Versnelde overstap op ledverlichting levert miljardenbesparing en verlichting voor stroomnet

Een versnelling in de overstap op ledverlichting kan Nederland tot 2043 een besparing van meer dan 3 miljard euro opleveren. Daarnaast wordt het overbelaste elektriciteitsnet ontlast én neemt de afhankelijkheid van aardgas af. Dat blijkt uit een nieuw rapport van Berenschot, opgesteld in opdracht van een brede coalitie van brancheorganisaties zoals Fedet, Techniek Nederland, FME, NLA en de NVDE.

Volgens het rapport wordt jaarlijks zo’n 3,8 terawattuur aan elektriciteit bespaard als Nederland al in 2030 volledig overstapt op ledverlichting. Dat staat gelijk aan de jaarlijkse productie van kerncentrale Borsele. De maatregel geldt als relatief eenvoudig, direct uitvoerbaar en met grote impact op zowel energiekosten als duurzaamheid.

Besparingskans blijft onderbenut

Hoewel de vervanging van conventionele verlichting al gaande is, gaat de transitie langzamer dan technisch en praktisch mogelijk is. Zonder aanvullende maatregelen zullen veel lampen pas na 2030 worden vervangen. Daardoor blijven aanzienlijke besparingen en voordelen voor het elektriciteitsnet onbenut; met name tijdens piekuren in de wintermaanden.

Een versnelde invoering kan de vraag naar elektriciteit tijdens de drukste uren met 3% verlagen. Dat is een substantiële stap richting verlichting van het huidige netcongestieprobleem. Volgens Erik van Engelen, algemeen directeur van Techniek Nederland, liggen de oplossingen al klaar: “Onze vakmensen kunnen morgen beginnen. Er zijn voldoende producten en oplossingen beschikbaar, het wachten is niet op techniek, maar op besluitvorming.”

Industrie is klaar om te leveren

Niet alleen de installatiebranche, maar ook de maakindustrie is er klaar voor. FME-voorzitter Theo Henrar stelt: “De technologie is er, de maakindustrie staat klaar. Het levert geld op én verlichting van het net. Wat ons betreft is dit een no-brainer.”

Ook Fedet ziet geen reden tot uitstel. Waarnemend voorzitter Taco Leeflang benadrukt de urgentie: “Elke dag uitstel kost energie, geld en capaciteit. De overstap naar ledverlichting kan vandaag beginnen. We hebben de producten, de kennis én de mensen. Laten we gewoon aan de slag gaan.”

Minder gas, meer onafhankelijkheid

De impact reikt verder dan elektriciteitsgebruik. De verminderde stroomvraag betekent ook een lager gasverbruik; naar schatting 240 miljoen kuub per jaar minder. Dat staat gelijk aan het totale gasverbruik van Amsterdamse huishoudens. Dit draagt niet alleen bij aan klimaatdoelen, maar ook aan de energiezekerheid in een geopolitiek onzekere wereld.

Volgens Olof van der Gaag, voorzitter van de NVDE, is het vooral de eenvoud die de kracht uitmaakt: “Sneller overstappen op zuinige verlichting is in al zijn eenvoud een krachtige maatregel. Het verlaagt de energierekening, maakt ons minder afhankelijk van fossiele import en helpt direct bij het verminderen van de stroomspits op het net.”

De coalitie van betrokken brancheorganisaties roept het demissionaire kabinet op om niet te wachten tot een volgend regeerakkoord. Ondanks de instelling van een taakgroep onder leiding van minister Hermans, wordt pas eind 2025 een actieplan verwacht. Volgens de sector is dat veel te laat.

In het rapport noemt Berenschot verschillende kansrijke acties om versneld richting 100% ledverlichting te bewegen. Denk aan collectieve afspraken voor volledige overstap vóór 2030, actieve ontzorgingstrajecten en uitvoeringshulp voor consumenten en zakelijke gebruikers.