Over wat je op je werk de hele dag doet, kan je het thuis niet hebben. En alleen de hele nabije omgeving mag weten waar je werkt. “Dat is in het begin wel even wennen, maar daar word je door de organisatie goed in begeleid. Langzaam maar zeker wordt het een tweede natuur”, zeggen Paul, Guido en Marieke, die alle drie bij de AIVD werken, maar hun achternaam niet kwijt willen. Ook over de inhoud van hun werk blijven ze vaag.
Paul is IT’er. Hij is programmeur en helpt analisten zoeken naar bepaalde gegevens in bijvoorbeeld tapdata. “We helpen de grote hoeveelheden data behapbaar en doorzoekbaar te maken.” Soms heeft hij maanden om te werken aan een systeem waarmee de analisten kunnen zoeken, soms moet het binnen een paar uur af zijn. “Dan ziet het er niet heel gelikt uit. Als het maar werkt.”
Guido werkt in een team dat zich bezighoudt met onderzoek naar (dreigingen van) spionage tegen de Nederlandse staat: de middelen die daarvoor worden ingezet en hoe ons land zich daartegen kan verdedigen.
Guido, die vroeger in het bedrijfsleven werkte, is erg blij met zijn collega’s. “Technisch kundige mensen die elkaar beter maken en versterken, die erg gedreven zijn. Ook de maatschappelijke relevantie speelt mee. Je doet het ergens voor”, merkt Guido, die “sinds een jaar of zes” bij de AIVD werkt.
In zijn dagelijkse leven ondervindt hij er weinig hinder van dat hij tegen niemand kan zeggen waar hij werkt. “Op feestjes is het meestal geen issue. Als iemand me vraagt wat ik doe voor werk en ik zeg iets vaags over de IT, vragen ze meestal niet verder.”
Uitgebreide screening
Voordat iemand bij de AIVD aan de slag kan, wordt hij of zij uitgebreid getest en gescreend. Dat laatste gebeurt met een veiligheidsonderzoek, waarin wordt onderzocht of en hoe de kandidaat in het verleden in aanraking is geweest met justitie, of hij iets van doen heeft gehad met staatsgevaarlijke activiteiten of lid is van antidemocratische organisaties, zegt Marieke die betrokken is bij de werving van nieuwe AIVD'ers.
Ook wordt gekeken naar de persoonlijke omstandigheden en karaktereigenschappen van de kandidaat, zoals eerlijkheid, onafhankelijkheid, loyaliteit en integriteit. Een kandidaat mag niet afhankelijk of chantabel zijn, bijvoorbeeld door een verslaving, lidmaatschap van een sekte, grote geheimen of zware financiële problemen.
Pas wanneer het veiligheidsonderzoek positief afgerond is, kan de kandidaat beginnen aan zijn of haar interne opleiding. Na die opleiding krijgen de nieuwelingen een mentor die hen de fijne kneepjes van het vak bijbrengt.
AIVD zoekt nieuwe werknemers
De AIVD zoekt de komende jaren zo’n 250 nieuwe krachten, boven op de tweehonderd nieuwe werknemers die het afgelopen jaar al geworven zijn. In 2012 was er een grote bezuiniging bij de AIVD, waardoor er de daaropvolgende jaren ook operationeel personeel vertrok. De Rekenkamer zei hierover in mei dat daarbij waardevolle kennis en ervaring verloren zijn gegaan en dat de gevolgen daarvan nog jaren voelbaar zouden zijn. Inmiddels heeft de AIVD er extra geld bijgekregen om mensen te werven.
Vooral ICT’ers zijn nodig, maar ook onderzoekers inlichtingen, analisten en vertalers, in talen als Arabisch, Berbers, Farsi, Koerdisch en Russisch. Die worden ingezet om mediaberichten en getapte gesprekken of internetdata te vertalen en te interpreteren.
Qua ICT'ers is de AIVD op zoek naar mensen die allround goed zijn, maar ook naar gespecialiseerde ICT'ers die bijvoorbeeld veel weten over de nieuwste databaseoplossingen, datamining- of artificial intelligence-technologieën.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl
