Winsten van bedrijven zijn in veel welvarende landen de afgelopen tien jaar gestegen, maar de stijging is nergens zo groot als in Amerika. Samen met de toenemende concentratie van eigenaren betekent dit slecht nieuws voor de economische groei in het land, schrijft The Economist.

Het is dat er het afgelopen jaar een lichte dip te zien is door de dure dollar en het effect van de lage olieprijs, maar anders zouden de winsten van Amerikaanse bedrijven een recordniveau bereikt hebben.

Overnamegolf

Sinds 2008 zijn Amerikaanse bedrijven beland in een van de grootste overnamegolven in de historie van het land, met overnames ter waarde van in totaal 10 biljoen dollar. De overnames waren vooral gericht op het vergroten van het aandeel op de markt in de VS, niet – zoals eerder – op de wereldwijde markt. Maar de kostenbesparing die dit met zich meebracht, rekenden de bedrijven lang niet altijd door aan de klant.

Als voorbeeld noemt The Economist de luchtvaart. De Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen maakten het afgelopen jaar maar liefst 24 miljard dollar winst. Dat is meer dan Alphabet, het moederbedrijf van Google. De markt wordt in de VS gedomineerd door vier grote bedrijven. En zelfs nu de prijs van olie en dus brandstof is gedaald – een van de grootste kostenposten van luchtvaartmaatschappijen -, profiteren klanten nauwelijks van lagere prijzen.

Omzet

Vooral op de markten waar grote bedrijven domineren, stegen de inkomsten. In de gefragmenteerde industrieën, waar de vier grootste firma’s minder dan eenderde van de markt in handen hebben, daalde de omzet van 72 procent in 1997 naar 58 procent in 2012. Terwijl deze in de meer geconcentreerde markten, waarbij de vier grootste bedrijven eenderde tot tweederde in handen hebben, juist steeg: van 24 naar 33 procent.

Natuurlijk zijn hoge inkomsten en winsten nodig voor innovatie en nieuwe investeringen. Maar, zo schrijft The Economist, hoge winsten in een de hele markt "kunnen een teken zijn van ziekte". Het is namelijk een aanwijzing dat bedrijven een monopolie hebben.

Om verandering in de situatie te brengen, is meer competitie tussen bedrijven nodig. Dat zou volgens The Economist bereikt kunnen worden als mededingingsautoriteiten actiever worden en als de regels die intellectueel eigendomsrecht beschermen versoepeld worden.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl