Gojibessen, açaí, amaranth, quinoa en chiazaad. Tien jaar geleden waren deze superfoods alleen vindbaar in natuurwinkels. Nu kom je ze ook tegen in de schappen van supermarkten als Albert Heijn en Jumbo.
Obscure granen en bijzondere bessen vinden gretig aftrek door de trend om hypergezond te eten. Populaire diëten die gluten of koolhydraten mijden helpen daarbij een handje.
Het KRO-programma Keuringsdienst van Waarde besteedde vorig jaar al aandacht aan superfoods en concludeerde dat het een marketingterm is. Want wat zijn superfoods eigenlijk? Er bestaat geen sluitende definitie, maar over het algemeen zijn superfoods rijk aan essentiële voedingsstoffen. Kleine bommetjes instant gezondheid.
Maar dat is een erg brede omschrijving. Reden voor het Nederlandse Voedingscentrum om te schrijven dat superfoods niet bestaan. Iedereen kan immers de term op een product plakken en er vervolgens een smak geld voor vragen.
Chiazaad is vogelvoer
Neem chiazaad, dat van oorsprong uit Mexico komt en afgeleid is van het Azteekse woord voor olieachtig. “Goed voor hart en bloedvaten en belangrijk voor een regelmatige stoelgang”, schrijft de webshop SuperfoodMe. De realiteit is dat chiazaad al jaren in Nederland wordt verkocht als vogelvoer. Sinds bepaalde groepen mensen het zijn gaan eten vanwege de vermeende gezondheidsvoordelen, is de kiloprijs door het dak gegaan.
Boerenkool voldoet ook uitstekend aan de omschrijving voor een superfood. In de Verenigde Staten tellen hippe huisvrouwen en Hollywoodsterren graag geld neer voor een portie 'kale', zoals boerenkool daar heet. Maar zo'n 'oer-Hollandse' groente kun je in Nederland niet vermarkten als superfood. Het moet exotisch zijn, het liefst met een mysterieus tintje.
Nieuwe superfood: negerzaad
Tijd voor een experiment, dachten de makers van de Keuringsdienst. Kunnen we een nieuwe superfood bedenken? Met de populariteit van chiazaad en lijnzaad in het achterhoofd kozen ze voor een zaad dat vogels volop eten maar voor menselijke consumptie nog vrijwel onontdekt is: negerzaad. Het zaad komt van oorsprong uit Ethiopië, is bijzonder vetrijk en bevat als één van de weinige vogelzaden calcium, fosfor en mangaan.
Er is echter een probleem, komen de makers van het programma al snel achter: negerzaad smaakt naar gras en onkruid. Maar geen nood. De Keuringsdienst schakelt de hulp in van een 'food designer', die probeert er iets van te maken. Verwerkt in een smoothie valt de smaak reuze mee. Uiteindelijk besluiten ze negerzaad aan de man te brengen als ontbijtmix, in combinatie met enkele bekendere zaden.
De makers gaan vol goede moed naar een workshop over superfoods met een tas vol 'black seed ontbijtmix', want negerzaad kan beledigend opgevat worden. En ja hoor, de dames op de workshop gaan overstag: negerzaad past precies in hun straatje. Bekijk hier de hele aflevering van de Keuringsdienst van Waarde.
Is het wel zo gezond?
Maar is het eten van negerzaad en ander vogelvoer wel zo gezond? Voedingsexpert en hoogleraar Jaap Seidell denkt van niet, zegt hij aan het einde van het programma. De maag van vogels is gemaakt om 'hard' eten zoals negerzaad te verteren. Of de mensenmaag blij is met vogelzaad betwijfelt hij.
