Henk Verschoor, directeur inkoop bij Van Sillevoldt Rijst, de grootste
rijstimporteur van West Europa, heeft stress. Een Indiase minister heeft in
een Indiase krant aangekondigd niet alleen de uitvoer van lang-graan-rijst
te stoppen, maar ook de export van basmati rijst te verbieden.

"Gebeurt dat, dan wordt het huilen, en moeten er zware beslissingen
genomen worden. Dat zou namelijk betekenen dat veertig procent van onze
afzet er niet komt. Dan moeten we gaan kijken waar onze voorraden zijn en
hoe lang we nog door kunnen. De rijst die nu in Europa is, wordt dan goud
waard."

Halverwege het gesprek gaat Verschoors mobiele telefoon. Het is zijn
contact in India met de boodschap dat de Indiase minister een fout heeft
gemaakt. De ban lijkt er niet te komen. "Eerst zien, dan geloven,"
bromt Verschoor.

De zorg van Verschoor is te begrijpen als je kijkt naar de situatie op de
wereldmarkt. Er is een enorm tekort aan rijst. Landen als India, China,
Vietnam, Cambodja en Egypte zijn inmiddels gestopt met exporteren om aan de
eigen consumptiebehoefte te kunnen voldoen. Dinsdag werd bekend dat ook
Indonesië stopt met export. Thailand is het enige land waar nog rijst te
halen is. Sinds december 2007 zijn de prijzen voor Thaise rijst verdubbeld.

"Omdat iedereen uit dezelfde vijver vist, is het logisch dat de
prijzen omhoog gaan. Ze kunnen daar vragen wat ze willen, want we hebben
geen alternatieven. Contracten met leveranciers over prijzen zijn niets meer
waard."

Verschoor is niet de enige die zich zorgen maakt om zijn leveringen. Ook
Philip Pot, eigenaar van rijstgroothandel W.C. van de Geest moet moeite doen
om aan zijn rijst te komen: "We moeten goed zoeken naar waar nog
partijen te vinden zijn."

De wereldwijde rijstcrisis is ook te voelen in Europa. Nu nog vooral bij de
importeurs, verwerkers en groothandels in rijst. Zij kunnen met moeite aan
voorraden komen en moeten idioot hoge prijzen betalen wanneer zij een partij
binnen krijgen. Probleem voor hen zijn de langlopende contracten met klanten
waar de prijzen zijn vastgelegd. Hun inkoopprijs ligt hoger dan de
verkoopprijs.

Voor rijstimporteur Van Sillevoldt Rijst was dit vorig jaar reden om de
contracten in plaats van per jaar voor drie maanden vast te leggen. Met de
huidige prijsstijgingen is dit aangepast naar twee maanden. Op die manier
kan beter worden ingespeeld op plotselinge prijsverhogingen.

De consument zal de gevolgen gaan merken als de supermarkten en restaurants de
hoge rijstprijzen gaan doorberekenen. Nu is dat nog niet het geval.

Voor de koopkracht zal het niet veel uitmaken. Nederlanders zijn geen grote
rijsteters. Gemiddeld eten we in Europa vier kilo rijst per persoon per
jaar. Ter vergelijking, in Azië is dat gemiddeld 120 kilo.

Volgens Pot, die veel aan restaurants levert, betekent de exportban dat
een groot aantal producten een stuk duurder gaat worden. De exportstops
gelden vooral voor de langwerpige harde rijstkorrels. "En dat is de
nasirijst. Die moet ik nu uit Spanje halen." Voor twintig kilo Spaanse
rijst betaalt Pot nu 17 euro, eerder was dat zeven.

Maar de Spaanse productie is niet voldoende om heel Europa van rijst te
voorzien. Europa produceerde in 2007 2,7 miljoen ton en importeerde daar nog
eens 1,1 miljoen ton bij.

Ook zal het rijstassortiment in de supermarkten kleiner worden, denkt
Verschoor. "Supermarkten willen de prijzen niet verhogen vanwege de
concurrentie. Daarom zullen ze er eerder voor kiezen om in het assortiment
te gaan schrappen."

Toch zullen de prijzen in de winkels niet zo hard stijgen als die van
rauwe materialen, meldt Gruposos, het moederbedrijf van Lassie. Dit is onder
meer te danken aan de sterke euro die de prijsverhogingen in dollars een
beetje opvangen.

Gruposos denkt niet dat de prijsverhogingen permanent zijn, maar Verschoor
schetst een somberder beeld. "De wereldbevolking groeit alleen maar en
de behoefte aan rijst groeit. Maar de productie van rijst neemt af door
urbanisatie en groeiende veeteelt, dat betekent minder rijstvelden.
Voorlopig dalen de prijzen dus niet."

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl