Het stellen van grenzen is belangrijk om duurzame relaties op te bouwen, zegt psycholoog Perpetua Neo.

Door aan te geven wat jij wel en niet oké vindt, weten anderen waar ze rekening mee kunnen houden.

Je bent anderen geen verklaring schuldig voor je grenzen. Iedereen die dat wel eist, is je tijd niet waard.

Voor het onderhouden van relaties is het van groot belang om grenzen te stellen, of het nu om  je liefdespartner gaat, een vriend of zelfs een collega. Maar veel mensen vinden het moeilijk om “nee” te zeggen en te laten weten waar hun grenzen liggen .

Volgens psycholoog en therapeut Perpetua Neo denken we soms dat we geen recht hebben grenzen te stellen. Als je dat nooit geprobeerd hebt, kan het heel moeilijk zijn er ineens mee te beginnen. Dat schrikt veel mensen af.

Neo vergelijkt het met voor de eerste keer naar de sportschool gaan. “Er wordt gepraat over hoe het is om jezelf helemaal in het zuur te trainen. Maar niemand vertelt je hoe het is om grenzen te stellen.”

Neo stelt dat sommige mensen goed weten waar hun grenzen liggen, maar anderen helemaal niet. In een relatie met bijvoorbeeld een narcistisch iemand heb je misschien wel gemerkt dat je grenzen fors opschoven.

Sommige mensen houden niet van de term "grenzen", omdat het te star klinkt. Maar je hoeft jezelf niet koppig of halsstarrig te vinden. Grenzen maken mensen simpelweg duidelijk op welke manier je gerespecteerd wilt worden.

Duidelijk zijn naar de ander

"Je moet je ervan bewust zijn dat als je niet duidelijk maakt waar je grenzen liggen, dat niemand weet hoe je behandeld wilt worden en wat je niet wilt", legt Neo uit.

Het is bijvoorbeeld heel gebruikelijk in relaties om in het begin dingen die je niet echt bevallen links te laten liggen. Je nieuwe partner kan bijvoorbeeld op een manier tegen je praten waar je je ongemakkelijk bij voelt of te veel tijd besteden aan ongezonde activiteiten. Dat kan zijn omdat je partner een moeilijke tijd doormaakt. Dan denk je misschien bij jezelf vriendelijk te zijn en steun te bieden door te wachten met de problemen te bespreken.

Maar vaak werkt dat niet zoals je hebt gepland. Op deze manier wordt wrok opgebouwd, zegt Neo. Je begint te denken dat je partner ondankbaar is voor alle opofferingen die jij hebt gedaan voor zijn of haar geluk. Maar je partner denkt waarschijnlijk, omdat je aan het begin geen grenzen hebt gesteld, dat je het allemaal wel prima vindt.

"Daarom moet je al snel bespreken waar de grenzen liggen, omdat mensen nu eenmaal geen gedachten kunnen lezen", stelt Neo. "Goede mensen weten hoe ze zich aan moeten passen en slechte mensen niet. Zo kom je er achter van wie je afstand moet nemen."

Grenzen stellen geeft zelfvertrouwen

Op een bepaalde manier kan je door je eigen grenzen te kennen ook meer op jezelf vertrouwen, zegt Neo. Zo haal je voor jezelf een hoop vervelende spanning weg als je weet dat je niet met iemand naar bed wilt voordat je een vaste relatie hebt. Je weet dat je plezier kunt hebben zonder de hele tijd vraagtekens bij je gedrag te zetten.

Dat betekent overigens niet dat je grenzen in steen gebeiteld zijn. Als je je bijvoorbeeld schuldig voelt als je in het begin hard bent tegen mensen dan hou je het niet vol. Als je je eenmaal op je gemak voelt met je eigen grenzen, kan je er een beetje mee spelen. Het is net als je met een dieet begint of iets nieuws aan het leren bent.

Neo heeft een aantal belangrijke tips voor als je wil leren hoe je grenzen moet stellen:

  • Je hoeft geen duidelijke reden te formuleren voor je grenzen. Je bent anderen geen verklaring schuldig voor je grenzen. Iedereen die dat wel eist, is je tijd niet waard.
  • Je zal op weerstand stuiten. Niet iedereen zal blij zijn met je grenzen, maar als ze die niet willen respecteren dan respecteren ze jou niet.
  • Het gaat niet om hard zijn. Aangeven waar je grenzen liggen is geen agressieve daad. Houd het gesprek ontspannen.
  • Zorg dat je ze juist ook stelt bij mensen die dicht bij je staan. Dat je van iemand houdt betekent niet dat diegene je slecht kan behandelen.
  • Dat je er op zich wel tegen kan, betekent niet dat je het moet laten gaan. Sommige mensen denken dat hun problemen weinig voorstellen in vergelijking met die van anderen, maar dat betekent niet dat je geen grenzen mag stellen.
  • Je gaat misschien je 'oude ik' missen. In het begin denk je misschien dat je grenzen mensen afschrikken of dat je een ander persoon wordt. In werkelijkheid vinden mensen die je eerst leuker vonden het waarschijnlijk jammer dat ze je niet meer kunnen manipuleren.
  • Beloon jezelf als je je aan je grenzen houdt. Dan komt er dopamine vrij in je hersenen en is het waarschijnlijker dat je een volgende keer ook een streep trekt. Je conditioneert jezelf om je anders te gedragen.