Bezuinigen op de uitvaart is een van de laatste taboes in ons land. We willen immers een warm afscheid van onze geliefden en dan is beknibbelen op de kosten voor velen not done.

Toch is het niet zo vreemd om na te denken over de prijs van een afscheid. Een uitvaart is duur – gemiddeld tussen de 5.000 en 10.000 euro – terwijl de kosten sinds 2009 geen fiscale aftrekpost meer vormen en de economische crisis nog steeds slachtoffers maakt.

In hoeverre het kostenbewustzijn onder Nederlanders is gegroeid is lastig in kaart te brengen. Uitvaartorganisatie Yarden ziet de gemiddelde uitgaven voor een uitvaart niet dalen. Sommige Nederlanders letten wat meer op de kleintjes. Tegelijkertijd worden uitvaarten steeds persoonlijker en duurder; een trend die volgens het bedrijf nog niet is gestopt.

Daar staat tegenover dat de afgelopen jaren steeds meer partijen op de markt zijn gekomen die goedkopere uitvaarten aanbieden, omdat nabestaanden de kosten niet kunnen dragen of omdat de overledene uitdrukkelijk heeft aangegeven een afscheid zonder veel poespas te willen. Een van hen – Budgetuitvaart – ziet zijn clientèle naar eigen zeggen ’traag maar gestaag’ groeien.

Het kostenbewustzijn onder nabestaanden lijkt dus toe te nemen, zij het mondjesmaat. Op welke manier kun je de kosten voor een uitvaart in de hand houden, zonder dat het een karige bedoening wordt?

Persoonlijke touch

Een persoonlijk afscheid hoeft niet duur te zijn. Tijdens de herdenkingsdienst een fotopresentatie verzorgen of na afloop oma's appeltaart laten serveren zijn eenvoudige gebaren met veel impact, tipt uitvaartverzorger Monuta.

Minder posten

Denk bij elk aspect na wat dit aan het afscheid toevoegt. Is een advertentie in een landelijk dagblad (kosten: circa 1.200 euro) werkelijk noodzakelijk of kun je ook volstaan met een aankondiging in een huis-aan-huisblad of zelfs helemaal afzien van adverteren? Ook kun je bijvoorbeeld het aantal volgauto's beperken: dat scheelt 200 euro per auto.

Je kunt ook aanzienlijk in de kosten besparen door de uitvaart op een doordeweekse dag te organiseren, in plaats van op de dure zaterdag.

Zelf doen

Je hoeft niet alle taken uit te besteden. De kist door familieleden of vrienden laten dragen is goedkoper èn persoonlijker. Ook kun je besluiten om in plaats van een koffietafel iedereen thuis uit te nodigen.

Kist

Het aanbod in kisten is de afgelopen jaren flink gegroeid. Hierdoor valt er ook in prijs veel te kiezen. Een eenvoudige kist van spaanplaat is te koop vanaf circa 250 euro. Afgezet tegen een massief eikenhouten kist met luxe handgrepen scheelt dat al snel zo'n 1.000 euro. Er zijn ook kisten van riet in omloop. En zelfs exemplaren van golfkarton, die voor circa 150 euro van eigenaar wisselen.

Cremeren

Hoewel emotionele argumenten meestal de doorslag geven, heeft de keuze tussen begraven of cremeren ook financiële consequenties. De laatste variant is circa 100 euro goedkoper. Daarnaast zit je niet vast aan hoge grafkosten. Kies je daarvoor, dan is de as verstrooien goedkoper dan een urn laten bijzetten.

Locatie

Er bestaan grote verschillen tussen gemeenten in grafkosten. Ben je niet aan een bepaalde plaats gebonden, dan loont het de moeite om kosten te vergelijken.

Erg eenvoudig is dat overigens niet. Gemeenten berekenen de kosten op verschillende manieren en zijn bovendien niet allemaal even transparant. Uit het jaarlijkse grafkostenonderzoek van uitvaartverzorger Dela blijkt dat je het goedkoopst ter aarde kan worden besteld in Ferwerderadiel: 224 euro voor een graf gedurende twintig jaar. Het duurst ben je uit in Waddinxveen, waar voor dezelfde dienst 4.386 euro wordt gevraagd. Nog geen twintig kilometer daarvandaan, in Oudewater, ben je voor 3.754 euro minder onder de pannen.

Uitvaartondernemer

Een uitvaart moet binnen zes werkdagen na het overlijden plaatsvinden. Is de plechtigheid niet vooraf geregeld, dan is er dus weinig tijd om de 'shoppen' tussen uitvaartverzorgers. Waarschijnlijk staat je hoofd daar ook niet naar. Prijzen vergelijken is bovendien erg lastig, omdat een uitvaart altijd maatwerk is.

Wie echt op de prijs wil of moet letten kan terecht bij een van de vele ondernemingen die concurreren met scherpe tarieven. Denk hierbij aan partijen met namen als Voordeligste Uitvaart, UitvaartConcurrent of Voordeeluitvaart, Uitvaart Compact en Budgetuitvaart.

De goedkoopste uitvaart die Business Insider inventariseerde bedraagt de 'basisuitvaart' van Uitvaart Compact (een budgetdochter van PC Hooftgroep), voor 1.500 euro. Deze wordt online geregeld en vooraf betaald.

Houd wel rekening met de nodige beperkingen. Je moet het afscheid thuis regelen, hebt geen inspraak in de locatie, het tijdstip en het type kist en de overledene wordt niet opgebaard. Ook wordt hij in een algemeen graf geplaatst, dat na tien jaar automatisch wordt geruimd. Bovendien mag je niet aanwezig zijn tijdens de crematie. Bij de begrafenis mag dat wel, mits je de procesgang niet verstoort.

Overweeg je met een goedkoper bedrijf in zee te gaan, zorg dan dat je precies weet wat je voor die prijs geleverd krijgt. Zitten rouwbrieven, volgauto's en consumpties voor de genodigden bij de prijs inbegrepen?

Ook bij andere uitvaartverzorgers is het verstandig vooraf zwart op wit te laten zetten welke diensten voor welke prijs worden geleverd. Check verder of de onderneming is aangesloten bij een brancheorganisatie en zich dus heeft gecommitteerd aan bepaalde kwaliteitseisen en een professionele klachtenafhandeling.

Grafsteen

De prijzen van grafmonumenten en urnen lopen behoorlijk uiteen, van enkele honderden tot enkele duizenden euro's. Omdat een steen pas na enkele maanden wordt geplaatst, heb je meer tijd om prijzen en stenen te vergelijken. Soms ben je veel goedkoper uit als je de steen rechtstreeks bestelt bij de beeldhouwer in plaats van via een tussenhandelaar.

Denk ook eens na over de materialen. De tijd dat de keuze beperkt bleef tussen marmer en graniet is voorbij. Er bestaan inmiddels ook grafmonumenten van glas, staal, zwerfkeien en hout. De nieuwste trend is de polyester grafsteen: onderhoudsarm, verkrijgbaar in allerlei kleuren en motieven (ook in natuursteen-look), met een korte levertijd en circa 30 tot 40 procent goedkoper dan een monument van steen.