Follow the money is soms het beste advies.
Het Japanse conglomeraat SoftBank kondigde deze week aan ruim 2 miljard dollar te willen investeren in Cruise, de autopilotdivisie van General Motors die zelfsturende auto’s ontwikkelt.
GM heeft daar nog eens 1 miljard dollar bovenop gedaan, waarmee de waardering van Cruise uitkomt op om en nabij de 11,5 miljard dollar.
GM kocht Cruise, een startup uit San Francisco, in 2016 voor een bedrag van 581 miljoen dollar.
Cruise opereert sindsdien semi-autonoom binnen het concern en heeft een eigen CEO (oprichter Kyle Vogt) en hoofdkantoor in de regio San Francisco. Wel houdt GM-president Dan Ammann een oogje in het zeil.
GM's aankoop lijkt twee jaar later een geniale zet. Want al verwerven de Japanners met hun investering een aandeel van 20 procent in de onderneming, door een vijfde van Cruise te verkopen speelt GM 10 miljard dollar aan kapitaal vrij dat anders 'opgesloten' zit in GM's beurswaarde van 51 miljard dollar.
Dit past perfect in een van de belangrijkste ontwikkelingen in de auto-industrie: technologische innovatie als businessmodel. Zo intensiveerde Waymo vorige week de samenwerking met Fiat Chrysler Automobiles. SoftBank heeft zich inmiddels ook in Uber ingekocht, een zet waarmee GM en de taxidienst nu aan elkaar gelieerd zijn.
Maar hoe zit dat met de pionier van de zelfsturende auto, het fameuze Tesla?
Tesla's Autopilot is nog geen serieuze business
In het licht van SoftBanks investering in Cruise ligt Tesla's Autopilot er wat schraaltjes bij. De Japanse investering alleen al is bijna evenveel waard als de 2,7 miljard dollar op Tesla's bankrekening - geld dat Tesla hard nodig heeft om het komende jaar zijn verlieslijdende business draaiende te houden.
Hoe anders vaart GM, dat sinds zijn beursgang in 2010 meer dan 70 miljard dollar winst heeft geboekt. Ter vergelijking: Tesla ging in datzelfde jaar naar de beurs en heeft op jaarbasis nog nooit zwarte cijfers geschreven.
Sinds de overname van Cruise vecht GM zich agressief de markt in. Het masterplan? Een volledig zelfsturende elektrische Chevy Bolt, uitgerust met laser-radartechnologie van Cruise. En dat volgend jaar welteverstaan.
Tesla's Autopilot is daarentegen verworden tot een soort prijzig extraatje voor de Teslakoper. Wie een Tesla leaset of koopt, kan de technologie erbij krijgen. Maar die is niet volledig autonoom (verre van zelfs), en maakt gebruik van sensoren en camera's. Bovendien was de Autopilot recentelijk bij verschillende ongelukken betrokken die nog door de Nationale Vervoersveiligheidsraad worden onderzocht.
Toch blijven Tesla en Elon Musk de Autopilot verkopen als een verbetering van de veiligheid.
Weliswaar opperde Tesla dat Autopilot geld voor de eigenaar kan verdienen op momenten dat deze niet zelf rijdt, maar dit idee is te zeer afhankelijk van het retailkanaal. Tesla zou natuurlijk auto's zelf kunnen houden en een zelfsturende vloot in de markt zetten, maar dat zou ten koste van de verkoop gaan - en op dit moment heeft Tesla elke verkoop harder dan ooit nodig.
Nieuwe business is niet hetzelfde als trend volgen
Als Cruise goed is voor 11,5 miljard dollar, dan is Autopilot als zelfstandig bedrijf praktisch waardeloos. Maar Tesla heeft toch een marktkapitalisatie van 50 miljard dollar? Op papier bestaat die waarde vooral uit het maken van auto's, opslag van energie en zonnepanelen. Tenminste, wanneer je Tesla als een holding beschouwt.
In dat opzicht is Autopilot niet meer dan een functionaliteit die aan een auto van Tesla toegevoegd kan worden. Zelfs wanneer een Tesla volledig zelfsturend van kust naar kust kan rijden (iets wat Musk beloofde, maar wat hij nog niet heeft waargemaakt), betekent dit nog niet dat Autopilot enige spin-off waarde van betekenis heeft.
Het probleem voor Tesla in een notendop: weliswaar pionierde Musk met elektrisch rijden en anticipeerde hij daar goed op, hij zag zelfsturing vooral als een nieuwe mogelijkheid binnen dat kader. Wat hij zich niet realiseerde was dat GM en Google de technologie zagen als een aparte en onderscheidende business en hun investeringstrategieën daarop afstemden.
Voor Tesla is dit verre van rampzalig. Volgende week is de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering. Wie ten tijde van de beursgang aandelen had, heeft rendement van bijna 1.000 procent. Tesla is nu goed voor slechts één procent van de wereldwijde verkoop van elektrische auto's, daarmee heeft het een monumentale prestatie neergezet en alle verwachtingen overtroffen.
Toch kan het niet alles zijn. Doorpakken met elektrische auto's én tegelijkertijd een grote vis willen zijn in de markt voor zelfsturing is misschien te veel van het goede. Daarbij is het goed om te bedenken dat hoewel Cruise en Autopilot als concurrenten gezien worden, ze in werkelijkheid heel verschillend zijn.
Het grootste verschil? Dat Cruise een waardevolle business op zich is en Autopilot niet.
