Hypotheken
‘Veel hypotheken in gevaar’ kopt het FD op de voorpagina. Daaronder: ‘Bureau
dat aan de bel trok over rommelhypotheken VS, is nu kritisch over
Nederland.’ Ook in Nederland hebben banken risicovolle hypotheken
verstrekt aan huishouders die eigenlijk geen grote lening kunnen dragen.
Het is een geliefd onderwerp van mij ( zie o.a.
deze bijdrage) en het nieuws wordt eerder slechter dan beter: “Minder
woningen verkocht in oktober – Het Kadaster heeft in oktober 9453 verkochte
woningen geregistreerd, 5 procent minder dan in september en 8,5 procent
minder dan in oktober 2010. Dat meldde de organisatie dinsdag. Een maand
eerder groeide het aantal geregistreerde woningverkopen nog.”
Schiet niet op de boodschapper
En hoewel de ontwikkelingen op de huizenmarkt, de arbeidsmarkt en de
bezuinigingspolitiek in Europa me vaak doen verzuchten dat we aan de
vooravond staan van de best aangekondigde recessie ooit, begrijp ik sinds
kort dat je dat niet mag zeggen. “Groenink:
Economische crisis wordt ons aangepraat – De economische crisis bestaat
niet, maar wordt ons aangepraat door financiele experts in economisch
nieuws. Dat zegt oud-banktopman Rijkman Groenink in Dit is de Dag. "Zij
beweren al jaren dat het fout gaat. Daardoor verliezen de consumenten hun
vertrouwen".
Het is een dubieuze claim – volgens mij roepen de meeste politici, bankiers,
aandelensales al jaren om het hardst dat de fundementen goed zijn en dat het
allemaal beter zal gaan. En die geluiden leggen het dus af tegen de teksten
van de financiele experts, jaja. Maar goed dat ik geen expert ben, anders
zou ik niks meer durven zeggen.
Volgens bloomberg rekenden de analisten – d.w.z. kennelijk de subgroep die
zich geen recessie laat aanpraten – gemiddeld nog op een groei van 0.2%. Ze
hadden beter kunnen weten. Sterker – Z24 wist het al eind oktober
“Stand van Nederland: economie krimpt harder in oktober” .
Leven op Mars
David Bowie vroeg het zich al af, Is
there life on Mars? En nu weten we via de Economist dat dat inderdaad
zo moet zijn. “Exports
to Mars -Official statistics probably exaggerate global current-account
imbalances: ECONOMISTS are constantly urging governments to adopt policies
that would reduce global imbalances—which, in crude terms, means that China
should slash its current-account surplus and America its deficit. Yet they
ignore the biggest imbalance of all: the current-account surplus that planet
Earth appears to run with extraterrestrials. In theory, countries’
current-account balances should all sum to zero because one country’s export
is another’s import. However, if you add up all countries’ reported
current-account transactions (exports minus imports of goods and services,
net investment income, workers’ remittances and other transfers), the world
exported $331 billion more than it imported in 2010, according to the IMF’s
World Economic Outlook.”
Het zijn dus niet alleen de Grieken die de boekhouding niet helemaal op orde
hebben. Al is het nettobedrag niet al te groot, en je vergeet wel eens wat,
het blijft eigenaardig. Je hebt zelfs landen waarbij het bedrag aan fouten
groter is dan de gerapporteerde handelsbalans:
“Polish Current-Account Shortfall Widens Less Than Forecast – […] Poland’s
current account, the broadest measure of money flowing in and out of the
country, attracted investor attention after the deficit in unclassified
items, or errors and omissions, exceeded the overall shortfall for a second
year in 2010.”
The Economist concludeert: “The good news is that international concerns about
global imbalances may be much less pressing than many think. The bad news is
that conventional balance-of-payments measures are clearly less reliable in
a world of rising intra-firm trade and complex supply chains. That matters
because dodgy statistics lead to policy mistakes. Governments should clean
the figures up.”
Risico's
Ben net door een
Deutsche Bank rapport heen. Gaat over de veranderende regelgeving voor
de zogenaamde OTC derivaten (denk aan rente swaps e.d.). Veel technisch
spul, maar ik las het voor de macro-insteek. Er zijn voorstellen om de
contracten via een centrale clearing te laten settelen (dus ongeveer zoals
het op de beurs gaat). En dat settelen via een Central ClearingParty (CCP)
zou goed zijn vanwege dit: “OTC derivatives market regulation aims to
increase transparency and standardisation and to decrease risk. These
objectives are generally worth being promoted.”
Maar...,”high risk management standards will be necessary The downside is the
risk of failure as the clearinghouse itself might pose a systemic risk. By
transferring counterparty risk to the CCP, the bank or broker is thus
assuming a new type of risk: mutualisation risk. This refers to the
possibility that in case of a default where the defaulting member’s initial
margin turns out to be insufficient, the clearing house is forced to draw on
its other members’ default fund and in extreme cases to allocate contracts
to its non-defaulting members.” Ik kende dat woord nog niet, mutualisation
risk, maar het verhaal van meer systeemrisico door CCPs had ik wel al vaker
gehoord. Ik geloof dat niet zo – MITS er op een structureel andere manier
met collateral wordt omgegaan. Als er bij de clearninghuizen cash wordt
gestald – en niet een wisselende portefeuille van ondoorzichtige onderpanden
– dan zal het risico verminderd worden. Dit onderwerp – collateral – is hier
(onder ‘ Onderpand’) al eens eerder besproken en zal ons de komende
tijd nog bezig houden.
Het zijn niet alleen de westerse banken die hiermee te maken hebben. Het IMF
houdt bijvoorbeeld ook de Chinese banken in de gaten: “Tighter
Oversight of China Bank Risk Needed: IMF - The International Monetary Fund
called for China to expand oversight of banks as risks increase from
off-balance sheet lending and a surge in property prices. […] Banks’ direct
exposure to real estate is “moderate,” the IMF said. Still, the use of land
and property as collateral for loans, credit to dependent industries such as
cement and steel and local governments’ dependence on land sales to support
their financing vehicles, mean the overall financial risks of a drop in
property prices are much higher, the IMF said.” Het gevaar van
een vicieuze cirkel is duidelijk. En dat geldt voor de gehele bankenwereld.
En voor de macro economie dreigt (of: is gaande) een
“Minsky Moment” . Het hoeft niet te gebeuren, maar het
gevaar bestaat dat ook deze variant op de crisis ons aangepraat gaat worden.
Jacob Jurg is verbonden aan AFS en
verantwoordelijk voor nieuws en research. De informatie in deze
column bevat geen individueel beleggingsadvies of aanbeveling tot het doen
van bepaalde beleggingen.
Volg de markten op Z24 Beurs
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl