Tijdelijke prikkels of duurzaam beleid? Kritiek op flexibele energieproeven in woonwijken

Netbeheerders en energieleveranciers zetten momenteel alles op alles om de druk op het elektriciteitsnet in woonwijken te verminderen. In 21 kritieke gebieden worden bewoners financieel geprikkeld om hun energieverbruik tijdelijk te laten sturen, bijvoorbeeld door slim laden of het inzetten van thuisbatterijen. Het doel is duidelijk: pieken voorkomen en zo het net stabiel houden.

Maar volgens Kees Jan ’t Mannetje van ABB is dit beleid op termijn riskant. Hij vergelijkt het met de salderingsregeling, waar consumenten ook afhankelijk werden van tijdelijke voordelen die later weer werden teruggedraaid.

“Deze proef creëert opnieuw verwachtingen die niet houdbaar zijn zodra de pilot stopt, het net verzwaard is of klanten overstappen,” stelt hij. Dan verdwijnt de centrale aansturing en resteert alleen een losse accu, die mogelijk juist extra belasting op het net legt omdat de consument deze naar eigen inzicht gaat gebruiken.

’t Mannetje benadrukt dat thuisbatterijen en slimme laadinfrastructuur geen doel op zich zijn, maar slechts middelen binnen een breder systeem. Alleen als er nu werk wordt gemaakt van duidelijke governance, eigenaarschap en toekomstbestendige prikkelstructuren, kan worden voorkomen dat de sector over enkele jaren opnieuw moet afschalen en in dezelfde impasse belandt als bij de saldering.

Hij waarschuwt voor een bekend risico: dat netbeheerders straks dubbel betalen, zowel voor de verzwaring van het net als voor de tijdelijke deelname van huishoudens. De kernvraag blijft volgens hem of dit model op de lange termijn standhoudt, of juist onnodig de kosten voor het elektriciteitsnet verhoogt.