De regeringsleiders van de 27 EU-landen verkozen de 62-jarige Belg nadat hij
door huidig EU-voorzitter Zweden was voorgesteld voor de nieuwe functie,
meldde een bron dicht bij het overleg in Brussel.
De christendemocraat Van Rompuy is sinds december 2008 premier van België. Hij
staat bekend als schrijver van haiku’s, een Japanse gedichtvorm.
Van Rompuy, die lange tijd als een volstrekte outsider gold, wist vele
kandidaten met op het oog aanzienlijk betere papieren achter zich te laten.
Hij hield lange tijd zijn mond en glimlachte minzaam als het onderwerp ter
sprake kwam en drong zich vooral niet op de voorgrond. Hij had daarbij de
omstandigheden mee. De EU-leiders zochten een compromissenbouwer uit een
niet al te grote lidstaat en met niet al te veel persoonlijke ambities.
Ook premier Jan Peter Balkenende en diens Luxemburgse collega Jean-Claude
Juncker, om enkele andere gegadigden te noemen, beantwoordden aan dat
profiel, maar Van Rompuy bleek toch iets beter te liggen bij de overige
EU-leiders. Dat kwam misschien ook doordat hij nog geen jaar premier is en
dus ook nog niet veel kans heeft gehad zich bij anderen onbemind te maken.
In tegenstelling tot Balkenende bijvoorbeeld, die met zijn budgettaire
rechtlijnigheid en pro-Amerikaanse houding niet bij alle lidstaten even goed
ligt.
Balkenende niet teleurgesteld
Balkenende is niet teleurgesteld dat hij geen EU-president is geworden en
voelt zich absoluut geen aangeschoten wild. De premier maakte dat duidelijk
na de top waarop Van Rompuy tot eerste president ooit werd gekozen. "Teleurgesteld
ben je alleen als je iets wilt.''
Balkenende blijft zijn werk als premier "met hartstocht doen''. ,,Mijn
politieke agenda reikt tot 2015.'' Op de vraag of hij opnieuw beschikbaar is
voor het CDA-lijsttrekkerschap wilde hij niet ingaan.
Balkenende werd zelf lang voor de functie van EU-president genoemd, maar zei
steeds geen kandidaat te zijn. "Op de discussie in de media had ik geen
greep. Ik was wel een beetje verbaasd over het geweldige debat over mijn
persoon.''
Ashton wordt Hoge Vertegenwoordiger
De Britse barones Catherine Ashton, die bekend staat als een deskundige
econome, wordt de nieuwe Hoge Vertegenwoordiger voor het Buitenlandbeleid.
De 53-jarige Britse werd in 2008 opvolger van EU-commissaris Peter Mandelson,
die Brussel de rug toekeerde om minister van Economie in de regering-Brown
te worden.
Als EU-commissaris slaagde ze erin om buiten de schijnwerpers te blijven. Ze
overlegde vooral achter de schermen over de handel met grootmachten zoals
China en de Verenigde Staten.
Wellicht zette dat de toon voor haar nieuwe baan, waarin ze de 27 EU-landen
ook politiek moet vertegenwoordigen in overleg zoals over de mogelijke
kernwapens van Iran of de vrede in het Midden-Oosten.
In haar nieuwe baan gaat ze leiding geven aan ruim zesduizend diplomaten. Die
komen te werken in de nieuw te vormen diplomatieke dienst, waarin personeel
van de lidstaten, Europese Commissie en EU zelf gaan samenwerken. Daartoe
komen er onder meer EU-ambassades, waar de Europese vlag aan de gevel zal
wapperen.
Ashton wordt door haar collega-politici omschreven als "ongebruikelijk
gewoon'' voor een Britse politica. Ze houdt van koken, gebruikt een iPod, is
fan van Liverpool FC en van de tv-serie Dr Who.
Taaie politica
Voor haar benoeming als EU-commissaris was Ashton vertegenwoordigster van de
Britse regering in het Hogerhuis. Daarbij werkte de Labour-politica eraan
mee om het nieuwe EU-verdrag door het eurosceptische parlement te loodsen. "Een
prestatie van formaat'', zei Peter Mandelson, haar voorganger in de Europese
Commissie. Hij beschrijft haar volgens weekblad European Voice als "taai''
en "bijna angstwekkend slim''.
Ashton werd geboren in Upholland in het Engelse graafschap Lancashire, waar ze
sinds 1999 de titel barones Ashton of Upholland draagt.
Nadat ze economie had gestudeerd aan de Londense universiteit, zette ze zich
in voor gelijke rechten, onder meer voor gehandicapten. Na haar werk voor de
gezondheidsdiensten in Herfortshire werd ze in 2001 tot staatssecretaris
benoemd. In 2007 haalde premier Gordon Brown haar naar het Hogerhuis als
zijn vertegenwoordiger.
Door haar collega's in het Hogerhuis is ze in 2005 uitgeroepen tot lid van het
jaar. Ze kent steeds haar dossiers en zoekt daarbij de camera's niet op.
Ashton is getrouwd met de voormalige politiek journalist Peter Kellner, die nu
topman is van enquêtebureau YouGov. Ze heeft drie stief- en twee eigen
kinderen.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl