• Politiek commentator Sywert van Lienden zei tijdens de coronacrisis belangeloos mondkapjes te leveren voor zorgpersoneel.
  • Nu blijkt dat hij ruim 9 miljoen euro overhield aan een deal met de overheid.
  • Van Lienden verwierf al op 17-jarige leeftijd landelijke bekendheid als voorzitter van scholierenorganisatie LAKS, richtte jongerenbeweging G500 op en schreef mee aan het laatste CDA-verkiezingsprogramma.

Politiek commentator, activist en lobbyist Sywert van Lienden heeft ruim 9 miljoen euro overgehouden aan zijn mondkapjesdeal met het ministerie van Volksgezondheid.

Dat bevestigde Van Lienden tegen Follow the Money, nadat het onderzoeksplatform de constructie ontrafelde waarmee de opiniemaker de miljoenen in zijn eigen bv onderbracht.

Nu is geld verdienen aan schaarse mondkapjes in tijden van crisis an sich geen punt. Problematisch is dat Van Lienden publiekelijk steevast zei de medische spullen “om niet” te leveren via zijn stichting Hulptroepen.

Hoe is Sywert van Lienden van voorzitter van scholierenorganisatie LAKS handelaar in mondkapjes geworden? Zes dingen die je over hem moet weten.

Sywert van Lienden richtte jongerenbeweging G500 op om de politiek van binnenuit te hervormen

Toenmalig LAKS-voorzitter Sywert van Lienden tijdens een landelijke actiedag van scholieren in 2008. Foto: ANP/Robert Vos
Toenmalig LAKS-voorzitter Sywert van Lienden tijdens een landelijke actiedag van scholieren in 2008. Foto: ANP/Robert Vos

Sywert van Lienden kreeg al op 17-jarige leeftijd landelijke bekendheid toen hij in 2007 als voorzitter van scholierenorganisatie LAKS protesteerde tegen de zogeheten 1040-urennorm, het minimum aantal klokuren dat middelbare scholieren volgens het ministerie van Onderwijs jaarlijks les zouden moeten krijgen.

In 2012 richtte hij de jongerenbeweging G500 op om de politiek van binnenuit te hervormen. De op het hoogtepunt iets meer dan duizend leden werden lid van CDA, VVD en PvdA en probeerden zo de verkiezingsprogramma's van de traditionele bestuurspartijen te beïnvloeden.

"Er zijn nu in heel Nederland in totaal zo'n 10.000 mensen die naar die politieke congressen gaan. Dat zijn overwegend oudere, blanke mannen", zei Van Lienden daar destijds over tegen de Volkskrant. "Zíj bepalen op die congressen dus wat en wie er te kiezen is. Wij leggen geen ideeën zomaar op, maar doen mee binnen die spelregels. Dat is niet kapen, maar gewoon stemmen. Eenvoudige zaaltjesdemocratie."

Veel succes boekten hij en zijn medeoprichters niet. De beweging werd halverwege 2013 opgeheven.

Hij kwam in opspraak vanwege uitspraken over vluchtelingen in DWDD

Sywert van Lienden als gast in het tv-programma De Wereld Draait Door. Foto: screenshot DWDD/NPO
Sywert van Lienden als gast in het tv-programma De Wereld Draait Door. Foto: screenshot DWDD/NPO

Van Lienden was vanwege zijn politieke activisme een graag geziene gast bij het tv-programma De Wereld Draait Door.

Begin 2016 kwam hij in opspraak, omdat hij daar onware uitspraken deed over vluchtelingen. Hij zei toen dat "een op de twintig tot een op de dertig" allochtonen verdacht worden van zedendelicten en dat dat "een ongemakkelijke waarheid" was.

Later bood hij excuses aan voor de verkeerde gegevens die hij had gebruikt: "Gewoon een domme uitspraak. Mijn excuses aan de onderzoekers en ook aan de asielzoekers die zich misschien door mij gestigmatiseerd voelen. Ik hoop dat het debat niet verstomt."

Hij verhuisde naar Hilversum nadat hij in Amsterdam lastig werd gevallen door Marokkaanse jongeren

In 2016 werd Sywert van Lienden naar eigen zeggen lastig gevallen door een Marokkaanse jongere op een scooter. "Wat ben ik m’n buurt zat", zei hij daar toen in meerdere tweets over. "Kan je vertellen dat het hier paar keer per week gebeurt en áltijd zelfde type jongens."

De mediapersoonlijkheid stelde dat Amsterdam-West geen plek is om je kinderen te laten opgroeien en daarom verhuisde hij en zijn gezin na een tijdlang zoeken in 2018 naar Hilversum.

"Het was lastig om een huis te vinden en we kwamen uiteindelijk uit bij dit jarendertighuis in Hilversum", vertelde hij daarover tegen het AD. "Ik denk een heel gemiddeld rijtjeshuis met 120 vierkante meter."

Hij was van 2017 tot 2020 beleidsadviseur bij de gemeente Amsterdam

Het stadhuis van Amsterdam. Foto: ANP/Robin van Lonkhuijsen
Het stadhuis van Amsterdam. Foto: ANP/Robin van Lonkhuijsen

Van mediaoptredens en politiek activisme alleen kan Van Lienden niet leven. In 2017 ging hij aan de slag als beleidsadviseur voor de gemeente Amsterdam. Hij zag de gemeente als een olietanker die heel moeilijk van koers verandert: "Dat doet-ie alleen als de kapitein het wil of als er een ramp dreigt te gebeuren", vertelde hij in een interview met Lobby Lokaal.

In zijn rol als beleidsadviseur ging Van Lienden vaak lobbyen in Den Haag, omdat dat in zijn ogen noodzakelijk was: "Het rijk krimpt, daardoor neemt de specialistische kennis af en worden ze afhankelijk van grote gemeenten om dingen uit te zoeken [...] We moeten actief kennis aanbieden en tijd vrij maken om aan te schuiven in Den Haag."

In mei 2020 nam hij ontslag om te gaan reizen en zich daarna volledig op het leveren van hulpgoederen voor de coronacrisis te kunnen storten.

Hij schreef tot veler verrassing mee aan het laatste verkiezingsprogramma van het CDA

Sywert van Lienden bij een boekpresentatie van toenmalig CDA-leider Sybrand van Haersma Buma in 2012. Foto: ANP/Phil Nijhuis
Sywert van Lienden bij een boekpresentatie van toenmalig CDA-leider Sybrand van Haersma Buma in 2012. Foto: ANP/Phil Nijhuis

Terwijl hij tijdens de oprichting van de G500 hamerde op politieke onafhankelijkheid en hij nog altijd regelmatig optreedt als politiek commentator schreef Sywert van Lienden in 2020 mee aan het verkiezingsprogramma voor het CDA.

"Ik ben tot de conclusie gekomen dat het beperkt zin heeft een politieke eenling te zijn", meldde hij daarover op zijn blog. "Dus als voorheen politieke dak- en thuisloze maak ik bewust nu deel uit van dit team".

Hij stelde daarbij het CDA te zien als een partij die "een aantal belangrijke doorbraken zou kunnen forceren", ook al is de partij "ook verantwoordelijk voor dingen die niet goed lopen".

Maar volgens Van Lienden "verandert er nooit wat als je niks probeert" en bestaat het CDA "uit burgers die bereid zijn de handen uit de mouwen te steken en fundamenteel een open blik hebben."

Van Lienden leverde tijdens de coronacrisis felle kritiek op de overheid

Sywert van Lienden raakte erg geïrriteerd toen de overheid aan het begin van de coronacrisis treuzelde met het aanschaffen van mondkapjes. "Ik zat me op te vreten over het gebrek aan actie van de overheid bij de aankoop van mondmaskers", vertelde hij daarover tegen NRC. "In een appgroep zeiden we tegen elkaar: dan moeten we het zelf maar gaan regelen."

Ook de GGD kreeg ervan langs, omdat het instituut onjuiste informatie zou verspreiden over sneltesten. "Publieke ondermijning van zelftests is bedoeld om mensen naar de GGD te leiden", zei Van Lienden daar volgens de Volkskrant over.

Hij was er met zijn stichting Hulptroepen snel bij om naast mondkapjes ook sneltesten te leveren. Het leveren van hulpgoederen is nu zijn hoofdactiviteit. En daar heeft hij dus flink aan verdiend.

Van Lienden zegt dat hij de miljoenenwinst op termijn “een maatschappelijke bestemming” wil geven, maar weet vanwege de gevolgen van “de huidige verwoestende mediastorm” voor zijn professionele loopbaan niet of hij die belofte waar kan maken.

LEES OOK: Waarom CDA’er Pieter Omtzigt in Den Haag wordt gezien als een ‘lastpak’