Waarom slimme AI begint bij je data

“Al decennia lang roepen we dat data het nieuwe goud is, en zeker met de komst van AI is dat meer waar dan ooit”, aldus Maarten Spijkers, Managing Director van HPE Nederland. “Maar als je kijkt hoe bedrijven nu omgaan met hun data, dan is er weinig veranderd. De technieken zijn beter, maar het probleem is hetzelfde: versnippering. En als je geen grip hebt op je data, blijft AI een dure proefballon. Organisaties die nu versnellen behandelen data niet als bijproduct, maar als strategisch bezit. En dat maakt het verschil.”

Meer data verspreid over meer systemen

Waar bedrijven vroeger worstelden met “legacy” databases, hebben ze nu een nieuw probleem: data is overal. In IT-systemen, publieke clouds, SaaS-applicaties en daar waar de data gegenereerd wordt (de ”edge”) – bijvoorbeeld in machines, sensoren of medische apparatuur. “De hoeveelheid data is duizend keer groter, en tien keer diverser dan vroeger,” aldus Spijkers. “Dat maakt het niet alleen complexer om toegang te krijgen tot de juiste gegevens, maar ook om er veilig en verantwoord AI-oplossingen op los te laten.”

Soms wordt gedacht dat de oplossing is om data massaal naar de cloud te verplaatsen. Maar dat leidt tot risico’s rond privacy, compliance, kosten en afhankelijkheid van derden. “Als je alles naar één hyperscaler brengt, ben je feitelijk je digitale soevereiniteit kwijt,” stelt Spijkers. “En dat wordt een probleem zodra wetgeving verandert, of een leverancier plots zijn voorwaarden wijzigt.” (Lees ook: De sleutel tot je digitale soevereiniteit: heeft Europa die al weggegeven?).

Als het gaat om AI wordt vaak gedacht dat AI vooral een kwestie is van tooling of rekenkracht, maar niets is minder waar. “De échte blokkade is niet techniek of budget, maar de strategische keuzes die gemaakt worden,” zegt Spijkers. “Vaak wordt bijvoorbeeld gedacht dat data naar het AI-model gebracht moet worden, maar steeds meer organisaties draaien het model om: ze brengen de AI naar de data. Zo houden ze rekenkracht, modellen en inzichten dichter bij de bron – op locatie of in een private of hybride cloud en houden ze zelf de sleutel in handen. Je bepaalt wie toegang heeft, je beschermt je IP en je voorkomt onnodige kosten.”

Die aanpak past HPE ook op zichzelf toe. Zo werkt het bedrijf intern met een eigen, besloten AI-omgeving: Chat HPE. “Publieke generatieve AI-tools gebruiken wij niet,” legt Spijkers uit. “We hebben onze eigen modellen en data in een gesloten omgeving ondergebracht. Daarmee waarborgen we de privacy van onze informatie én controleren we welke antwoorden gegenereerd worden.” Door AI in-house te beheren, blijft HPE baas over zijn data, intellectueel eigendom en compliance – en precies datzelfde willen ze ook voor hun klanten mogelijk maken.

De juiste AI op de juiste plek

Niet alle AI is hetzelfde. Er zijn wezenlijke verschillen tussen klassieke machine learning en generatieve AI, en dus ook in hoe je met de bijbehorende data omgaat. “Bij machine learning is datastructuur cruciaal. Je hebt snelheid en betrouwbaarheid nodig. Denk aan Formule 1-teams die realtime afstellingen doen op basis van data-analyse aan de rand van het circuit.”

Generatieve AI stelt juist andere eisen: bronvermelding, herkomst van de data, IP-bescherming en juridische houdbaarheid. “Als je een chatbot traint op oude wetgeving, kun je verkeerde adviezen geven. Daar moet je governance op hebben – en dat begint bij inzicht in je eigen data”, zegt Spijkers.

Data governance als randvoorwaarde

Een goede AI-strategie vraagt dan ook om meer dan techniek. “We adviseren bedrijven om een AI Governance Board op te richten,” zegt Spijkers. “Niet als IT-project, maar als multidisciplinair team met mensen van legal, HR, finance en de business. Die beoordelen of een AI-project ethisch, wettelijk en zakelijk verantwoord is.”

Die aanpak hanteert HPE zelf ook. Open source modellen, pre-built omgevingen en lokale infrastructuur spelen daarbij een sleutelrol. “Wij zorgen dat bedrijven AI kunnen inzetten op hun eigen voorwaarden. Dat betekent: volledige controle over je data, zonder in te leveren op snelheid of innovatie.”

Van waarde naar voordeel

Wie grip heeft op data, kan er ook echt iets mee. Het Catharina Ziekenhuis gebruikt AI op basis van ECG-data om hartproblemen vroegtijdig op te sporen. VodafoneZiggo bouwde met HPE een intelligent datafundament om hun netwerk realtime te optimaliseren. “Dat lukt alleen als je je data op orde hebt,” zegt Spijkers. “En dat begint klein: kies één use case, richt je datalaag in en leer ervan. Dat is veel effectiever dan een allesomvattend dataplatform waar niemand grip op houdt.”

AI op eigen voorwaarden

AI biedt kansen, maar alleen als organisaties zelf aan het stuur blijven zitten. Dat begint met de vraag: wat is jouw data waard – en wie bepaalt dat? “Organisaties die nu versnellen, hebben één ding gemeen,” besluit Spijkers. “Ze behandelen data niet als bijproduct, maar als strategisch bezit.”

Dit artikel is een samenwerking met Hewlett Packard Enterprise Nederland.