Gaat er een frisse wind waaien door de internationale schaakfederatie of blijft alles bij het oude met een kwalijke geur van corruptie en willekeur? Wordt Garri Kasparov de nieuwe voorzitter van de FIDE of krijgt Kirsan Iljoemzjinov nog een termijn? Het is ditmaal geen uitgemaakte zaak. 

De schaaksport was tijdens de Koude Oorlog een alternatief strijdtoneel voor de Sovjet-Unie. Op het bord met 64 velden heersten sovjetschakers. Tussen 1948 en 1983 kwamen alle wereldkampioenen schaak uit de Sovjet-Unie.

Alle, behalve één. In 1972 speelde de jonge Amerikaan Bobby Fischer de ‘wedstrijd van de eeuw‘ tegen regerend wereldkampioen Boris Spasski. Fischer verloor de eerste partij en kwam voor de tweede niet opdagen. Ondanks een 2-0 achterstand wist hij Spasski met gemak te verslaan. De prestigestrijd tussen de Sovjet-ideologie en die van de Verenigde Staten werd in het voordeel van de Amerikanen beslist.

Nieuwe voorzitter wereldschaakbond

Anno 2014 lijken politieke belangen weer nauw verweven met de schaaksport. Maandag kiezen de leden van de wereldschaakbond FIDE een nieuwe voorzitter in het Noorse Tromsö. Er zijn twee kandidaten: oud-wereldkampioen Garry Kasparov en de huidige voorzitter Kirsan Iljoemzjinov. Weinig wordt geschuwd in de campagnes voor de verkiezingen.

Schaaknatie Rusland moet niets hebben van oud-wereldkampioen Kasparov, een verklaard tegenstander van president Vladimir Poetin. Kasparov is na zijn schaakloopbaan politiek actief geworden in Rusland en daar het bekendste gezicht van de oppositie die opereert onder de naam Het Andere Rusland.

Rusland wil Iljoemzjinov

Rusland heeft daarom een uitgesproken voorkeur voor Iljoemzjinov, de voormalig president van de arme, autonome republiek Kalmukkië. Moskou gaf zijn vertegenwoordigers in het buitenland zelfs opdracht eens te gaan praten met lokale schaakofficials.

"Ja, wij hebben ook bezoek gehad van iemand van de Russische ambassade'', beaamt Herman Hamers, die de Koninklijke Nederlandse Schaakbond (KNSB) op het congres in Noorwegen vertegenwoordigt. "Om kennis te maken. In het gesprek is niet specifiek gevraagd op wie wij gaan stemmen. Maar ik weet dat dat nadrukkelijk wel is gevraagd bij andere bonden."

Nederlandse schaakbond

Hamers, oud-preses en erelid van de Nederlandse schaakbond, is ter ore gekomen dat de Russische lobby met stevig geschut werd gevoerd. De KNSB kreeg geen stemadvies. Dat was ook zinloos geweest. "Nederland gaat op Kasparov stemmen'', zegt Hamers onomwonden. "Zoals we 4 jaar geleden voor Karpov waren en 8 jaar geleden voor Bessel Kok.''

Over de afwegingen doet hij niet moeilijk. "De huidige voorzitter zit er al sinds 1995. Dat is al een reden om iets anders te willen. Maar we zijn ook niet gelukkig met zijn activiteiten in het verleden."

Boris Boef

Kasparov mag dan soms afgeschilderd worden als een ongeleid projectiel, de schatrijke Iljoemzjinov staat bij de oppositie te boek als 'Boris Boef' met foute vriendjes, machthebbers met wie je in de westerse wereld niet geassocieerd wilde worden. "Saddam Hoessein, Assad, Khadaffi'', somt Hamers op.

"Verder vinden we dat er onder het bewind van Iljoemzjanov heel veel evenementen zijn geweest in Rusland en de Kaukasus. Wij willen meer spreiding. En ten derde verwachten we schaaktechnisch gezien veel van Kasparov.''

Elk land heeft één stem

Of de revolutie slaagt, is de vraag. Elk land heeft één stem, ongeacht het aantal aangesloten schakers. "Het huidige bestuur heeft al 25 volmachten gekregen van landen die niet komen. Dat is aanzienlijk op een maximum van 180", aldus Hamers.

"Kasparov heeft vooral invloed in Afrika, Azië en West-Europa. De campagne wordt steeds heviger. De beschuldigingen vliegen hier over en weer. Moeilijk in te schatten wat het maandag wordt.''

Bron: Z24/ANP

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl