In de huidige tijd is ‘cash’ schaars. Het sluiten van een ‘barterdeal’, waarbij met gesloten beurzen diensten of producten worden uitgewisseld, is daarom juist nu extra interessant. Maar waar moet je op letten voor een goede ‘barterdeal’? En wat is een ‘barterbank’?

Wie wil barteren moet in de eerste plaats de financiën op orde hebben. Is een ondernemer onderweg naar een faillissement, dan is barteren niet de oplossing voor het gebrek aan geld.

Voor een goede samenwerking is het dus van belang om na te gaan of je barter-partner financieel gezond is. Bestaan daar twijfels over, dan is het beter om op een andere basis samen te werken.

Dat beide barter-partners financieel gezond moeten zijn, heeft alles te maken met de tweede voorwaarde. De partijen moeten elkaar namelijk kunnen vertrouwen. En dat lukt niet als een van de twee problemen heeft om zijn verplichtingen na te komen.

Voor een goede ‘barterdeal’ is het verder van belang dat een goede inschatting wordt gemaakt van het werk dat wordt uitgeruild. Dat gaat het beste door simpelweg een offerte te maken van het te verrichten werk. Zijn er grote verschillen, dan moet een van de partijen bijbetalen.

Tot slot is het van belang om de uitruil vast te leggen en vervolgens te administreren door elkaar facturen te sturen. Op die manier ontstaat er geen onduidelijkheid over wie hoeveel voor wat doet. Bovendien houd je zelf zicht op de waarde die je toevoegt aan een ‘barterdeal’ en kun je, mocht je uit de pas lopen met je partner, een bijbetaling overeenkomen of om een extra wederdienst vragen voor het meerwerk dat wordt verricht.

Barterbank

De omvang van een barterdeal heeft volgens Therecia Venema van Tradexchange geen maximum. “Bij ons wordt momenteel een bouwproject gebarterd”, vertelt zij trots. Venema runt vanuit Leeuwarden sinds tien jaar een barterbank waarbij momenteel zo’n duizend Nederlandse en Belgische bedrijven en ondernemers zijn aangesloten.

Bedrijven die lid zijn van Tradexchange helpen elkaar in ruil voor ‘trade euro’s’, een eigen munt die net zo veel waard is als gewone euro's. De enige beperking van de trade euro’s is dat deze alleen binnen de groep bedrijven die bij Tradexchange zijn aangesloten kunnen worden uitgegeven. Lid worden van Tradexchange kost eenmalig 495 euro (exclusief btw).

Je bent dan een jaar lid. Daarna kost het lidmaatschap 10 euro en 10 trade euro per maand en is de deelname maandelijks opzegbaar. Venema: “Onze leden zijn heel divers. Het loopt van kapperszaak tot aan projectontwikkelaar.”

Het concept dat Tradexchange gebruikt is in 1934 in Zwitserland bedacht. Er was in die tijd een tekort aan geld waardoor bedrijven elkaar niet meer konden betalen. In de hele wereld zijn inmiddels barterbanken actief. “Ik ben er zelf in Australië mee in aanraking gekomen”, vertelt Venema.

De barter banken zijn inmiddels wel gemoderniseerd. “Wij gebruiken software waarmee we alle transacties administreren. Daarnaast kunnen leden inloggen op ons systeem en krijgen zij zo direct een overzicht van de trade euro’s die zij op hun rekening hebben staan. En het is mogelijk om in ons ledenbestand naar nieuwe barter-partners te zoeken.”

De grootste barterbank zit nog steeds in Zwitserland. Venema: “De meeste clubs hebben maximaal zo’n duizend tot tweeduizend leden. Maar de Zwitserse WIR heeft in eigen land tussen de 70.000 en 80.000 leden. Het is daar ook helemaal geïnstitutionaliseerd. Ik ben er wel eens geweest. Dan is het net alsof je
een groot bankgebouw binnen loopt.”

Tradexchange is niet de enige barter bank in Nederland. In ’s-Hertogenbosch is al bijna dertig jaar de club ‘Bartering’ actief die op vergelijkbare wijze bedrijven bij elkaar brengt.

Crisistijd

Dat het idee van een barterbank tijdens de crisis in de jaren dertig is ontstaan, is geen toeval. Dat merkt Venema aan de belangstelling voor haar organisatie. “Toen wij begonnen, zo rond 2000, kregen we nog wel eens afwijzende reacties. Veel mensen zeiden: ‘Wat moet ik daarmee? Ik ben al zo druk!’.”

Nu de opdrachten en dus ook het geld schaars zijn, stijgt het aantal bedrijven dat zich bij Tradexchange aanmeldt gestaag. Venema: “Met name in de bouw, waar het heel slecht gaat, is er steeds meer belangstelling.” Dat biedt perspectief voor wat Venema ‘onze club’ noemt. Al zit er nadrukkelijk wel een grens aan de groei. “Vertrouwen in Tradexchange en de bedrijven die bij ons lid zijn is heel belangrijk. Wil je dat kunnen waarborgen dan zit je met zo’n tweeduizend leden wel aan het maximum.”

Om het vertrouwen in Tradexchange te ondersteunen heeft de barter bank een reservefonds in trade euro’s opgezet. Gaat een deelnemer failliet en heeft hij een rekening open staan - “Dat is wel eens gebeurd” - dan wordt die door het reservefonds betaald.

Het reservefonds wordt op zijn beurt gevuld met de tegoeden van bedrijven die omvallen. Venema: “Curatoren hebben geen belangstelling voor onze trade euro’s. Zij willen echt geld om alle schuldeisers te betalen.”