TNT Post biedt spannende nieuwe mogelijkheden voor de vakantiekaarten.
Reizigers kunnen via de TNT-site een vakantiefoto uploaden en die als
normale kaart verzenden. TNT drukt de kaart af en gooit die uiteindelijk in
de bus bij de ontvanger. Ook tijdens de feestdagen moet TNT nog enorme
bergen aan post verstouwen. Maar uiteindelijk maakt consumentenpost nog maar
8 procent uit van het totale aantal poststukken dat het bedrijf jaarlijks
verwerkt.

TNT post en pakketjes
De andere 92 procent zijn bedrijfspost en juist op die markt richten de
goedkope nieuwkomers
Sandd en Selekt Mail zich. Rekeningen, boetes, facturen en contracten
gaan nog per post. Maar ook dat neemt af. Elk jaar slinkt de totale
postmarkt met 4 tot 6 procent. TNT Post wordt van twee kanten bedreigd: door
goedkope concurrenten en door digitale postmogelijkheden. Zo kunnen via
beveiligde servers geheime documenten uitgewisseld worden. Hier is de
postbode niet langer nodig.

De oranje TNT bussen zijn in het buitenland veel bekender als Express
transport busjes. Daar is TNT Express een concurrent van het Duitse DHL, en
de Amerikaanse bedrijven Federal Expres en UPS. Op de intra-Europese markt
is TNT met 18 procent zelfs marktleider. De huidige crisis kan in die markt
heel goed uitpakken voor TNT Express, want veel kleine spelers hebben het
moeilijk. Die zouden door TNT opgeslokt kunnen worden.

Twee poten
TNT bestaat dus eigenlijk uit twee poten. TNT Post bezorgt nationaal brieven
en pakketjes via een reguliere dienst met postkantoren en postbodes, terwijl
TNT Express internationaal pakketjes bezorgt die kunnen variëren van
kostbare documenten tot auto-onderdelen. Beide onderdelen hebben een eigen
netwerk. Bij TNT Express werken ongeveer 75 duizend mensen, bij TNT Post
circa 90 duizend.

Het lijkt een eenvoudige keus voor een bedrijf dat op twee poten hinkt: beter
de succesvolle Express-kant uitbouwen dan de langzaam afstervende
Post-divisie ondersteunen. Maar zo zwart-wit liggen de zaken niet. TNT wil
namelijk in beide takken groeien.

Groter marktaandeel
Bij Post mikt het bedrijf op een marktaandeel van 10 procent in
Groot-Brittannië en Duitsland. Dat zijn de twee grootste postmarkten van
Europa, en beide gaan langzaam open voor concurrentie. In Duitsland is TNT
een soort Sandd, net zoals Selekt Mail de Nederlandse prijsvechter van
Deutsche Post is. In Groot-Brittannië heeft TNT lang geprobeerd om een
aandeel te verwerven in Royal Mail, maar dat is uiteindelijk afgeschoten
door de Engelse politici, die bang waren voor de harde
saneringspraktijken waar TNT in Nederland succesvol mee is geworden.

Diezelfde harde onderhandelingen voert het bedrijf nu met de Nederlandse
postbodes. Hun salarissen liggen hoger dan die van de concurrenten Sandd en
Selekt Mail en dus heeft TNT gezegd: of de salarissen omlaag, of er gaan
ontslagen vallen. De vakbonden hebben gewaarschuwd voor acties, maar de
economische realiteit is: als jouw concurrent goedkoper is dan jij, dan moet
je bezuinigen of je werk verdwijnt.

Sowieso is het werk van de postbode die op de fiets door de straten gaat
eindig. De postmarkt krimpt, terwijl 'express' groeit. De brievenbus zal
niet van vandaag op morgen verdwijnen, maar het versturen van post zal
steeds verder teruglopen.

Groei voor Express
De Express tak daarentegen groeide in economisch mooie tijden enorm. Daar wil
TNT van meeprofiteren. Dat doet het bedrijf door kleine concurrenten in
groeiende economieën over te nemen, zoals in Brazilië, India en China. Nu
zijn dat nog groeikernen, maar uiteindelijk hoopt TNT in die landen een
speler van belang te worden.

De crisis heeft de internationale handel hard geraakt en dus ook TNT Express.
Het bedrijf, dat alle seinen op groei had staan, heeft een fikse draai
moeten maken om op de kosten te bezuinigen. Dat is gelukt door het
routenetwerk efficiënter in te richten en verbindingen waarvan ze hoopten er
op termijn geld mee te gaan verdienen, voorlopig even stil te leggen. De
vliegtuigvloot is verkleind en de hoeveelheid trucks juist uitgebreid.
Klanten mogen kiezen: willen ze de hoogste prijs betalen om een pakketje per
luchtvaart te sturen, of mag het ook een paar uur of een dagje later en
goedkoper met de vrachtwagen?

Toekomst
Het bedrijf heeft er alles aan gedaan om de crisis goed het hoofd te kunnen
bieden. Maandag 27 juli komen de halfjaarcijfers, waaruit zal blijken of de
besparingen voldoende zijn geweest om TNT door de crisis te helpen.

Maar echt interessant is het om te kijken waar het concern in de toekomst,
over tien, twintig jaar, naar toe gaat. En het antwoord lijkt
onvermijdelijk: de trucker van TNT Express, nu al verantwoordelijk voor 60
procent van de inkomsten, neemt het over van de traditionele postbode op de
fiets. De oranje fietstassen en brievenbussen roepen al bij leven nostalgie
op.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl