De ring rond Utrecht mag voorlopig niet worden verbreed. Het ministerie van Infrastructuur had daar toestemming voor gegeven, maar de Raad van State heeft dat besluit woensdag teruggedraaid. De minister moet opnieuw naar de plannen voor de A27 en de A12 kijken.
De verbreding van de snelweg leidt tot meer stikstofuitstoot, ook in natuurgebieden langs de weg. Volgens de minister zou dat de “natuurlijke kenmerken van die gebieden” niet aantasten, maar de Raad van State zegt dat dit niet zeker is.
Het ministerie wil over een afstand van 20 kilometer extra rijstroken aanleggen op de A27 en de A12. Daardoor komen op de A27 twee keer zeven rijstroken beschikbaar. Bij landgoed Amelisweerd zou het verkeer door een overkapte bak moeten rijden, waarvoor een strook bos moet worden gekapt. Daar wordt al sinds 1980 tegen geprotesteerd.
Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat reageert teleurgesteld op de uitspraak. Minister Cora van Nieuwenhuizen noemt het besluit in een reactie een “zware tegenvaller”.
“De verbreding van de wegen bij Utrecht, de draaischijf van ons wegennet, is erg belangrijk voor de doorstroming van het drukke verkeer in Nederland, en voor de verbetering van de verkeersveiligheid op de Ring Utrecht”, zegt het ministerie.
Het ministerie benadrukt dat er meer natuur in de plaats komt voor het project. "Er zijn meer en hogere geluidsschermen voorzien en er komt een groene verbinding over de A27."
Bekijk hieronder de plannen van Rijkswaterstaat voor de A27 en A12 bij Utrecht:
De verbreding van de Ring Utrecht is van groot belang voor het kabinet. Het project werd genoemd in het regeerakkoord. De plannen waren gebaseerd op het Programma Aanpak Stikstof (PAS), maar in mei zette de Raad van State een streep door dat programma. De PAS voldoet volgens de RvS niet aan Europese regelgeving.
De verbreding van de A27 en A12 is het eerste grote infrastructuurproject van de overheid dat in de problemen komt in het kader van de PAS-uitspraak. Ook de voorgenomen herontwikkeling van de voormalige vliegbasis Twente kan door het wegvallen van het geplande stikstofbeleid niet doorgaan, zo oordeelde de Raad van State woensdag.
Gemengde reacties in de Tweede Kamer
De Tweede Kamer is verdeeld over het besluit. Linkse partijen zijn opgelucht. "De minister moet nu met echte oplossingen komen die goed zijn voor mensen, het klimaat en de natuur", zegt GroenLinks-Kamerlid Suzanne Kröger. "Geen nieuwe list, maar investeren in OV en fiets."
Als het aan coalitiepartij VVD ligt, vindt het kabinet juist snel een oplossing zodat het kan "doorpakken" met de verbreding. "Alternatieven zijn niet toereikend of voorhanden", aldus Kamerlid Remco Dijkstra.
De gemeente Utrecht heeft geen moeite met de beslissing van de Raad van State dat de A12 en de A27 voorlopig niet verbreed mogen worden uit milieuoverwegingen. "Stikstof heeft grote impact op de bodem en natuur. Het is goed dat de rechter vanuit deze invalshoek naar geplande projecten kijkt", aldus wethouder Lot van Hooijdonk (Mobiliteit) in een reactie.
Volgens de gemeente is een verbreding van de A27 bij Amelisweerd niet nodig. "Utrecht groeit tussen nu en 2024 van 350.000 naar 400.000 inwoners. Om de stad leefbaar en bereikbaar te houden, zijn slimme mobiliteitsoplossingen nodig."
De gemeente gaat bekijken welke consequenties de uitspraak van de Raad van State heeft.
Utrechtse bewoners zijn blij, vervoerders reageren teleurgesteld
De Kerngroep Ring Utrecht (KRU), een samenwerkingsverband van bewonersgroepen, natuur- en milieuorganisaties en een van de bezwaarmakers, is zeer verheugd met het besluit. "Wij zijn blij en tevreden met deze uitspraak", aldus woordvoerder Jos Kloppenborg. "De verbreding zoals deze is voorgesteld, is hiermee van de baan. Ik kan me voorstellen dat de minister nu weer zint op een nieuw plan, maar dat lijkt me niet slim. Ze moet dan opnieuw een tracébesluit maken, waartegen dan weer bezwaar zal komen."
Volgens de KRU is het beter als de minister met de gemeente en provincie om tafel gaat om een plan op te stellen dat zorgt voor "goede bereikbaarheid en tegelijk de natuur ontziet", aldus Kloppenborg. Dat betekent dat er meer geld moet komen voor fietsverkeer en het openbaar vervoer, zegt hij. De KRU pleit ook voor maximaal 80 kilometer per uur op de ring omdat dit beter zou zijn voor de doorstroming en de leefkwaliteit.
Mensen aangesloten bij het KRU zijn verheugd, zegt Kloppenborg. "De mailtjes stromen binnen en de telefoon staat roodgloeiend. Dit is een resultaat van heel veel jaren hard werken voor een goede zaak. Het is prettig als dat beloond wordt."
Milieudefensie noemt de uitspraak "een overwinning voor de natuur, de luchtkwaliteit en het klimaat".
Vervoerdersorganisaties TLN en evofenedex zijn juist teleurgesteld door de uitspraak. De twee partijen noemen de verbreding van de weg "uiterst belangrijk voor het investeringsklimaat en vestigingsklimaat voor bedrijven en dus voor ons nationale verdienvermogen".
TLN en evofenedex zien het onvermijdelijke uitstel van de werkzaamheden, die in 2020 zouden beginnen, met lede ogen aan. Ze roepen Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen op de problematiek van de stikstofreductie gezamenlijk daadkrachtig op te pakken. Verder pleiten ze voor het opstellen van een nationaal kader voor het afwegen van het belang van stikstofreductie op de natuur.
