Maandagochtend donderde de Turkse lira verder omlaag. In de vroege ochtend was een euro even 8 lira waard, waarna enige stabilisatie optrad op een niveau van 7,6 lira per euro. In een week tijd is de lira met ongeveer 30 procent in waarde gedaald ten opzicht van de euro.
De Turkse minister van Financiën heeft aangekondigd om maandag met plannen te komen om de rust op de markt te proberen te herstellen.
(klik op grafiek voor uitvergroting: volg de koers van de Turkse lira hier op finanzen.nl)
Spanningen met de VS
De lira staat onder grote druk, mede door de sterk verslechterde relatie tussen Turkije en de Verenigde Staten over de hechtenis van de Amerikaanse predikant Andrew Brunson. De VS neemt de nodige maatregelen tegen Turkije omdat het land weigert de voorganger vrij te laten.
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan haalde afgelopen weekeind nog eens hard uit naar de VS. Zo zei hij dat Turkije in een ,,economische oorlog'' is verwikkeld. Ook wees hij een regeling met het Internationaal Monetair Fonds (IMF) af.
Geen renteverhoging Turkse centrale bank
De Turkse centrale bank kondigde maandag een aantal maatregelen aan om de sterke koersdaling van de lira tegen te gaan. Zo worden de reserve-eisen voor lira's en buitenlandse valuta's voor Turkse banken verlaagd en stelt de centrale bank ,,alle noodzakelijke liquiditeit'' beschikbaar voor banken.
De door de markt gehoopte renteverhoging zat er overigens niet in. Na de aankondiging van de centrale bank liep het waardeverlies voor de lira iets terug.
De Turkse minister van Financiën Berat Albayrak, de schoonzoon van president Erdogan, kondigde al aan dat autoriteiten maandag met een actieplan zouden komen. De stappen moeten helpen de rust op de financiële markten rond de munt te herstellen.
Maar het is zeer de vraag of dit gaat helpen. Belangrijkste zorg van financiële markten lijkt te zijn dat Erdogan via zijn schoonzoon de centrale bank van Turkije onder druk heeft gezet om de rente niet verder te verhogen. Dit terwijl de inflatie in Turkije fors blijft stijgen.
Lees in dit verband de analyse van Business Insiders Jim Edwards: Turkse lira-crisis komt door Erdogans gebrek aan kennis over rol van de centrale bank in de economie
Besmettingsgevaar opkomende markten
Intussen lijkt de Turkse crisis een breder besmettingsgevaar op te leveren voor beurzen van opkomende markten, waar internationale beleggers geld lijken weg te halen.
De aandelenbeurzen in het Verre Oosten zijn maandag fors omlaaggegaan. De val van de Turkse lira, die een nieuw dieptepunt bereikte, zorgde voor onrust onder beleggers en sleepte ook andere valuta van opkomende markten mee.
De Japanse yen die in onzekere tijden als een veilige haven wordt beschouwd zat daarentegen in de lift en drukte op de Japanse exportbedrijven.
In Tokio sloot de Nikkei-index 2 procent lager op 21.857,43 punten. Automaker Toyota en camerafabrikant Canon, die veel producten verkopen in het buitenland, zakten 2,1 procent en 2,5 procent. Ook de Japanse banken verloren terrein in navolging van de koersverliezen onder Europese en Amerikaanse banken. Mitsubishi UFJ Financial Group verloor 2,8 procent en Mizuho Financial Group daalde 1,3 procent. De grondstoffenbedrijven werden eveneens van de hand gedaan door zorgen over de opkomende markten.
De beurs in Shanghai raakte 1,1 procent kwijt en in Hongkong leed de Hang Seng-index een tussentijds verlies van 1,6 procent. De Kospi in Seoul leverde 1,6 procent in en de All Ordinaries in Sydney zakte 0,5 procent.
Beurzen in Europa ook omlaag
Op de Europese aandelenmarkten heeft de onrust rond de lira tot duidelijke koersverliezen geleid. Zo zijn er grote zorgen over de blootstelling van de Europese bankensector aan Turkije. In Amsterdam verloor de AEX-index maandag 0,6 procent in het eerste handelsuur.
De koersval van de Turkse munt sleept ook andere valuta's mee omlaag. Zo heeft de euro terrein behoorlijk prijsgegeven ten opzichte van de dollar. De euro zakte maandag onder het niveau van 1,14 dollar tot 1,1371 dollar per euro.
