Als je trouwt worden alle bezittingen en schulden van jou en je partner in
principe samengevoegd. Ook alles wat je voor je huwelijk had opgebouwd. In
dat opzicht is Nederland uniek: in andere landen staat de teller bij aanvang
van het huwelijk op nul en blijft alles wat je voor de grote dag bezat van
jou.
Wil je niet alles met je partner delen, dan kun je huwelijkse voorwaarden
opstellen. Die optie is niet populair: slechts een op de drie stellen doet
dat.
Faillissement
Toch zijn er situaties waarin het verstandig is huwelijkse voorwaarden op te
stellen. Bijvoorbeeld als je een eigen bedrijf hebt. Met huwelijkse
voorwaarden voorkom je dat bij een faillissement het privévermogen moet
worden aangesproken en je bijvoorbeeld je woning moet verkopen. In dat geval
kun je het bedrijf en de bezittingen op verschillende namen zetten.
Een andere reden om vóór de huwelijksvoltrekking naar de notaris te stappen
is om te voorkomen dat jij moet bloeden voor de schulden van je partner. "Er
zijn voorbeelden van mensen die hierdoor levenslang in zware problemen zijn
gekomen", zegt Paul van der Ploeg, directeur van Scheidingsexpert
Nederland, een landelijke organisatie voor onafhankelijk
scheidingsadvies.
Ook als je wil voorkomen dat familievermogen bij echtscheiding bij de ‘koude
kant’ terecht komt, vormen huwelijkse voorwaarden een handig instrument.
Hetzelfde geldt als je na een eerdere, duur uitgepakte echtscheiding gaat
hertrouwen en de zaken ditmaal goed wil regelen.
Koude uitsluiting
Er zijn verschillende vormen van huwelijkse voorwaarden. De meest extreme
variant is ‘koude uitsluiting’. Hierbij blijven de inkomsten en het vermogen
gescheiden. Deze constructie kan grote risico’s met zich meebrengen voor een
echtgenoot zonder eigen inkomen, omdat hij bij scheiding niet meedeelt in de
vermogenstoename van zijn of haar partner.
Koude uitsluiting ontslaat je niet van de huwelijkse plicht om financieel voor
elkaar te zorgen. Je zult dus beiden naar draagkracht moeten meebetalen aan
alle lasten, zoals de hypotheek. Ook geldt bij scheiding nog steeds een
alimentatieplicht.
Een tussenvorm is ‘beperkte gemeenschap’. Hierbij spreek je af dat een deel
van het vermogen wel gezamenlijk is en een ander deel niet. Je kunt
bijvoorbeeld je bedrijf buiten de gemeenschap houden.
Samen delen
Als je huwelijkse voorwaarden opstelt hoeft dat niet te betekenen dat je
partner helemaal niet deelt als jouw vermogen toeneemt of omgekeerd. Je kunt
bij elke uitsluiting een verrekenbeding toevoegen. Dit houdt in dat je
afspreekt dat je alles wat jullie van je inkomsten overhouden samen delen.
Dit is aan te raden als je een eigen bedrijf en het privévermogen op
verschillende namen hebt gezet. "In de loop der jaren kan het
ondernemingsvermogen sterker in waarde stijgen dan het privévermogen of
omgekeerd, bij bijvoorbeeld een crisis. Met een verrekenbeding voorkom je
scheefgroei", meent Van der Ploeg.
Jaarlijks verrekenen
Verrekenen kan op twee manieren: periodiek of finaal. In het eerste geval
moet je elk jaar gaan rekenen. Dit vergt wel enige discipline en daaraan
ontbreekt het bij veel stellen, merkt de scheidingsexpert in de praktijk.
Dat leidt bij scheiding tot grote problemen, waarschuwt hij. "Je bent
dan verplicht over alle jaren alsnog te gaan verrekenen. Dat betekent dat je
moet kijken welk vermogen er bij de echtscheiding is. De bezittingen van
voor het huwelijk en alles wat je uit erfenissen en schenkingen hebt
gekregen vallen daarbuiten, mits je dat kunt bewijzen. Dat is niet alleen
een enorm karwei, maar het leidt ook vaak tot ellenlange, geldverslindende
scheidingsprocedures." Volgens de adviseur werkt periodiek verrekenen
alleen goed als je dat elk jaar consequent doet.
Finale verrekening
Anders gaat de voorkeur uit naar optie twee: de finale verrekening. In dat
geval ga je pas verrekenen bij echtscheiding of als een van de partners
overlijdt. Anders dan bij de periodieke variant ga je verrekenen alsof je al
die jaren in gemeenschap van goederen was getrouwd.
In tegenstelling tot trouwen in gemeenschap van goederen vindt dat de
verrekening plaats in geld in plaats van goederen. Dit kan wel negatieve
fiscale gevolgen hebben. Wil je bijvoorbeeld het huis van je partner
overnemen, dan ben je overdrachtsbelasting verschuldigd.
Niet waterdicht
Een ander verschil met een huwelijk zonder voorwaarden is dat je tijdens je
relatie geen bezittingen en schulden deelt. Dat is handig als je je
privévermogen wil beschermen bij een faillissement. Let wel op: deze
constructie is niet volledig waterdicht. Banken kunnen bij het verstrekken
van een krediet eisen dat je partner zijn handtekening onder lening zet. Hij
of zij is dan mede-aansprakelijk.
Heb je huwelijkse voorwaarden opgesteld, dan adviseert Van der Ploeg om deze
geregeld tegen het licht te houden. "Check minimaal om de vijf jaar of
bij grote veranderingen in je leven of de voorwaarden nog kloppen en in
overeenstemming zijn met de regelgeving."
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl
