Gebouwen zijn misschien wel de meest indrukwekkende kunstwerken die er bestaan.

Na de grote investeringen van tijd, geld en energie kunnen we door het afgewerkte resultaat wandelen en er zelfs in wonen. Terwijl oude gebouwen ons een glimp bieden van ons verleden, geven nieuwere ons een idee van de wereld die ons nog te wachten staat.

Hier zijn een paar van de meest ambitieuze bouwkundige projecten van architecten uit elke hoek van de wereld, van de afgelopen paar duizend jaar, die je minstens een keer moet zien in je leven.


Het oudste bouwwerk dat we kennen is Göbekli Tepe in het hedendaagse Turkije. Het werd rond 9.500 voor Christus gebouwd. Archeologen weten niet waar het voor gebruikt werd, maar vermoeden dat het een religieuze rol vervulde in de gemeenschap.

Foto: Teomancimit / Wikimedia Commons

Sinds het tiende millennium voor Christus heeft de mensheid nog meer indrukwekkende dingen gebouwd. Zoals het futuristische Fulton Center in New York…

Foto: Spencer Platt / Getty

... of de Penleigh and Essendon Grammar School in Melbourne, Australië.

Foto: World Architecture Festival

De Harmandir Sahib-tempel in Amritsar, India is een verbluffend bouwsel dat uit de lucht lijkt te zijn gevallen in het midden van de Amritsar-rivier. De tempel is het belangrijkste heiligdom voor sikhs, en ziet er ’s nachts glanzend uit.

Foto: Arian Zwegers/Flickr

De Las Lajas-basiliek in Nariño, Colombia is net zo mysterieus. De kerk lijkt de zwaartekracht te tarten.

Foto: Diego Delso/Flickr

De modernistische architect Antoni Gaudí leefde niet lang genoeg om de opening van zijn Sagrada Família mee te maken. Sterker nog, er wordt nog steeds aan gewerkt. De buitenkant ziet eruit alsof de basiliek uit de fantasierijke Narnia-boeken en films is gesprongen…

Foto: Shutterstock

... en de binnenkant is nog surrealistischer.

Foto: Shutterstock

In het nabijgelegen Portugal is de Torre de Belém te vinden. De vele kerkers dienden ooit als gevangenis. Deze verdedigingstoren in Lissabon is een van de mooiste gotische structuren in Portugal.

Foto: Paulo Valdivieso / Flickr Creative Commons

De Flatiron Building in New York was een van de eerste wolkenkrabbers ter wereld...

Foto: Mario Tama / Getty

... net als de Woolworth Building, dat tussen 1913 en 1930 het hoogste gebouw ter wereld was.

Foto: Ludovic Bertron / Flickr

In Onomichi, Japan kiezen koppels er regelmatig voor om te trouwen in de zogeheten Ribbon Chapel. Je begrijpt waarom als je het gebouw ziet.

Foto: World Architecture Festival

Ook de Light of Life Church in Seoul, Zuid-Korea is omringd door groene bomen en planten.

Foto: World Architecture Festival

Aan de binnenkant ziet de kerk er compleet anders uit.

Foto: World Architecture Festival

De Marina City-appartementen in Chicago, gebouwd in 1964, zijn uniek qua ontwerp. Voor het eerst werden woonappartementen op grote schaal gecombineerd met commerciële panden. Het is ook het eerste project in de VS dat met behulp van torenkranen is gebouwd.

Foto: cdelmoral / flickr

De 101 wolkenkrabber in de Taiwanese hoofdstad Taipei is niet te missen. Het is met zijn 487 meter een van de hoogste gebouwen ter wereld.

Foto: Sean Pavone / iStock

Binnen wordt het klimaat gereguleerd en gestabiliseerd, onder meer met een zogeheten gouden "damper" die vanaf verschillende etages zichtbaar is.

Foto: Wikipedia Commons

Er zijn maar weinig wolkenkrabbers die de concurrentie kunnen aangaan met de Burj Khalifa in Dubai, sinds 2008 het hoogste gebouw ter wereld.

Foto: Flickr / Royston Kane

Maar niet elk indrukwekkend gebouw hoeft per se hoog te zijn. De Temppeliaukio-kerk in Helsinki is ondergronds gebouwd, deels in een rots. En toch is er zonlicht.

Foto: Jorge Láscar / Flickr

De St. George-kerk in het Ethiopische Lalibela werd in de twaalfde eeuw uit één rots gehouwen.

Foto: Shutterstock

Met zijn 3.500 traptreden tilt de Chand Baori in India de kunst van het beeldhouwen naar een heel ander niveau. De bouw van dit complex duurde meer dan tien eeuwen, de oudste lagen dateren uit de 8e eeuw.

Foto: Shutterstock/javarman

Sommige gebouwen integreren naadloos in het omringende landschap. Zoals het Turninn-gebouw in Reykjavik dat IJslands woeste schoonheid letterlijk weerspiegelt.

Foto: Architizer

Door het gebruik van minimalistische lijnen en open ruimten creëerde modernistische architecte Mies van der Rohe gebouwen die lijken te zweven. Zoals de Neue Nationalgalerie in Berlijn, gebouwd in de jaren zestig.

Foto: seier+seier / flickr

In Berlijn staat het mekka van de elektronische muziek: het meesterlijke Berghain.

Foto: Michael Mayer / flickr

Perfecte integratie in de omgeving is een van de oudste architectonische ambities. Een paar schoolvoorbeelden hiervan staan in de voormalige Japanse hoofdstad Kyoto – zoals het Gouden Paviljoen...

Foto: Freedom II Andres / Flickr

... en het subtielere Zilveren Paviljoen.

Foto: Reginald Pentinio / flickr

De grote moskee van Djenné in Mali is het grootste uit klei opgetrokken bouwwerk ter wereld – het kan 3.000 gelovigen herbergen.

Foto: 37degrees/flickr

Het grillige Centre Pompidou in Parijs is een postmodern staaltje architectonisch vernuft: speels toont het de eigen ingewanden.

Foto: Shutterstock

De Kathedraal van Chartres stamt uit 1200. Het is een schoolvoorbeeld van gotische architectuur. De rijkelijk van ornamenten voorziene poorten zijn een niet te missen attractie...

Foto: Shutterstock

... net als het kolossale orgel binnen.

Foto: Shutterstock

Misschien wel het enige gebedshuis dat de concurrentie ermee aankan is de Blauwe Moskee in Istanbul. Gebouwd in 1600 geldt dit als het hoogtepunt van de bouwkunst in het Ottomaanse Rijk.

Foto: Shutterstock

Het interieur bestaat uit meer dan 20.000 handgemaakte tegels.

Foto: Shutterstock

Naar verluidt inspireerde het Beierse kasteel Neuschwanstein Walt Disney toen hij het kasteel van Doornroosje creëerde.

Foto: Sean Gallup / Getty

Trinity College in het Ierse Dublin is een absoluut pareltje onder de universiteiten.

Foto: Chris Jackson / Getty

Het heeft een juweel van een bibliotheek, het mooiste gedeelte daarvan wordt de Hoge Kamer genoemd.

Foto: Tony Webster / Flickr

Het Keizerlijk Paleis, beter bekend als de Verboden Stad, is de ultieme vorm van hogere Chinese architectuur. Tussen 1420 en 1912 zetelde hier de Chinese regering.

Foto: Lintao Zhang / Getty

Ook vandaag de dag geldt Beijing als dé plek waar moderne experimentele architectuur de kans krijgt zich te bewijzen. Zoals de CCTV-toren, ook wel bekend als De Broek.

Foto: Getty

De Innovation Tower in Hongkong is een meesterwerk van wijlen Zaha Hadid, die deed waar ze goed in was: de harde, schone lijnen van het modernisme omzetten in iets organisch.

Foto: 準建築人手札網站 Forgemind ArchiMedia/Flickr

Hoog in de Andes weggestopt bevindt zich het letterlijke hoogtepunt van Inca-architectuur, Machu Picchu. Archeologen zeggen dat het rond 1450 werd gebouwd.

Foto: Wikimedia Commons

In 2007 opende het Parque Biblioteca España in het Colombiaanse Medellín zijn deuren. Architect Giancarlo Mazzanti wilde de drie gebouwen op stenen laten lijken.

Foto: Dr EG / Flickr

De Opera van Sydney is de beste ambassadeur van de Australische architectuur.

Foto: Daniel Munoz / Reuters

Het is ontworpen door de Deense architect Jørn Utzon en opende in 1973 de deuren.

Foto: Tim Wimborne / Reuters

De universiteit van al-Qarawiyyin in Marokko herbergt een universiteit, bibliotheek én een moskee. De universiteit werd door Fatima El-Fihriya in 859 opgericht, in dezelfde periode waarin de vroege vormen van algebra werden ontwikkeld.

Foto: Samia Errazouki/AP Images

Na een slaap van meer dan 1.000 jaar werd het centrum in 2016 voor het publiek geopend.

Foto: Wikimedia Commons

Het Spaanse Alhambra-paleis dateert uit dezelfde periode. Ondanks de strakke façade is het Alhambra een speeltuin van architectonisch vernuft.

Foto: emperorcosar/Shutterstock

Niet vreemd dat het paleis bovenaan veel bucketlists staat: honingraatplafonds, gekalligrafeerde kamers en tegelmozaïeken.

Foto: PSPENZER/Shutterstock

Drake Baer en Chris Weller droegen bij aan een eerder verschenen versie van dit artikel.

LEES OOK: Deze bunker in het poolgebied is de ‘levensverzekering voor de mondiale voedselvoorziening’, maar het smeltende ijs kan een groot probleem worden