alle partijen AI in hun programma’s noemen. Het was het afgelopen jaar het gesprek van de dag, maar toch lijken de PVV, FVD, SGP en JA21 er nog nooit van gehoord te hebben. Er wordt met geen woord gerept over de snel ontwikkelende technologie.
De overige partijen zijn het er in grote lijnen over eens dat artficial intelligence niet zomaar op het publiek losgelaten mag worden. Bescherming van privacy, controle over eigen data van burgers en transparantie staan bij de partijen op de agenda.
Daarnaast wordt er veel gepleit voor ethisch gebruik van de technologie, al wordt hier vooral het verschil in de verwachtingen over de impact van de technologie zichtbaar.
Naast de vele overeenkomsten, kunnen de partijen op meerdere punten extreem ver uit elkaar liggen. We nemen de opmerkelijkste standpunten per partij door.
VVD - Laten we AI omarmen
De kracht van AI is volgens de VVD iets dat we niet kunnen negeren en zouden moeten omarmen binnen Nederland en de Europese Unie. Maar daarbij wil de partij zeker ook de risico’s ondervangen.
Naast de nadruk op privacy en eigendom van data, ziet de VVD vooral kansen in de zorg- en milieusectoren. Volgens de partij zouden we ons meer moeten richten op echte implementatie dan op het testen van de technologie. De technologie heeft zich volgens de leden al bewezen.
Volt - AI niet blindelings aan de markt overlaten
Volt is net als de andere partijen voor regulering van de technologie, maar heeft als enige een voorstel om iedere burger een eigen AI-chatbot als assistent te geven. Deze moet op open source-software en op basis van betrouwbare data werken. Daarnaast moeten kinderen over artificial intelligence leren.
GroenLinks-PvdA - Energiezuinige AI en eigen infrastructuur
GroenLinks-PvdA durft groots in te zetten en zegt dat AI energiezuinig moet zijn. Iets wat vooralsnog lastig haalbaar lijkt te zijn gezien de brute rekenkracht die de systemen vereisen.
Daarnaast stelt de partij dat er een Europese digitale infrastructuur moet komen, waarmee Europa de afhankelijkheid van de Amerikaanse Big Tech-partijen kan verminderen. Het toezicht op AI moet vanuit een Europees overkoepelend orgaan gebeuren.
D66 - Openbaar maken van onderzoeksdata
Ethisch omgaan met artificial intelligence, terwijl er ingezet moet worden op kansen in onder andere de zorg, staan bij D66 op het programma. Maar dat alles moet gebeuren terwijl openheid van data de standaard moet zijn. Het delen van data zou wetenschappelijke vooruitgang versnellen en betaalmuren voorkomen.
NSC - Geautomatiseerde besluitvorming heeft risico’s
Waar andere partijen vooral positief zijn over de kansen van artificial intelligence, heeft NSC een iets kritischer insteek. De partij van Pieter Omtzigt stelt dat artificial intelligence eerder al heeft bewezen niet altijd de goede keuzes te maken, waardoor er dus kritisch naar toekomstige implementaties gekeken moet worden.
Ook moeten we kritisch kijken naar de Amerikaanse dominantie op dit gebied en zouden Nederland en de EU moeten ingrijpen om deze afhankelijkheid te verminderen.
ChristenUnie - Een waakhond voor digitale veiligheid
De christelijke partij is zich terdege bewust van de risico’s van AI en stelt dat we er voorzichtig mee om moeten gaan.
De ChristenUnie pleit ervoor om de Autoriteit Persoonsgegevens om te vormen tot een krachtige waakhond voor digitale veiligheid. Daarnaast ziet de partij ook kansen voor de zorg, maar stelt het wel dat artsen nog altijd de eindcontrole moeten hebben.
BBB - Gebruiken kan, maar alleen ter ondersteuning
Volgens de BBB moet artificial intelligence vooral ter ondersteuning van mensen worden ingezet. Er zou geen besluitvorming door de technologie gedaan mogen worden: kennis van mensen uit de praktijk is belangrijker.
Ook zouden mensen, bij voorkeur al vanaf de basisschool, voorgelicht moeten worden over de digitale samenleving en dus ook over kunstmatige intelligentie.
DENK - Ingrijpen op vooroordelen
DENK ziet eigenlijk alleen nadelige effecten van AI. Vooral in het kader van de veelgenoemde vooroordelen die de modellen kunnen hebben. Het bestrijden van deze vooringenomenheid die kan leiden tot negatieve uitkomsten voor bepaalde bevolkingsgroepen.
DENK denkt dat een introductie van een ‘algoritmewet’ de oplossing biedt. Deze moet gebruik van op afkomst gebaseerde gegevens door artificial intelligence-systemen verbieden. Ook zou de partij graag een digitale racismedetector zien die het internet afspeurt naar discriminatie en racisme.
CDA - Digitale grondrechten
Het CDA houdt zich redelijk in lijn met de algemene stellingen van de overige partijen. Als enige stelt de partij wel dat de grondwet uitgebreid zou moeten worden met ‘digitale grondrechten’, waaronder het recht op transparantie en het eigendom van data opgenomen zou moeten worden.
Het CDA pleit ook voor meer transparantie over geautomatiseerde besluitvorming van de overheid.
SP - Mensenrechten voorop
De SP ziet vooral wat wat er in het verleden misging bij de overheid. Daarom stelt de partij dat het gebruik van algoritmen voor fraudeopsporing moeten voldoen aan mensenrechten.
BIJ1 - Stoppen met AI
Bij BIJ1 zien ze maar bar weinig goeds in de opkomst van artificial intelligence. De partij stelt dat er een onmiddellijke stop op de ontwikkeling van AI voor militaire doeleinden moet komen.
Daarnaast moet elk AI-systeem dat op de markt komt op ethisch gebruik getoetst worden door een toezichthouder. Ook moet er een holistische benadering komen bij de aanpak van techbedrijven die misbruik maken van kunstmatige intelligentie.
Partij voor de Dieren - Tijdelijke pauze
Net als veel andere partijen wil de Partij voor de Dieren meer toezicht op transparantie en dataveiligheid. Maar als enige partij ziet de PvdD graag een tijdelijke pauze in de ontwikkeling van zeer geavanceerde AI-systemen. Dit zou internationale samenwerking en de invoering van veiligheidsmaatregelen moeten bevorderen. Ook moeten er striktere regels komen voor het datagebruik bij bedrijven.
