ANALYSE – Met een onverwachte grote winst voor Boris Johnson ligt de weg naar een Brexit open. Na drie jaar lang uitstellen gaat het nu dan toch echt gebeuren, het blijft alleen de vraag hoe hard de Brexit zal zijn.

De Conservatieven kunnen rekenen op een ruime meerderheid van 365 van de 650 Lagerhuiszetels, terwijl Labour een historische nederlaag lijdt.

De stembusgang van donderdag 12 december 2019, de campagne ernaartoe en de uitspraken van de politici leerden ons een hoop dingen. Wij zetten de belangrijkste bevindingen voor je op een rij.

Deze 14 lessen kun je trekken uit de overwinning van Boris Johnson

1. Brexit drukte zijn stempel op de uitslag. De pro-Brexit stemmers waren vastberadener en talrijker dan veel commentatoren en sommige opiniepeilers hadden voorspeld. Als je tijdens het referendum in 2016 vóór de Brexit stemde, ging je donderdag vastbesloten naar de stembus om die stem nogmaals te doen gelden.

2. De kiezer neemt de negatieve aspecten van de Brexit voor lief. Het Britse publiek heeft de “verschrikkingen” van een Brexit in de ogen gekeken; een kleinere economie en kleinere rol op het wereldtoneel – en zei daarop: “dit is prima!”

3. Het VK maakt zich op voor een langere periode van Conservatieve dominantie: De campagne om de Brexit te stoppen is nu over en Groot-Brittannië is op weg naar nog een decennium van Conservatieve dominantie.

4. De peilingen gingen alle kanten op, alweer. YouGov - beschouwd als de meest accurate peiler in 2017 - onderschatte de grootte van Johnson's overwinning nog aanzienlijk. Terwijl sommige peilers een aardverschuiving voorspelden, suggereerden anderen dat het VK op weg was naar weer een impasse met een verdeeld parlement.

5. Politiek nationalisme wint. De verkiezingsoverwinning van Boris Johnson is een enorme steun in de rug voor nationalisme. Als je dacht dat nationalisme wel uitgespeeld was, is het tijd die mening te herzien.

6. Het is een moeilijke tijd voor socialisten. Het Britse socialisme heeft vrijdag een zware klap gekregen. Labourleider Jeremy Corbyn staat onder grote druk om op korte termijn te vertrekken. De Labour-partij moet haar standpunten serieus heroverwegen. De partij bood de kiezers een mogelijkheid om democratisch socialisme te steunen. Maar de kiezer koos toch niet voor extra geld voor de nationale gezondheidszorg (NHS) en het nationaliseren van impopulaire industrieën zoals het spoor, water en energie.

7. Er dreigt een gevaar voor Labour. Als de Labour-partij wordt teruggebracht tot een socialistische kern, blijven de hardcore linkse leden domineren. Juist die mensen zijn het minst in staat gematigde kiezers te overtuigen zich aan te sluiten.

De extreemlinks flank van Labour voelt zich thuis bij protesteren, marcheren en klagen en wil geen concessies doen aan zijn vorm van socialisme. Compromissen zijn echter nodig om anderen te overtuigen - en kans te maken om regeringsmacht te verwerven.

8. Het de smet van antisemitisme heeft Labour beschadigd. Wat begon als een interne controverse binnen de Labour-partij, vergiftigde uiteindelijk het imago van de hele partij. Dit maakte het voor de oude achterban moeilijk om nog bij de stembus te verschijnen.

9. Schotse onafhankelijkheid is nu waarschijnlijker. Het was een belangrijke nacht voor de Schotse Nationale Partij. Ze wist haar dominantie in het noorden te verzekeren. Daarmee ligt de partij op ramkoers met de Conservatieve regering van Johnson.

10. Het gematigde midden is dood. De gematigde Liberaal-Democraten begonnen de campagne sterk. Maar toen het erop aankwam, gingen de kiezers toch voor de Conservatieven, Labour of de SNP.

11. Johnson kan nog naar het midden draaien. Een grote meerderheid geeft Johnson volgens Business Insiders Adam Payne meer ruimte om een harde Brexit te negeren en een nauwere relatie met de EU na te streven. Johnson heeft tenslotte een opvallend flexibele relatie met de waarheid. Harde Brexiteers staan juist zwakker binnen een grote Tory-meerderheid.

12. Gedoe met Noord-Ierland kan nog ontweken worden. Als Johnson een draai maakt en toch voor 'zachte Brexit' gaat, dan helpt dat enorm voor de situatie in Noord-Ierland. Het wordt dan makkelijker om Noord-Ierland dichter bij de EU houden.

13. Johnson is misschien gematigder dan veel mensen denken. Het Conservatieve manifest bij de verkiezingen beloofde extra overheidsuitgaven voor een hele reeks diensten. Er is wel een groot verschil tussen veel beloven en waarmaken natuurlijk.

14. Nigel Farage is weg. Farage vertelde aan de BBC dat hij niet heeft gestemd. Hij maakte zijn stembiljet ongeldig. Zijn Brexit Party is weggevaagd bij de verkiezingen. Farage heeft niet langer een rol van betekenis in de Britse politiek.

Lees meer: