De Chinese president Xi Jinping is zoals verwacht opnieuw gekozen tot secretaris-generaal van de Communistische Partij van China, de machtigste positie van het land. Tijdens de eerste plenaire vergadering op zondag in Beijing stemde het nieuwe Centraal Comité in met een derde termijn voor de 69-jarige leider. Daarnaast werd Xi ook weer benoemd als hoofd van het Centrale Militaire Comité.

De benoeming volgde een dag na afloop van het twintigste partijcongres, dat vorige week zondag begon. Dat Xi een derde termijn heeft gekregen als secretaris-generaal, is een breuk met traditie. Het was sinds Mao Zedong, die in 1976 overleed, de norm dat partijleiders na maximaal twee termijnen stopten.

Xi is naast secretaris-generaal ook president van China en haalde eerder al een streep door de regel dat hij in die rol maximaal twee termijnen mag aanblijven. In maart zal hij vermoedelijk ook herkozen worden tot president als het Chinese parlement bijeen komt.

Tijdens het partijcongres in de hoofdstad Beijing zijn de paar honderd leden van het Centraal Comité van de partij formeel verkozen door gedelegeerden uit het hele land. Dat comité koos zondag achter gesloten deuren in een schimmig proces de leden van het Politbureau van de partij en het Permanent Comité. Dat laatste is het toporgaan van de partij en bestaat doorgaans uit zeven leden. Een van hen wordt tot secretaris-generaal benoemd en dat blijkt wederom Xi te zijn.

"China kan zich niet ontwikkelen zonder de wereld, en de wereld heeft ook China nodig", verklaarde Xi na afloop tegen de pers. "Na meer dan veertig jaar van vastberaden stappen richting hervorming en het openen van het land, hebben we twee wonderen verricht; snelle economische ontwikkeling en sociale stabiliteit voor de lange termijn."

De volksrepubliek stelt zich sinds het aantreden van Xi steeds zelfverzekerder op tegenover andere landen. Zo is de militaire druk op het nabijgelegen eiland Taiwan opgevoerd. Ook heeft Beijing haast de volledige greep op Hongkong, dat deels autonoom was. In het binnenland kozen de Chinese autoriteiten de laatste jaren voor strenge lockdowns om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan.

Xi Jinping wordt binnen de partij steeds machtiger

De 69-jarige Xi is sinds 2012 secretaris-generaal en sinds 2013 president van China. Hij heeft de touwtjes binnen de Communistische Partij stevig in handen en hij heeft zijn greep op de macht verder verstevigd na het afgelopen volkscongres. In het Permanent Comité van het politbureau benoemde de onbetwiste leider vier nieuwe leden, die allemaal gerekend kunnen worden tot zijn naaste vertrouwelingen.

"Het zijn allemaal Xi's mensen, een signaal dat hij zelfs ook na een derde termijn door wil gaan met regeren", aldus Chinees politiek expert Alfred Wu Muluan van de Nationale Universiteit van Singapore tegen persbureau AFP. Dat Xi een derde termijn heeft gekregen als secretaris-generaal, is al een breuk met traditie. Het was de norm dat partijleiders na maximaal twee termijnen stopten.

Het zevenkoppige hoogste bestuursorgaan zit nu vol met partijleden die volstrekt loyaal zijn aan Xi. Twee van de nieuwe leden zijn secretarissen van de leider geweest. Partijbaas Li Qiang, verantwoordelijk voor het harde maar soms ook rommelige coronabeleid in Shanghai wordt gezien als aankomend premier, als Li Keqiang komend voorjaar zoals reeds aangekondigd met pensioen gaat.

Opmerkelijk is verder dat in het nieuwe 370 leden tellende Centrale Comité belangrijke leden van het huidige economische team ontbreken, ondanks de onzekere economische vooruitzichten. Zo hebben 'jongere' leiders onder wie baas van de centrale bank Yi Gang (64), minister van Financiën Liu Kun (65) en chef van het bankentoezicht Guo Shuqing (66) geen zitting meer in het comité. Ze zullen vermoedelijk in maart bij de vorming van de nieuwe regering ook niet terugkeren.

"Buitenlandse investeerders en bedrijven hebben wanhopig gezocht naar signalen dat progressieven of hervormers een rol zullen spelen in het vormgeven van de economie, of dat een oude economische garde terugkomt die voorrang gaf aan buitenlandse investeringen en liberalisering van de economie. De uitkomst van het twintigste partijcongres maakt duidelijk dat nationale veiligheid en de politieke veiligheid van de partij voorrang krijgen boven economische groei", stelt Thompson vast.

LEES OOK: Chinese beurzen lager na militante speech van president Xi Jinping, die gaat voor derde termijn van 5 jaar