Afgelopen week vroeg het moederbedrijf van elektronicaketen It’s Electronics uitstel van betaling aan. Mocht het tot een faillissement komen, welke rechten heb je dan als klant? Hoe zit het met de garantie? En hoe krijg je een eventuele aanbetaling terug?

Afgelopen week sloten alle winkels van It’s Electronics plotseling hun deuren. Moederbedrijf IMpact Retail had uitstel van betaling aangevraagd.

Maandag 31 januari werd het faillissement uitgesproken. Hoe moet je als klant handelen in zo’n situatie?

Curator

Geduld is een schone zaak als je leest dat een winkel in betalingsproblemen zit. Mocht de zaak failliet gaan, dan benoemt de rechtbank een curator. Heb je nog geld van de winkel tegoed – omdat je bijvoorbeeld een aanbetaling hebt gedaan – dan moet je aankloppen bij de curator.

Hij inventariseert de waarde van de boedel en betaalt hieruit alle schulden. Dit gebeurt volgens een bepaalde hiërarchie. In deze rangorde neemt de consument een uiterst benarde positie in, stelt Olav Wagenaar, publiciteitscoördinator bij rechtsbijstandsverzekeraar DAS: hij staat achteraan.

In de regel zul je daarom niets terugzien van je (aan)betaling, tenzij in de failliete boedel geld overblijft nadat de schuldeisers die voorrang hebben - dat zijn vaak de banken en de Belastingdienst - zijn uitbetaald.

Als de winkel is aangesloten bij een branche-organisatie die ook een garantieregeling kent, kun je een beroep doen op deze regeling. Veel garantieregelingen zijn echter beperkt en bieden in lang niet alle gevallen dekking voor de hele aanbetaling, waarschuwt Wagenaar. Hij adviseert daarom de voorwaarden van de garantieregeling goed door te lezen.

Verplichtingen

Wees je er wel van bewust dat een faillissement de koop niet ongedaan maakt. Heb je een keuken besteld, dan kan de curator besluiten deze alsnog te leveren. Jij bent dan verplicht alle kastjes en apparatuur af te nemen en te betalen. Stap dus niet overhaast naar een andere leverancier, maar wacht eerst af wat de curator gaat doen.

Besluit hij de koop ongedaan te maken, dan moet de curator een eventuele aanbetaling aan jou teruggeven, maar de kans dat je dit geld ook echt terugziet is in de praktijk dus vrij klein.

Wil je dergelijke problemen voorkomen, probeer dan zo min mogelijk vooruit te betalen. Je kunt hierover onderhandelen met de winkelier. Wettelijk mag een leverancier maximaal de helft van het aankoopbedrag als aanbetaling vragen.

Reparatie

Heb je bijvoorbeeld een kapotte laptop voor reparatie gegeven bij een winkel die vervolgens failliet gaat, dan blijft dat product van jou, stelt Wagenaar. Hij adviseert om de curator schriftelijk te verzoeken de laptop binnen veertien dagen terug te geven.

Je zult uiteraard wel moeten aantonen dat jij de eigenaar bent. Vraag daarom altijd om een ontvangstbewijs als je iets laat repareren.

Garantie

Een ander probleem waar klanten van een failliete winkel tegenaan lopen is de garantie. Stel dat de tv die je bij een elektronicawinkel hebt gekocht kuren vertoont, bij wie moet je dan aankloppen? Je kunt het proberen bij de curator, stelt Wagenaar, maar het valt niet te verwachten dat hij je klacht in behandeling neemt. "De curator handelt de financiën af. Hij runt niet de winkel."

Rust op het product een fabrieksgarantie, dan maak je volgens hem meer kans bij de fabrikant of de importeur. "Dat gaat sneller." In de garantievoorwaarden die je bij aankoop hebt meegekregen, kun je checken of sprake is van fabrieksgarantie.

Is de fabrieksgarantie verlopen, dan moet je er volgens Wagenaar van uit gaan dat je met lege handen staat, want de curator zal waarschijnlijk niet thuis geven.

Als consument heb je recht op een deugdelijk product, ook na afloop van de garantie in de winkel. Gaat je koelkast bijvoorbeeld na drie jaar kapot, terwijl de garantietermijn is verstreken, dan kun je - met een beroep op het burgerlijk wetboek - bij de winkelier een deel van de reparatiekosten claimen.

Voor fabrikanten gelden dergelijke wettelijke verplichtingen echter niet. "Met een fabrikant heb je geen koop gesloten, dus hij heeft hoogstens een verplichting vanwege een door hem verstrekte garantie, als deze nog geldt", stelt Saskia Bierling, woordvoerder van de Consumentenautoriteit. Is de garantie afgelopen, dan heeft de fabrikant geen verplichtingen meer. Je kunt hooguit proberen een beroep te doen op een coulanceregeling.

Bijgekochte garantie

Heb je verlengde garantie gekocht, dan kan die regeling in sommige gevallen soelaas bieden. Is deze afkomstig van een verzekeraar of de fabrikant, dan kun je bij deze partijen aankloppen, ook als de winkel failliet is.

Sommige winkeliers staan echter zelf in voor hun garantieverplichtingen, zonder tussenkomst van een verzekeraar. In dat geval is de verlengde garantie bij een faillissement van de verkoper niets waard. Overweeg je garantie bij te kopen - wat in principe niet nodig is - lees dan eerst de garantievoorwaarden goed door.

Doorstart

Sommige winkels maken een doorstart. Hoe je rechten als klant dan zijn, hangt af van de situatie. Als de rechtspersoon die de winkel drijft niet failliet is gegaan, maar alleen zijn schulden heeft gesaneerd, kun je nog bij de winkel terecht, stelt Wagenaar.

Maar hij kent ook voorbeelden van winkels die onder dezelfde naam verder gaan, maar door een andere rechtspersoon worden gedreven. Deze rechtspersoon hoeft de garantie niet over te nemen. Als je het oude logo op de winkelpui ziet staan en achter de toonbank dezelfde filiaalhouder ziet staan, betekent dat dus niet automatisch dat de winkel alle rechten overneemt!

Heeft de nieuwe partij geen verplichtingen naar jou toe, dan heb jij dat ook niet naar hem toe. Maar je verplichtingen ten opzichte van de curator blijven nog wel bestaan, benadrukt Bierling. Dus als je iets hebt besteld, moet je eerst bij de curator informeren of hij nog gaan leveren voor je de koop mag ontbinden en koers kunt zetten naar een andere winkel.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl