Tot laat brandde er donderdag licht in het torentje aan de achterzijde van het
IJslandse parlementsgebouw. De hele dag was er koortsachtig overlegd,
terwijl buiten demonstranten met veel kabaal lieten weten dat IJsland zo min
mogelijk concessies moest doen
(zie slideshow: IJslands kater) .

Maar het ging om details. Eigenlijk stond het voorstel
van de Althingi, zoals het IJslands parlement heet, al lang vast.

Eigen voorwaarden
IJsland zal de 1,3 miljard euro en de 2,3 miljard Britse ponden die het de
Nederlandse en Engelse staat schuldig is, alleen aflossen tegen voorwaarden
die het zelf redelijk vindt.

Het is geen gemakkelijke taak die premier Johanna Sigurdadottir gekregen
heeft. IJsland had al soepelere voorwaarden bedongen voor de schuld. Een
schuld die het moet betalen omdat het garant stond voor de eerste 20 duizend
euro spaargeld van miljoenen Britse en Nederlandse spaarders. Zowel Engeland
als Nederland schoten de bedragen voor, en de IJslanders hoefden de eerste
zeven jaar niets af te lossen.

Nu komt Reykjavik met aanvullende eisen. Hoe redelijk zijn die eigenlijk? Wat
kan Bos, die zich vrijdag nog op de vlakte hield, op zijn beurt van de
IJslandsers eisen?

Als je puur naar de regeltjes kijkt, is het antwoord simpel. IJsland is door
verdragen die het met de EU heeft gesloten verplicht te betalen, punt. As er
geen geld meer vrijkomt uit de failliette boedel van Landsbanki, de
moederbank van Icesave, dan heeft de IJslandse staat de plicht de rest van
de schuld op zicht te nemen.

Schuld
Gegeven het feit dat de Icesave-erfenis 15 duizend euro per IJslander
bedraagt - kinderen en oudevandagen meegerekend - lijkt enige souplesse wel
op zijn plaats.

Want IJsland heeft nog veel meer schulden en ook de val van de IJslandse kroon (zie
slideshow IJslands kater) doet pijn in een land dat behalve voor vis en
energie bijna volledig afhankelijk is van de import. Maar het IJslandse
parlement verwacht wel heel veel coulance afgaand op onderstaande eisen.

Pas betalen als het nationaal inkomen van IJsland weerop het niveau van
2008 zit

Waarschijnlijk een van de belangrijkste eisen, maar ook een van de meest
opvallende. Het kan namelijk wel even duren voordat IJsland weer zo rijk is
als verleden jaar. Dit jaar krimpt de IJslandse economie met tien procent
schat het IMF, volgend jaar is het hopen op nulgroei.

Tip voor Bos: roep dat het niet redelijk is om 2008 als uitgangspunt te nemen.
De welvaart in IJsland was toen - al weten we nu dat die op drijfzand
gebouwd was - ongeveer op haar hoogtepunt. De IJslander stond volgens het
Internationaal Monetair Fonds op plek zeven wat betreft het inkomen per
hoofd van de bevolking: ruim 55 duizend dollar per jaar. Alleen
belastingstaatjes als Luxemburg en Bermuda, of oliestaten als Qatar en
Noorwegen scoorden in 2008 hoger op de lijst.

Waarom zou Nederland, nummmer twaalf in 2008 met een inkomen van 52 duizend
dollar, op dat geld moeten wachten tot IJsland weer dat torenhoge niveau
bereikt?

De terugbetaling kent een maximum van twee procent van de groei van het
Bruto Nationaal Product

Op zich geen gek idee om te terugbetaling te koppelen aan groei, maar de door
IJsland bedachte percentages - de terugbetaling aan de Nederlands mag
maximaal twee en aan de Engelsen vier procent van de groei bedragen - zijn
wel erg mager.

Bij een vooralsnog fictieve groei van het BNP in 2010 met een procent, dan
levert dat niet meer op dan twee procent van naar schatting 150 miljoen
euro. Dat bedrag van een paar miljoen euro komt niet eens in de buurt van
het bedrag dat IJsland aan rente zou moeten betalen.

Nederland houdt rekening met de economische situatie van IJsland

Deze eis is allezins redelijk. Van een kale kip kun je niet plukken. Maar Bos
zou wel expliciet duidelijk kunnen maken dat het gaat om de algehele
economische situatie, niet om de financiële toestand van de staat.

IJsland blijft zelf beschikken over alle natuurlijke hulpbronnen en de
besteding ervan

Daar hoeft Bos niet aan te tornen. Deze eis geldt waarschijnlijk toch vooral
de Engelsen met wie IJsland in de jaren zeventig de zogenaamde
kabeljauwoorlogen uitvocht. De boodschap aan de Engelsen: van onze
visgronden blijf je af.

Het terugbetalen geschiedt in de periode van 2016 tot 2024

In het oorspronkelijke akkoord was 2024 de datum waarop IJsland de schuld zou
hebben afgelost. Door alle aanpassingen die de IJslandse
volksvertegenwoordigers willen, komt dat jaartal wel in een heel ander
daglicht te staan. In feite willen ze dat de schuld die na 2024 resteert,
wordt kwijtgescholden.

Nu komt het wel eens voor dat een schuld wordt kwijtgescholden. Dan hebben we
het vaak over derdewereldlanden in Afrika. Vooralsnog is IJsland - alle
problemen te spijt - nog altijd een relatief welvarend land.

IMF
Eigenlijk ligt de oplossing voor de hand. Kamerleden Frank Weekers van de VVD
en Paul Tang van de PvdA stelden het zaterdag al voor in het Financieele
Dagblad : Laat het Internationaal Monetair Fonds bepalen wat IJsland
kan betalen.

Het land ligt noodgedwongen al aan het infuus van dit instituut, dus ze
beschikken de komende jaren over up-to-date informatie. En via het IMF
kunnen Nederland en Engeland indien nodig toch de druk richting Reykjavik
wat opvoeren.

Voor IJsland is het voordeel dat het IMF, dat zelf het land met miljarden
steunt, belang heeft bij het herstel van de economie.

Ook dat zal voor Sigurdadottir geen leuke boodschap zijn om mee naar Reykjavik
terug te keren. Maar het zal toch ook in het parlement moeten doordringen
dat de schuldenaar niet zelf kan bepalen wanneer en hoe het zijn schuld
terugbetaalt.

Lees ook:

Parlement
IJsland verandert voorwaarden Icesave-deal

Bos
toont begrip voor Icesave-voorstel IJsland

Premier
IJsland vraagt Nederlanders om begrip

Spanning
in IJsland rond Icesave neemt toe

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl