Ziek thuis komen te zitten, een opdrachtgever die niet uitbetaalt of een klant die ontevreden is en geld terugvraagt. Als zzp’er loop je nogal wat risico’s. Voor veel risico’s kun je je verzekeren. Maar welke verzekeringen lonen eigenlijk?
De belangrijkste verzekerbare risico’s zijn volgens Martijn Pennekamp, oprichter van ikwordzzper.nl, aansprakelijkheid en arbeidsongeschiktheid, vooral als je afhankelijk bent van het inkomen dat je als zelfstandige verdient. Pennekamp: “Hier moet je vanaf je eerste dag als zelfstandige een bewuste keuze over maken of je die wel of niet wil verzekeren.”
Nog een derde belangrijk risico, zegt zzp-expert Pierre Spaninks: dat je een beroep moet doen op rechtsbijstand. Bijvoorbeeld als een opdrachtgever weigert te betalen. Spaninks: “Een goede advocaat is duur.”
Arbeidsongeschiktheid: verzekering en alternatieven
Een dag niet kunnen werken, betekent voor een zzp’er dat er geen loon binnenkomt. In het geval van een griepje, is dat nog te overzien, maar zit je langdurig ziek thuis dan kan dat grote gevolgen hebben.
Toch hoeft niet iedere zzp’er een arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten volgens Spaninks. “In de ene branche is dat nodiger dan in de andere. Zoals in de bouw als je werkt met gevaarlijke stoffen. Maar als jonge startende ondernemer in bijvoorbeeld de media of met een andere bureaubaan kan je je afvragen of je wel een arbeidsongeschiktheidsverzekering moet nemen. Je hebt nog een lange tijd te gaan en wie zegt dat je dit werk de rest van je leven blijft doen?”
Een arbeidsongeschiktheidsverzekering is gelijk ook de duurste verzekering waar je mee te maken krijgt. Een reden voor veel zzp'ers om 'm niet af te sluiten. Een paar honderd euro per maand kan het je kosten, afhankelijk van hoe uitgebreid je verzekerd wil zijn. Wil je bijvoorbeeld uitbetaald krijgen als je jouw specifieke beroep niet meer kunt uitvoeren of pas als je gangbare arbeid (Spaninks: "zoals het vouwen van loempia's") niet meer kan? Na hoeveel maanden ziek thuis moet de verzekering beginnen met uitbetalen? En hoeveel procent van je inkomen moet dan uitgekeerd worden? Allemaal factoren die van invloed zijn op het bedrag dat je maandelijks moet betalen.
Toch vindt Pennekamp de prijs van zo'n verzekering wel meevallen: "Je bepaalt zelf hoe duur je 'm maakt. Bovendien krijg je als startende ondernemer kortingen, pas na een jaar of vier betaal je de volle mep."
In plaats van een arbeidsongeschiktheidsverzekering, kun je er als zzp'er ook voor kiezen zelf een buffer op te bouwen op je spaarrekening (dit telt wel mee in box 3 voor de belastingdienst en hier vindt dus vermogensheffing over plaats) of via banksparen (op een geblokkeerde spaar- of beleggingsrekening, vrij van vermogensheffing). Ook aansluiten bij een broodfonds, een arbeidsongeschiktheidsverzekering van een besloten groep zzp'ers, is een optie. En dan zijn er als alternatief nog de uitgeklede versies van de verzekering, zoals een woonlasten-, maandlasten- of ongevallenverzekering.
Aansprakelijkheid: hoe groot is het risico?
Pennekamp: "Een veelgemaakte fout is dat mensen denken dat de aansprakelijkheid van hun bedrijf al gedekt is via hun particuliere verzekering." Maar als je onder werktijd op die dure bril van je collega gaat zitten of als er iemand over je laptopsnoer struikelt met schade tot gevolg dan is dit niet gedekt via je persoonlijke verzekering. Daar heb je een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering voor nodig.
Ook hier geldt: in het ene beroep loop je een grote risico dan in het ander. Hoe lager het risico, hoe lager de premie. Vaak ben je voor minder dan een tientje per maand al verzekerd.
Beroepsaansprakelijkheid: voor adviseurs
Een andere vorm van aansprakelijkheid is de beroepsaansprakelijkheid: als iemand schade ondervindt van jouw werkzaamheden. Bijvoorbeeld in adviserende beroepen komt dit nog wel eens voor. Voor de meeste zzp'ers is het echter niet nodig zich hiervoor te verzekeren, zegt Pennekamp. "Met name voor accountants en zorgverleners is dit van belang. Maar voor een bouwvakker of schrijver is dit in veel gevallen niet nodig. Je kan bovendien ook veel uitsluiten in de algemene voorwaarden."
In je voorwaarden kan je bijvoorbeeld opnemen dat jouw aansprakelijkheid maar gaat tot een bepaald maximum bedrag. Ook is eventuele schade die je aanbrengt tijdens opdrachten nog wel eens verzekerd via je opdrachtgever.
Rechtsbijstandverzekering: weigerende klant
"De rechtsbijstandverzekering is een relatief goedkope verzekering en eigenlijk voor iedereen wel handig" zegt Spaninks. In het geval van een juridisch conflict - bijvoorbeeld als een klant weigert te betalen - wordt de hulp van een advocaat vergoed. Wel handig om, in het geval van een nalatige betaler, even te controleren of ook incassobijstand onder de verzekering valt.
Overige verzekeringen: brand of pensioen
Verder kun je je als zzp'er nog verzekeren voor zaken als diefstal of brand, ziekteverzuim van medewerkers, het risico op overlijden, schade aan je zakelijke auto en bedrijfsstagnatie. Of deze verzekeringen nuttig zijn, verschilt per zzp'er. Voor alle verzekeringspremies geldt overigens dat ze fiscaal aftrekbaar zijn.
Verder ook niet onbelangrijk: je pensioen. Regel je niks, dan heb je alleen recht op een AOW, maximaal zo'n 800 euro per maand. Wil je toch een wat rianter pensioen dan kun je natuurlijk zelf geld opzij zetten op een spaarrekening of via banksparen. Daarnaast is een zzp pensioenfonds een optie. Wat dat kost hangt onder andere af van wat je verdient.
Slecht verzekerd?
Genoeg verzekeringen om uit te kiezen dus. Maar hoe goed zijn zzp'ers in Nederland eigenlijk verzekerd? Afgaand op de verschillende nieuwskoppen van de afgelopen tijd zou je kunnen concluderen dat zelfstandigen over het algemeen niet erg goed verzekerd zijn:
Zzp'ers verzekeren zich steeds minder vaak
Maar die cijfers zeggen niet alles, volgens Spaninks. "Ze gaan niet alleen over fulltime zzp'ers. Maar bijvoorbeeld ook over mijn buurman die met pensioen is en één dag in de week nog als zzp'er werkt. Die doet echt niet aan een arbeidsongeschiktheidsverzekering of pensioenopbouw." Bovendien is niet te achterhalen of de onverzekerde zzp'ers zelf een buffer opbouwen.
Spaninks: "Er zijn geen harde cijfers, maar ik heb stellig de indruk dat zzp'ers die langdurig en volledig voor zichzelf werken hun zaken echt wel goed geregeld hebben." Bovendien hoeven beginnende zzp'ers zich wat hem betreft niet zo druk te maken. "We hebben in Nederland twee vangnetten waar je in het begin van je loopbaan prima op kunt bouwen: de verplichte zorgverzekering en het uitzicht op een AOW."
